Η τελευταία αντίδραση του μεγάλου Πελέ έχει κάτι το παιδικό. Πριν από λίγες μέρες, στο ξεκίνημα του νέου μας χρόνου, ο Κριστιάνο Ρονάλντο πέτυχε με τη φανέλα της Γιουβέντους δύο γκολ κόντρα στην Ουντινέζε και ξεπέρασε τον Πελέ στη βαθμολογία των μεγαλύτερων σκόρερς όλων των εποχών. Ο Πορτογάλος για τους συλλόγους που αγωνίστηκε και την Εθνική ομάδα της Πορτογαλίας έχει πετύχει 758 τέρματα και βρίσκεται πίσω μόνο από τον Τσεχοσλοβάκο Γιόζεφ Μπίτσαν, ένα ποδοσφαιριστή που ελάχιστοι γνωρίζουν και που όμως η FIFA του αναγνωρίζει ότι από το 1931μέχρι το 1955, που αγωνίστηκε, σημείωσε 805 γκολ. Το κατόρθωμα του Κριστιάνο είναι σίγουρα εντυπωσιακό αλλά και εύκολα εξηγήσιμο: πέρα από την Τέχνη του στο γκολ μετρά και το γεγονός ότι τις τελευταίες δυο δεκαετίες αυξήθηκαν πάρα πολύ τα παιγνίδια. Στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ο Κριστιάνο δίνει συνήθως δέκα τουλάχιστον ματς το χρόνο, τα πρωταθλήματα στα οποία αγωνίζεται έχουν 38 αγωνιστικές και τα ματς με την Εθνική του σε προκριματικά και τελικά διοργανώσεων είναι ατελείωτα.

Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η αντίδραση του Πελέ. Που σαν παιδάκι, όταν ο Ρονάλντο πέτυχε τα δυο γκολ που τον βοήθησαν να τον προσπεράσει, άλλαξε το προφίλ του στο Instagram δηλώνοντας ότι τα δικά του γκολ είναι 1238 (!), πράγμα που τον καθιστά τον κορυφαίο σκόρερ όλων των εποχών! Μάλιστα αυτά τα 1238 γκολ, μπορεί να μην τα αναγνωρίζει η FIFA, αλλά έσπευσε να τα αναγνωρίσει η ομάδα του. Η θρυλική Σάντος.

Γκαρίντσα και Φουτεμπόλ

Είναι πραγματικά αυτά τα γκολ ή αποτελούν αποκύημα της φαντασία του; Σε ένα μεγάλο ταξίδι που είχα κάνει το 2014 στη Βραζιλία με την ευκαιρία του παγκοσμίου κυπέλλου είχα καταλάβει ότι ο Πελέ χρησιμοποιεί τον τίτλο του κορυφαίου σκόρερ όλων των εποχών για να εξασφαλίσει από τους συμπατριώτες του το είδος της αναγνώρισης που του λείπει. Εχω μάλιστα σχηματίσει την εντύπωση πως τα κατάφερε: ακόμα και όσοι πιστεύουν ότι ο Γκαρίντσα (κι όχι αυτός…) είναι ο μεγαλύτερος Βραζιλιάνος παίκτης όλων των εποχών (και είναι οι περισσότεροι…), θεωρούν ότι ο Πελέ είναι ο μεγαλύτερος σκόρερ που γνώρισε η οικουμένη. Λένε μάλιστα και τρομερές ιστορίες που ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας – μερικές μπορεί να τις διαβάσει κανείς στο καταπληκτικό βιβλίο του Αλεξ Μπέλος με τίτλο «Φουτεμπόλ», αν καταφέρει και το βρει γιατί ήταν εξαντλημένο: είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Κάκτος», πάνω από δέκα χρόνια πριν. Θυμάμαι ότι σε μια από αυτές τις ιστορίες συνέβαινε το εξής καταπληκτικό: ο Πελέ έκανε σε ένα ματς της Σάντος μια τρομερή προσποίηση ξεγελώντας τον τερματοφύλακα, αλλά μολονότι «έκρυψε» τη μπάλα δεν είχε καταφέρει να τη στείλει στα δίχτυα – στο πλασέ του η μπάλα έφυγε άουτ. Σύμφωνα με τους Βραζιλιάνους η κίνησή του υπήρξε τόσο όμορφη, που ο διαιτητής έδειξε γκολ και οι αντίπαλοι όχι μόνο δεν διαμαρτυρήθηκαν, αλλά έσπευσαν και να τον συγχαρούν!

Εχει πραγματικά συμβεί αυτό το περιστατικό; Οι Βραζιλιάνοι δεν με έπεισαν, αλλά δεν το αποκλείω. Αν ωστόσο έχει συμβεί, αρκεί ως απόδειξη  πως ανάμεσα στα 1238 γκολ που ο Πελέ ισχυρίζεται ότι πέτυχε, υπάρχουν και κάποια που δεν έχουν μπει ποτέ!

Τα θυμάται όλα όμως…

Αν προσπαθήσεις να χαρτογραφήσεις το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο θα χρειαστείς ένα κουτί ασπιρίνες για να συνέρθεις. Η παραξενιά του είναι μεγαλειώδης. Για δεκαετίες δεν υπήρχε ένα εθνικό πρωτάθλημα σαν αυτά που βλέπουμε στην Ευρώπη. Υπήρχαν τοπικά πρωταθλήματα (το πρωτάθλημα του Ρίο, το πρωτάθλημα του Σαο Πάολο, το πρωτάθλημα του Πόρτο Αλέγκρε κτλ) στα οποία δικαίωμα συμμετοχής είχε όποιος ζούσε στην πόλη διεξαγωγής τους. Αν κάποιος ήθελε μπορεί να τελείωνε το πρωτάθλημα του Ρίο και μετά να πήγαινε να αγωνιστεί στο Ρεσίφε π.χ. Δεν λέω ότι ο Πελέ το έκανε: προσπαθώ να περιγράψω το είδος του υπέροχου βραζιλιάνικου χάους. Οι τοπικές πρωταθλήτριες ομάδες συμμετείχαν ένα είδος τελικής φάσης πρωταθλήματος, και μπορούσαν να παίξουν και σε διάφορα κύπελλα: το κύπελλο της ομοσπονδίας, της χώρας, της πόλης κτλ. Ο Πελέ ίσως τα έβαλε αυτά τα γκολ, αλλά ένας Θεός ξέρει σε τι είδους διοργανώσεις και με ποιους αντιπάλους. Το ωραίο της ιστορίας ωστόσο, πιο πολύ και από το ότι διεκδικεί την αναγνώρισή τους, είναι ότι τα θυμάται!

Λέει ότι πέτυχε 1238. Όχι 1240 ή 1250. Αυτός είναι ο λόγος που πιστεύω ότι τα έβαλε. Ισως πολλά από αυτά τα πέτυχε σε ματς φιλικά ή απέναντι σε αντιπάλους ασήμαντους που έπαιζαν σε διοργανώσεις αστείες: η FIFA καλά κάνει και δεν του αναγνωρίζει γύρω στα 500. Αλλά ο Πελέ τα έβαλε. Το λέει η πείρα μου. Και οι συναναστροφή μου με αθλητές. Ολοι θυμούνται τα προσωπικά ρεκόρ τους πιο πολύ από τις νίκες των ομάδων. «Δεν θυμάμαι αν κερδίσαμε, θυμάμαι όμως ότι έκανα γκολ». «Δεν θυμάμαι πόσο τελείωσε το ματς, αλλά είχα βάλει 12 πόντους». Είναι φράσεις που τις έχω ακούσει και τις αγαπάω. Γιατί είναι απόδειξη πως τα περίφημα ομαδικά σπορ δεν υπάρχουν. Κάθε σπορ είναι ατομικό. Απλά για να χαρείς μερικά από αυτά χρειάζεσαι και συμπαίκτες.  

Εχεις βάλει δεκαπέντε…

Οι μύθοι και οι θρύλοι του ελληνικού μπάσκετ λένε ότι έχουν υπάρξει παίκτες που ήξεραν τους αριθμούς της στατιστικής του την ώρα της διεξαγωγής του αγώνα. Ειδικά στο μπάσκετ είναι εντυπωσιακό πως κάποιοι ήξεραν πόσους πόντους έχουν πετύχει, αλλά και πόσους έχουν πετύχει οι συμπαίκτες τους! Οσο πιο μεγάλος είναι ο σκόρερ τόσο πιο πολύ κρατά στην μνήμη του τα προσωπικά του κατορθώματα. Κι όσο τα χρόνια περνούν τόσο περισσότερο θυμάται τα δικά του από αυτά της ομάδας του. Η ιστορία του Νίκου Γκάλη που κάποτε είπε στο Νίκο Φιλίππου πως δεν του έδωσε τη μπάλα να καρφώσει ενώ ήταν μόνος, γιατί είχε βάλει έτσι κι αλλιώς δεκαπέντε πόντους και δεν πρέπει να καλομαθαίνει είναι απολαυστική. Όπως και οι κατά καιρούς διηγήσεις του Νίκου Αναστόπουλου π.χ που μπορεί να σου πει πως ακριβώς σκόραρε κόντρα στην Ουγγαρία στο Νεπ Στάντιουμ χωρίς απαραίτητα να θυμάται ποιο ήταν το σκορ τη στιγμή που έστειλε τη μπάλα στα δίχτυα.

Το έχει ανάγκη;

Εχει ανάγκη ο Πελέ να μας θυμίζει ότι είναι ο κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών με αναρτήσεις στο Ιnstagram; Νομίζω ναι, το έχει. Διότι ο τίτλος αυτός είναι η ζωή του η ίδια. Ενδόμυχα πιστεύει πως χωρίς αυτά τα 1238 γκολ δεν θα ήταν ο Πελέ, αλλά κάποιος λιγότερο λαμπερός: ένας απλός Κριστιάνο Ρονάλντο ας πούμε. Με εκατομμύρια ακόλουθους στα social media, πολλές χρυσές μπάλες, ένα σωρό διακρίσεις και τίτλους, αλλά χωρίς 1238 γκολ…

(Νεα, Ιανουάριος του 2021).