Χθες προτίμησα να γράψω για τον αποκλεισμό της Ρεάλ Μαδρίτης στον ημιτελικό του Τσάμπιονς λιγκ και όχι για τα ματς στα play of του πρωταθλήματος. Απέφυγα να γράψω για τα ελληνικά παιγνίδια και στην εφημερίδα. Ενας φίλος μου είπε πως θα μπορούσα να δημοσιεύσω κάτι που έχω γράψει σε μια προηγούμενη αγωνιστική και να βγω από την υποχρέωση αφού, όπως επεσήμανε, «στα εφετινά play off, ειδικά στην ΑΕΚ και στον Παναθηναϊκό δεν αλλάζει ποτέ τίποτα». Εχει ένα δίκιο. Αλλά η ερώτηση είναι γιατί συμβαίνει αυτό.

Ιδια ματς ίδια λάθη

Οντως αν δει κανείς το τι συμβαίνει στον Παναθηναϊκό και στην ΑΕΚ καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι ομάδες αυτές επαναλαμβάνουν διαρκώς τα ίδια ματς και τα ίδια λάθη. Κατά τη γνώμη μου το ίδιο συμβαίνει και με τον Αρη και τον ΠΑΟΚ απλά οι δυο ομάδες της Θεσσαλονίκης έχουν περισσότερες αρετές, όμως κι αυτές με λάθη (τους) παλεύουν κι ας φτάσαμε στο Μάιο. Ο Αρης π.χ την Τετάρτη δεν κέρδισε στο γήπεδό του τον Ολυμπιακό, που αγωνίστηκε με μια πειραματική ενδεκάδα κι ο λόγος που δεν τον κέρδισε είναι ο ίδιος που δεν του επέτρεψε να κερδίσει στο γήπεδό του την ΑΕΚ, τον ΠΑΟ, τον ΠΑΟΚ και τον Ολυμπιακό στο κρίσιμο ματς του κυπέλλου.

Σε όλα αυτά τα παιγνίδια ο Αρης είχε μια και μόνη τακτική προσέγγιση και ήταν απολύτως προβλέψιμος: πήρε ελάχιστα ρίσκα, έψαξε σποραδικά το γκολ, δεν πίεσε όσο θα πρεπε. Στα ματς με τον Ολυμπιακό προηγήθηκε στα άλλα όχι, αλλά σε όλα έκανε πράγματα προβλεπόμενα. Αν κάτι τον βοηθά να κρατηθεί ψηλά είναι ότι αυτά που ξέρει να κάνει τα έμαθε δουλεύοντας και βγάζοντας στο γήπεδο αρετές αι πίστη. Αλλιώς θα είχε τα προβλήματα διαχείρισης παιγνιδιών που βλέπεις στην ΑΕΚ και στον ΠΑΟ γιατί κι αυτός τελευταία αγχώθηκε. Του Αρη το πρόβλημα προέκυψε: του ΠΑΟ και της ΑΕΚ είναι μόνιμο. Του ΠΑΟΚ μοιάζει να αντιμετωπίζεται. Αλλά πάντα μιλάμε για διαχείριση προβλημάτων.

Αναζητώντας το λάθος βάλσαμο

Τι έχει συμβεί στον ΠΑΟ και στην ΑΕΚ; Αφήνοντας στην άκρη όσα σωστά λέγονται για ελλείψεις του ρόστερ, τακτικές αδυναμίες, μπλεξίματα προπονητών κτλ πιστεύω ότι το πρόβλημά τους ξεκινά από κάτι απλούστερο: και οι δυο προσπαθούν καιρό τώρα να βρουν κάποιες νίκες ικανές να κρύψουν τα προβλήματά τους. Ο Λάζλο Μπόλονι το κάνει κάθε αγωνιστική από τη μέρα που ήρθε: είχε εξηγήσει ότι η νίκη, κι όχι το χτίσιμο μιας ομάδας, θα είναι το βασικό ζητούμενο μετά την πρώτη νίκη που πέτυχε με τεράστια δυσκολία κόντρα στον Απόλλωνα στο ΟΑΚΑ (1-0). Ο Μπόλονι ισχυρίζεται πως βρήκε τον ΠΑΟ τόσο πίσω στη βαθμολογία, ώστε έπρεπε απλά να πάρει νίκες για να βγει στην Ευρώπη, χωρίς να προσπαθήσει να δώσει στην ομάδα του ταυτότητα. Στον ΠΑΟ καλά καλά κανείς δεν γνωρίζει ποιοι είναι βασικοί και ποιοι αναπληρωματικοί: αναζητούνται πάντα κάποιοι να μπουν και να κάνουν τη δουλειά. Μόνοι τους.

Ο Μανόλο Χιμένεθ άρχισε να ψάχνει κι αυτός μανιωδώς νίκες περίπου ένα μήνα μετά τον ερχομό του. Αρχικά, (όταν είχε κάνει την περίφημη δήλωση «προτιμώ να κερδίζω με 1-0 παρά με 5-4») ο στόχος του ήταν να φτιάξει μια ομάδα σκληρή και πεισματάρα, με βασικό μέλημα την προστασία της άμυνάς της που είναι η πιο αδύναμη γραμμή της. Νομίζω πως μετά το ματς με τον ΠΑΣ (και την ήττα στο ΟΑΚΑ) ο Ισπανός μπήκε στο ίδιο τρυπάκι με τον Μπόλονι: και οι δυο αδιαφορούν για το πώς οι νίκες μπορεί να ρθουν και ελπίζουν ότι αυτές θα ρθούν (ακόμα και με διαδικασίες ανεξήγητες ή απλοϊκές) κι όλα θα ναι ωραία. Κι έτσι κατάντησαν σαν το σκύλο που κυνηγά την ουρά του.

Σερί έτσι δεν κάνεις

Καμία ομάδα δεν μπορεί να τρέξει σερί από νίκες χωρίς να έχει κάτι που να μοιάζει με οργανωμένο παιγνίδι: αυτό είναι το πρόβλημα της ΑΕΚ και του ΠΑΟ. Ακόμα κι όταν κερδίζουν είναι δύσκολο η όποια στρατηγική τους να γίνει μπούσουλας, διότι η επανάληψή της εμφάνισης είναι απίθανη. Ακόμα κι όταν φαίνεται ότι υπάρχει κάτι σαν σχέδιο, αυτό προκύπτει πάντα από την εξέλιξη του ματς – δεν γίνεται σχεδόν τίποτα φανερά προσχεδιασμένο, πέρα από τα στοιχειώδη. Ο ΠΑΟ π.χ στα ντέρμπι αφήνει πιο πολύ τη μπάλα στον αντίπαλο για να τον χτυπήσει στις αντεπιθέσεις, αλλά ούτε η άμυνα του είναι άψογη, ούτε οι αντεπιθέσεις του δομημένες. Στην ΑΕΚ επίσης η εικόνα μεταβάλλεται ανάλογα με τη σημασία του ματς: τα τρία παιγνίδια που έδωσε η ΑΕΚ με τον ΠΑΟΚ σε είκοσι μέρες ήταν ολότελα διαφορετικά, όχι γιατί η ΑΕΚ δεν ήθελε να είναι προβλέψιμη, αλλά γιατί έμοιαζε να μην ξέρει τι θέλει στο γήπεδο. Πιθανότατα ήθελε σε όλα να κερδίσει. Αλλά φαινόταν να αγνοεί το πώς.

Οκτώ ακραίοι μπακ και πέντε στόπερ

Αλλο το ξέρω τι θέλω κι άλλο το πώς θα φτάσω σε αυτό που θέλω. Για αυτό τα ματς των ομάδων αυτών μοιάζουν. Στην περίπτωση του ΠΑΟ εμφανίζεται πάντα μια ομάδα με ποδοσφαιριστές που σου δίνουν την εντύπωση πως δεν μπορούν να συνεργαστούν, ενώ η ΑΕΚ μοιάζει παιγνίδι με παιγνίδι ολοένα και πιο μπερδεμένη αφού δεν υπάρχουν ρόλοι. Οι παίκτες αλλάζουν διαρκώς (η ΑΕΚ έχει χρησιμοποιήσει οκτώ (!) ακραίους μπακ και πέντε στόπερ σε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς) αλλά οι εμφανίσεις είναι ίδιες: βλέπουμε συνεχώς ένα μονότονο, κουραστικό και αδούλευτο επιθετικά Παναθηναϊκό, και μια αμυντικά αδύναμη, επιθετικά μπερδεμένη και ψυχολογικά εύθραυστη ΑΕΚ. Όλα εξαρτιόνται από τους παίκτες και τη διάθεσή τους: αυτοί του ΠΑΟ είχαν φέτος μεγαλύτερη συγκέντρωση στα ντέρμπι (κάνοντας πάντα απλοϊκά πράγματα έπαιξαν ψυχωμένα) κι αυτοί της ΑΕΚ είχαν μεγαλύτερη επιθετική ποιότητα και πήραν βαθμούς εκτός έδρας με τα γκολ τους. Κι όλοι κυνηγούσαν νίκες. Ποδόσφαιρο δεν έπαιζε κανείς από τους δυο.

Ο ΠΑΟΚ που άλλαξε

Μπορούν οι ομάδες να αλλάξουν όταν κουβαλάνε δομικά προβλήματα; Ναι και η απόδειξη είναι ο ΠΑΟΚ. Κι ο ΠΑΟΚ έψαχνε «νίκες βάλσαμο» μετά όμως την ήττα από τον ΠΑΟ ο Γκαρσία κατάλαβε πως θα ήταν προτιμότερο να επενδύσει σε κάτι άλλο: στην αλλαγή της ομάδας.

Και στην δική του περίπτωση έχουμε επαναλήψεις λαθών, μόνο που αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με προπονητικές επιλογές: στο ματς με την ΑΕΚ π.χ ήταν να απορείς πως δεν ξεκίνησε ο Γουάρντα – όταν μπήκε η άμυνα της ΑΕΚ κατέρρευσε. Αλλά ο Γκαρσία, αντίθετα από τον Μπόλονι και τον Χιμένεθ, έκανε κάτι που μοιάζει με επένδυση στην οργάνωση του παιγνιδιού: μετά την ήττα από τον ΠΑΟ στα play off άλλαξε την ομάδα και τη λογική της.  Ο ΠΑΟΚ έγινε λιγότερο επιθετικός, πλήρωσε αυτή την επιλογή κυρίως ο Τζόλης, αλλά προέκυψε στην ενδεκάδα του μια κάποια απαραίτητη ισορροπία. Η ομάδα πρόσεξε τα μετόπισθεν, βρήκε μια σταθερή 15αδα, βασίστηκε πιο πολύ σε έμπειρους παίκτες, άλλαξε σχήμα και το διατήρησε.

Είχε βέβαια την τύχη πριν τον Γκαρσία να έχει ένα κανονικό προπονητή και στο δικό του δρόμο γύρισε: ο Αμπέλ Φερέιρα άφησε πίσω του πολλά. Στον Παναθηναϊκό και στην ΑΕΚ τέτοια δυνατότητα δεν υπήρχε, γιατί ο Πογιάτος και ο Καρέρα (που ήταν επίσης πιεσμένοι για νίκες) δεν πρόλαβαν να χτίσουν τίποτα.

Ο ΠΑΟΚ είναι σαν το παιδάκι που, αφού προσπάθησε να μιλήσει μια ξένη γλώσσα, επέστρεψε στη μητρική του. Ο Αρης είναι σαν το παιδάκι που έχει μάθει δυο – τρία ποιήματα στο σχολείο και τα απαγγέλει ωραία, αλλά ξέρει μόνο αυτά. Η ΑΕΚ κι ο ΠΑΟ είναι σαν παιδάκια που απλά χειρονομούν…