Διαβάζω διάφορα σήμερα το πρωί για την ήττα του Ολυμπιακού από τον ΠΑΟΚ – με άλλα συμφωνώ και με άλλα διαφωνώ, ως συνήθως. Πρώτα από όλα καμία ομάδα δεν χάνει μόνη της – υπάρχει πάντα ένας αντίπαλος που κερδίζει κι ο ΠΑΟΚ κέρδισε τον Ολυμπιακό γιατί ήταν καλύτερος: μετά από πολύ καιρό έμοιαζε μια κανονική ομάδα και το γεγονός ότι βρήκε το γκολ στο 90΄με ένα στόπερ του, τον Μιχάι, που πέρασε στο ματς ως αλλαγή και σκόραρε πρώτη φορά στη ζωή του, δείχνει και πόσο πίστεψε ότι μπορεί να κερδίσει. Η αλήθεια είναι ότι με την επιστροφή των βαθμών είχε και μεγάλο κίνητρο: ήθελε να παίξει με την ΑΕΚ κρατώντας πια την τύχη στα χέρια του. Αλλά επειδή στην  Ελλάδα έχουν πάντα μεγαλύτερο ενδιαφέρον οι ήττες ας μιλήσουμε για την ήττα του Ολυμπιακού.

Αν δεν τα είχαν εκτιμήσει σωστά

Πρώτα από όλα πρέπει κανείς να επισημάνει τα προφανή, γιατί ακόμα κι αυτά στην Ελλάδα τα ξεχνάμε. Δεν είναι μια κανονική ποδοσφαιρική διαδικασία τα εφετινά play off κι αν στον Ολυμπιακό δεν τα είχαν εκτιμήσει σωστά, μπορεί και να έμπλεκαν. Επειδή καταλάβαν νωρίς σε τι είδους Γολγοθά θα εξελιχτεί η διαδικασία, διάλεξαν την καλύτερη στρατηγική αντιμετώπισή τους, δηλαδή να τελειώνουν με το πρωτάθλημα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ο Ολυμπιακός μπήκε πατώντας το γκάζι και με την σοβαρότητα του, αλλά και την αγωνιστική ένταση του παιγνιδιού του, τους έπιασε όλους στον ύπνο κάνοντας αυτό το 5 στα 5 που του έδωσε μαθηματικά το πρωτάθλημα χωρίς αστερίσκους. Αλλά σε αυτή τη διαδικασία καμία ομάδα δεν μπορεί να τρέχει ασταμάτητα και η πιθανότητα μιας αγωνιστικής δυσκολίας ήταν εξ αρχής δεδομένη, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν και άλλες υποχρεώσεις: ο Πέδρο Μαρτίνς πρέπει να δώσει χρόνο στον Σισέ, που θα παίξει στο Μολινό κόντρα στην Γουλβς, να βοηθήσει τον Φορτούνη να βρει τη φόρμα του, να φέρει πάλι σε καλή κατάσταση τον Βαλμπουενά που τραυματίστηκε και να δει και αναπληρωματικούς που έπαιξαν λίγο, όπως ο Καφού, ο Γκασπάρ, ο Μπρούνο κτλ.

Κυρίως όμως ο προπονητής θα πρεπε να διατηρήσει υψηλή την αγωνιστική ένταση μιας ομάδας που κέρδισε τον τίτλο μοχθώντας όλη τη σεζόν και παίζοντας καμιά δεκαπενταριά ματς περισσότερα από τους υπόλοιπους: δεν τα κατάφερε, αλλά αμφιβάλω πολύ αν θα υπήρχε και προπονητής που θα μπορούσε να τα καταφέρει.

Ενας περίεργος συμβιβασμός

Ποιο είναι το πρόβλημα; Πρώτα από όλα η έλλειψη κινήτρου μετά το τέλος της δουλειάς. Για τον Ολυμπιακό πάντα «δουλειά» είναι η κατάκτηση του πρωταθλήματος: όλα τα άλλα έπονται. Για να προκύψει ένα κίνητρο μετά τη δουλειά, και να αντιμετωπιστούν τα ματς με την απαραίτητη σοβαρότητα, υπήρξε ένας περίεργος συμβιβασμός του προπονητή με τους παίκτες: μπήκαν όλοι σχεδόν σε συνθήκες χαλαρώματος (δεν μένουν πια στο Ρέντη πριν τα ματς π.χ) κι αυτό το χαλάρωμα ήταν η ανταμοιβή τους για την μεγάλη προσπάθεια που έκαναν για να τελειώνουν με το πρωτάθλημα σε χρόνο ρεκόρ. Ο Μαρτίνς λέει ότι είναι επαγγελματίες και θα πρέπει να μπορούν να διαχειριστούν προς όφελός τους αυτή τη συνθήκη, αλλά προφανώς το πράγμα δεν λειτουργεί.

Στην πορεία συνέβη κάτι ακόμα χειρότερο: μπήκε μπροστά ο στόχος του αήττητου, ο οποίος όμως κατέστρεψε τελείως το μυαλό όλων. Ο Ολυμπιακός δεν είναι ομάδα που μπορεί να παίξει τρία τέσσερα ματς στη σειρά για να μην τα χάσει, χωρίς δηλαδή να προσπαθεί να κερδίσει αποδίδοντας αυτό που ξέρει. Το έκανε με τον ΠΑΟ και δεν το πλήρωσε – το έκανε με τον ΠΑΟΚ και το πλήρωσε με ένα γκολ στο 90΄. Αν η προσέγγιση των ματς αυτών ήταν κακή αυτό οφείλεται σε βεβαιότητες που δημιούργησαν έπαρση: αν έχεις παίξει τρία ματς με τον ΠΑΟΚ στη σειρά χωρίς να δεχτείς γκολ, νομίζεις πως δεν θα δεχτείς γκολ ποτέ – προφανώς δεν είναι έτσι. Από την άλλη ακόμα κι αν γλύτωνε από τον ΠΑΟΚ θα έχανε από τον ΟΦΗ ή από την ΑΕΚ: στα δικά μου τα μάτια ο Ολυμπιακός όταν δεν παίζει και μπαίνει στη λογική των υπολογισμών δεν έχει τύχη. Η λογική της ομάδας στα χρόνια του Μαρτίνς είναι να δημιουργεί και να κάνει επιθετικά ό,τι καλύτερο μπορεί. Κι όχι όπως συνέβη με τον ΠΑΟ και τον ΠΑΟΚ να παίζει τσούκου τσούκου μπολ (με δυο τρεις τελικές στην εστία) για να πάρει μια ισοπαλία και να κερδίσουν τα παιδιά χάρη σε αυτή μια εβδομάδα διακοπών ακόμα.

Η καθημερινότητα και η λειτουργία του

Η ερώτηση είναι φυσικά αν μπορεί να γυρίσει το πράγμα και να ξαναβρεί η ομάδα το κέφι της για ποδόσφαιρο. Πραγματικά δεν το ξέρω διότι αυτό στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου απλό. Δυο χρόνια τώρα ο Πορτογάλος βάσισε τις νίκες της ομάδας του κυρίως στη χαρά του παιγνιδιού. Φυσικά υπήρξαν και νίκες τακτικής, διάφορα 1-0 που προέκυψαν γιατί εξουδετερώθηκαν τα ατού του αντιπάλου κτλ, αλλά αυτές δεν ήταν ο κανόνας: ο κανόνας λέει ότι ο Ολυμπιακός για να κερδίζει πρέπει να παίζει τη μπάλα που μπορεί. Αν αυτό σταματήσει υπάρχουν πάντα διοικητικές πρωτοβουλίες και ταρακουνήματα: είτε αλλάζει η ομάδα, είτε αλλάζει ο προπονητής. Δεν λέω φυσικά ότι είμαστε μπροστά σε αυτού του είδους τα ενδεχόμενα: αυτό που λέω είναι ότι αν για μια άλλη ομάδα η κατάκτηση ενός τέτοιου πρωταθλήματος θα ήταν λόγος για να αρχίσουν τα πανηγύρια, στην περίπτωση του Ολυμπιακού απλά ανεβαίνει κι άλλο ο πήχης.

Κατανοώ ότι το γεγονός μπορεί να προκαλέσει στρες ή ακόμα και δυσφορία: δεν είναι ποτέ ωραίο να κερδίζεις ένα πρωτάθλημα κι αμέσως να σε βάζουν σε μια νέα δοκιμασία αξιολόγησης. Αλλά αυτός είναι ο Ολυμπιακός, αυτή η καθημερινότητα του, αυτή η λειτουργία του. Και σε όποιον αρέσει.

Υπερβολικός εφησυχασμός

Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία πως το φινάλε της χρονιάς θα είναι κριτήριο για πολλούς – μάλιστα επειδή μιλάμε για μια χρονιά χωρίς φινάλε το πράγμα θα είναι ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον. Θα πει κάποιος ότι από τη στιγμή που λογικές εξηγήσεις για ό,τι συμβαίνει υπάρχουν, δεν υπάρχει και λόγος προβληματισμού: στον Ολυμπιακό δεν είναι ποτέ έτσι. Πολλά συγχωρούνται, αλλά όχι ο εφησυχασμός κι αυτός είναι πρόβλημα, όχι η ήττα από τον ΠΑΟΚ.

Όπως το βλέπω εγώ για όλους το ματς με την Γουλβς γίνεται το μεγάλο κριτήριο: το ζήτημα δεν θα είναι η πρόκριση, (που είναι κάτι πολύ πολύ δύσκολο αφού ο Ολυμπιακός πρέπει να κερδίσει και δεν έχει κάτι να υπερασπιστεί), αλλά η εμφάνιση και η προσπάθεια. Ειδικά αν δεν υπάρξει προσπάθεια πιστεύω πως πολλά θα αλλάξουν. Για να μην παρεξηγούμαστε δεν το θεωρώ προσωπικά απαραίτητο – ίσα ίσα που πιστεύω πως αυτή είναι μια καλή ομάδα του Ολυμπιακού που χρειάζεται μια περεταίρω ενίσχυση και φυσικά και μια επιπλέον στήριξη. Αλλά ξέρω τον Ολυμπιακό. Και μολονότι τα δυο τελευταία χρόνια εχει σοβαρευτεί πολύ, παραμένει ομάδα που προτιμά την προσπάθεια για να γίνουν πραγματικότητα τα όνειρα από τη λογική που εξηγεί ήττες.