Η οικολογική καταστροφή στον Σαρωνικό, μετά το ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου Αγία Ζώνη σε μια θάλασσα λάδι, προκαλεί θλίψη: το μισό παραλιακό τόξο, το ωραιότερο ίσως κομμάτι της Αθήνας, κινδυνεύει από τους τόνους του μαζούτ που κατέληξαν στη θάλασσα. Δυστυχώς η χώρα ζει μια ακόμα ιστορία από τις δικές της, αυτές που δείχνουν πως στερείται σοβαρότητας.
Ναυάγιο στη μπουνάτσα
Εγινε ένα ναυάγιο αδικαιολόγητο τουλάχιστον από τις καιρικές συνθήκες. Συχνά τα πλοία ναυαγούν γιατί η θάλασσα ούτε τιθασεύεται, ούτε συγχωράει: η ναυτική Ελλάδα το ξέρει καλά. Στη συγκεκριμένη ιστορία υπάρχει ένα παράδοξο: δεν υπήρχε ούτε κακοκαιρία, ούτε φουρτούνες – το πλοίο (που το λέγανε και «Αγία Ζώνη» ανάθεμά το…) πήρε λέει νερό και βούλιαξε. Ηταν ένα πλοίο που κουβαλούσε τόνους μαζούτ σχεδόν χωρίς πλήρωμα – αυτά δεν συμβαίνουν ούτε σε σενάρια τρόμου. Το λιμενικό κινήθηκε αργά, οι αρμόδιες υπηρεσίες πιάστηκαν στον ύπνο, το μαζούτ κατέληξε στη θάλασσα – ευτυχώς όχι όλο. Σε μια κανονική χώρα πρώτα από όλα θα φρόντιζαν οι αρχές να περιοριστεί η μόλυνση της θάλασσας: το πώς είναι δουλειά των ειδικών. Στη συνέχεια θα υπήρχε αμέσως πρόνοια για να καθαρίσει το κομμάτι που μολύνθηκε – μικρό ή μεγάλο μικρή σημασία έχει: κι αυτό δουλειά ειδικών είναι και δόξα το Θεό τέτοιοι υπάρχουν. Μετά και σε χρόνο ρεκόρ θα έπρεπε να γίνει σαφές τι ακριβώς έγινε στο πλοίο: τα πλοία ευτυχώς δεν βουλιάζουν σε ήρεμα νερά, αν κάτι παράδοξο δεν έχει συμβεί κι αυτό θα πρεπε να το διαπιστώσουν αμέσως οι αρμόδιοι. Τέλος θα έπρεπε να αποδοθούν ευθύνες σε όλους: στην πλοιοκτήτρια εταιρία, αν αποδειχτεί ότι σε κάτι φταίει, στο πλήρωμα του πλοίου, που σίγουρα φέρει ευθύνη, στους υπεύθυνους που έδωσαν στο πλοίο την άδεια να διακινεί πετρέλαιο, αν αποδειχτεί ότι κακώς αυτό χρησιμοποιήθηκε για μια τόσο επικίνδυνη για τη θάλασσα και όχι μόνο δουλειά. Ευθύνες θα πρεπε να αποδοθούν και σε όσους καθυστέρησαν να συλλάβουν το μέγεθος της καταστροφής: κι αυτοί κάτι δεν έκαναν σωστά.
Το σόου μετά την καταστροφή
Είναι δύσκολα όλα αυτά; Ναι, αν ζεις στην Ελλάδα. Μετά το ναυάγιο και την καταστροφή ξεκίνησε το σόου. Μέρες μετά την καταστροφή οι υπουργοί πήρανε τα σκάφη του λιμενικού να πάνε να κάνουν αυτοψία, λες και είναι περιβαλλοντολόγοι. Ο Κουρουπλής έκανε και πλάκα ότι τάχα μου παραιτήθηκε: σιγά το αστείο - το ξέρουμε ότι στην Ελλάδα δεν παραιτήθηκε ποτέ κανένας και για τίποτα. Η σύγχυση αρμοδιοτήτων και προτεραιοτήτων είχε ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει η ζημιά. Ξεκίνησε ένα όργιο φημών για την ιδιοκτησία του πλοίου, κι άρχισε να μας ενδιαφέρει ο εγκληματίας πιο πολύ από το έγκλημα. Ο ίδιος ο πλοιοκτήτης δήλωσε ότι τη ζημιά την έκανε άλλο πλοίο που στο μεταξύ ρυμουλκήθηκε. Ακόμα δεν υπάρχει καμία σαφέστατη πρόβλεψη για το πώς και πότε μπορεί να καθαρίσει ο Σαρωνικός και όλοι επικαλούνται διάφορους ειδικούς χωρίς ονόματα για να στηρίξουν βολικές εικασίες: ευτυχώς ο δήμαρχος Καμίνης έφερε κάτι Ολλανδούς – εγώ μόνο αυτούς πιστεύω.
Αλλοι παίζουν άμυνα και άλλοι επίθεση για ψήφους μπροστά σε μια καταστροφή. Οσο οι μέρες περνούν εισβάλει από την πίσω πόρτα της πραγματικότητας το γκροτέσκο: το δεξαμενόπλοιο που ανέλαβε να παραλάβει τα καύσιμα που υπάρχουν ακόμα στο βυθισμένο πλοίο αποσύρθηκε από την επιχείρηση για έληξαν τα πιστοποιητικά αξιοπλοϊας του! Και την ίδια στιγμή άκουγα χθες ένα βουλευτή, που ούτε το όνομά του δεν θυμάμαι, να ορκίζεται πως πηγαίνει για μπάνιο στη Γλυφάδα και περνάει υπέροχα – μάλλον γιατί το συνδυάζει με μαύρισμα. Νομίζω ότι είναι ώρα να προτείνει κάποιος να αδειάσουν πέντε – έξι τόνοι μαζούτ ακόμα στο Σαρωνικό, αφού κακό δεν κάνει: μέχρι χθες κάποιοι ισχυρίζονταν πως μας ψέκαζαν, αύριο οι ίδιοι μπορεί να προτείνουν να κολυμπάμε και στο πετρέλαιο. Είναι απόδειξη χλιδής – βγήκαμε από την κρίση.
Που είναι οι οικολόγοι;
Ο κ. Αντώνης Νταλακογιώργος, επικεφαλής του ναυτεργατικού σωματείου της ΠΕΝΕΝ, πρότεινε την απόσυρση των παλαιών γηρασμένων και επικίνδυνων πλοίων που μεταφέρουν καύσιμα ως το ελάχιστο που πρέπει να γίνει για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος – σίγουρα πρέπει να γίνουν πιο αυστηροί οι έλεγχοι, αλλά χρειάζεται να αποδοθούν και ευθύνες για το ναυάγιο και για να συμβεί αυτό πρέπει να μάθουμε τι διάβολο έγινε. Αν το καράβι το τιγκάρανε νερό και έγειρε, θα συνέβαινε το ίδιο ακόμα κι αν ήταν του κουτιού: την αλήθεια την χρειάζεσαι ως άμυνα πρώτα από όλα. Χρειάζεσαι επίσης ως χώρα κάτι άλλο που έχει χαθεί – αν υποθέσουμε ότι κάποτε υπήρχε: την οικολογική συνείδηση. Μέρες ολόκληρες μετά την καταστροφή δεν ακούγεται τίποτα από οικολογικές οργανώσεις, δεν διοργανώθηκε καμία εκδήλωση, δεν υπήρξε το παραμικρό πέρα από κάτι γελοίες δηλώσεις κάποιου που δηλώνει οικολόγος και είναι και μέλος της κυβέρνησης: μας είπε περίπου πως φταίει το κακό το ριζικό μας.
Θυμίζω ότι τον καιρό που η οικολογία «πουλούσε» κατέβαιναν στις εκλογές δυο και τρία οικολογικά κινήματα – και δεν αναφέρομαι σε εκείνο του γραφικού Δημοσθένη Βεργή, που μάλλον είχε μεγαλύτερη οικολογική συνείδηση από τους υπόλοιπους, μολονότι πήγε φυλακή γιατί καταπατούσε δασικές εκτάσεις. Θυμίζω πως μιλάμε για μια χώρα στην οποία κόσμος ξεσηκώθηκε για να προστατέψει τους Κορμοράνους του Βοτανικού και το Αλσος της Νέας Φιλαδέλφειας – πριν λίγες μέρες ο ίδιος κόσμος ανησυχούσε και για το δάσος του Ελληνικού. Για την καταστροφή του Σαρωνικού αυτός ο συγκεκριμένος κόσμος δεν βγάζει κιχ: ώρα είναι να προτείνει κάποιος να γίνεται ένα τέτοιου τύπου ναυάγιο κάθε χρόνο.
Παραμύθι γιγάντιων διαστάσεων
Η αντιπολίτευση σε οδηγεί μερικές φορές στην λεωφόρο της υποκρισίας – θες δεν θες πρέπει να ενδιαφέρεσαι για όλους και όλα, προσφέροντας λόγια παρηγοριάς και στοργικές αγκαλιές. Η άσκηση κυβέρνησης είναι χρήσιμη γιατί αυτή την υποκρισία την καταδεικνύει: ακόμα κι αν δεν ήταν ένα οικολογικό παραμύθι οι κορμοράνοι που τιτίβιζαν στα ρυάκια του Βοτανικού, ήταν παραμύθι γιγάντιων διαστάσεων η υποτιθέμενη οικολογική συνείδηση στο όνομα της οποίας για αυτούς τους κορμοράνους έδειχνες κάποτε τάχα ενδιαφέρον. Θα ήταν εύκολο να πεις ότι η οικολογική συνείδηση αυτού του τύπου, μια οικολογική συνείδηση αλα καρτ για μεγαλοστομίες και ψήφους, πνίγηκε στα μολυσμένα από το μαζούτ νερά του Σαρωνικού. Δεν πνίγηκε όμως, γιατί απλά ποτέ δεν υπήρχε…
