Καθώς η χρονιά ολοκληρώνεται σκεφτόμουν τι διάβολο αφήνει πίσω της. Εγινε καλύτερη ή χειρότερη η χώρα μας μέσα στο 2017; Δεν είμαι απαισιόδοξος, ούτε ισοπεδωτικός, ούτε θέλω να γίνομαι αφοριστικός, αλλά καθώς η χρονιά φεύγει διαπιστώνω ότι το μόνο που άφησε πίσω της είναι ένα βαρετό, κουραστικό, ανελέητο μπλα μπλα μπλα. Η χώρα εξακολουθεί να παράγει περισσότερη παραρολογία από όση αντέχει.

Όλα εφιαλτικά αργά

Υπάρχει κάτι που μέσα στη χρονιά να βελτιώθηκε; Συγχωρείστε με, αλλά δεν το βλέπω. Η βελτίωση των οικονομικών δεικτών είναι τόσο αργή, που κανένα αποτέλεσμα δεν φαίνεται στην οικονομική ζωή της χώρας: η καθημερινότητα παραμένει εφιάλτης. Η ίδια η πολιτική των επιδομάτων μαρτυρά ότι υπάρχει ανάγκη ενός είδους φιλανθρωπίας του Κράτους - όπου υπάρχουν επιδόματα, και όχι θέσεις εργασίας και δουλειές, υπάρχει μεγάλη φτώχια και κοινωνική δυστυχία.

Κάθε συζήτηση για την οικονομία περιστρέφεται γύρω από αοριστολογίες: η ανάπτυξη παραμένει μια μεγάλη θεωρία, οι επενδύσεις παραμένουν ένα είδος εθνικού ονείρου, η πρωτογενής παραγωγή της χώρας παραμένει μικρή και απροστάτευτη. Κανείς δεν γυρίζει στην Ελλάδα: όσοι έφυγαν, εξακολουθούν να πιστεύουν πως εδώ δεν έχουν να κάνουν τίποτα. Οσοι έρχονται για να επενδύσουν συνήθως αποχωρούν άπραγοι, τρομάζουν από την υψηλή φορολογία, ή ονειρεύονται μπίζνες με το χρεοκοπημένο μας Κράτος. Τι βγήκε από τα ταξίδια του πρωθυπουργού στον Τραμπ; Τίποτα. Τι έχουμε δει από τους Κινέζους; Μόνο τα χρήματα για το λιμάνι του Πειραιά, που θυμίζει ολοένα και περισσότερο αποικία. Που είναι η ανάπτυξη των περιφερειακών αεροδρομίων; Αγνοείται. Πότε θα ξεκινήσουν τα έργα στο Ελληνικό; Κανείς δεν ξέρει. Για όλα αυτά μέσα στο 2017 μόνο μιλούσαμε. Ελπίζοντας, αφού άλλωστε η ελπίδα πεθαίνει τελευταία κι αφού προηγουμένως σε τυραννήσει αρκετά.

Από τη συμπάθεια στη δυσπιστία

Σπάω το κεφάλι μου να δω κάτι που τη χρονιά που φεύγει αληθινά βελτιώθηκε. Στα αθλητικά μας έχουμε βαλτώσει κανονικά: οι διεθνείς επιτυχίες ήταν ελάχιστες και σίγουρα λιγότερες από αυτές του 2016. Ευτυχώς υπάρχουν ο Πετρούνιας και η Στεφαννίδη – παιδιά αυτοδημιούργητα και ικανά. Αλλά μήπως υπάρχει κάτι άλλο που πήγε καλά; Ποιες ήταν οι μεγάλες ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες του 2017; Ποιες ήταν οι μεγάλες θεατρικές παραστάσεις; Ποια ήταν τα μεγάλα βιβλία που κυκλοφόρησαν και που ξεπέρασαν τα σύνορα της χώρας μας; Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίσαμε με τρόπο που να κάνει τους ξένους να μας δουν με θαυμασμό; Ακόμα και για το μεταναστευτικό, αν έχετε προσέξει, φτάσαμε να απολογούμαστε. Τελείωσαν οι επισκέψεις των διάσημων στα νησιά, μειώθηκε η προσοχή της διεθνούς κοινότητας, σταμάτησαν να μας κοιτάζουν έστω με συμπάθεια. Τώρα στις σελίδες των ξένων εφημερίδων δεν έχουμε το ρόλο της χώρας που παλεύει, αλλά αυτής που δίνει εξηγήσεις για το γιατί, παρά την οικονομική στήριξη, δυσκολεύεται να βάλει το πράγμα σε μια σειρά. Ακόμα κι όσοι μας συμπαθούσαν, σήμερα είναι μαζί μας δύσπιστοι.

Λόγια λόγια λόγια

Μιλάμε διαρκώς, ασταμάτητα. Πιστεύουμε ότι τα λόγια είναι η λύση σε όλα, ότι αυτά και μόνο αρκούν. Καίγεται σύμπαν το καλοκαίρι κι εμείς βλέπουμε τον πρωθυπουργό να μιλάει στον ασύρματο με τζάκετ της αεροπορίας σαν στρατηγός. Καταστρέφεται από τη μόλυνση ο Σαρωνικός και ο αρμόδιος Υπουργός κ. Κουρουπλής ξημεροβραδιάζεται στα τηλεοπτικά παράθυρα. Διαλύεται από τις πλημμύρες η Μάνδρα και η περιφερειάρχης κ. Δούρου ψάχνει το κατάλληλο look για να εκφράσει την στεναχώρια της. Αποκαλούμε «πολιτική» τα ουρλιαχτά του ξενύχτη Κωνσταντινέα και περιμένουμε να τον δούμε εναντίον του Αδωνη, μπας και σωθεί η παρακμάζουσα ελληνική κωμωδία. Μπροστά στα προβλήματα ανακαλύπτουμε απλά νέους όρους, που οι πιο πολλοί στερούνται περιεχομένου. Κάνουμε συνέδρια για τη «δίκαιη ανάπτυξη», ενώ ο Υπουργός Οικονομικών μιλάει για κουτσές σαρανταποδαρούσες. Μιλάμε για «καθαρή έξοδο από τα μνημόνια» - ελπίζω κι αυτή να γίνει με ένα νόμο κι ένα άρθρο, όπως θα γινόταν κάποτε και η κατάργησή τους. Δεν μπορούμε ούτε καν να πουλήσουμε το άχρηστο στρατιωτικό υλικό, χωρίς εμπόρους και μεσάζοντες κι όταν μας πιάνουν με την κατσίκα στον ώμο, αλαλάζουμε διακινώντας θεωρίες συνομωσίας. Στο τέλος ορκιζόμαστε ότι προστατεύουμε τη «λαϊκή κατοικία», αλλά δεν νομοθετούμε: απλά μιλάμε. Χωρίς μάλιστα να ορίζουμε και ποια είναι αυτή η «λαϊκή κατοικία»: δεν αποκλείω να είναι αυτή που μένει η Πάολα, που είναι και λαϊκή τραγουδίστρια – η μούσα του Κωνσταντινέα.

Η χώρα σε ντελίριο

Δεν είναι αποκλειστική παραγωγός του μπλα μπλα μπλα μόνο η Κυβέρνηση: απλά το δικό της μπλα μπλα μπλα, δηλαδή την ανικανότητα έργων και πράξεων, το πληρώνουμε όλοι. Ωστόσο συνολικά η χώρα μέσα στο 2017 δεν έκανε άλλο από το να παπαρολογεί. Η αντιπολίτευση διοργανώνει συνέδρια και δηλώνει ευχαριστημένη για το δικό της μπλα μπλα μπλα, ενώ πληθαίνει ο κόσμος που αναρωτιέται τι ακριβώς θα κάνει, γιατί δεν καταλαβαίνει και πολλά. Η Κεντροαριστερά έκανε εκλογές για να δείξει την παραγωγική της εσωστρέφεια, δηλαδή το δικό της ατελείωτο μπλα μπλα μπλα. Αλλά και ο κόσμος γενικά πέρασε το 2017 πρωταγωνιστώντας σε συζητήσεις κατά βάση ασήμαντες και ανούσιες. Μας απασχόλησαν το βιβλίο του Βαρουφάκη, οι θέσεις του Τσιάρτα για την αλλαγή φίλου, η Μποφίλιου, που θέλει να πάει στα βουνά να κάνει αντίσταση μόλις τελειώσει τις εμφανίσεις στο Διογένης Palace, ο Καμμένος σε ρόλο ντέντεκτιβ, οι σαγιονάρες του Κατρούγκαλου. Η παπαρολογία της ασημαντότητας είναι το αγαπημένο μας εθνικό σπορ πλέον. Το μόνο στο οποίο μέσα στο 2017 θα μπορούσαμε να πάρουμε χρυσό μετάλλιο.  

Η κακή συνήθεια

Κοιτάζοντας το 2017 που φεύγει, δεν βλέπεις τίποτα. Ακους, όμως, πάρα πολλά. Ασήμαντα, ασυνάρτητα, γελοία, κουραστικά. Τα χουμε συνηθίσει κι αυτό ήταν το χειρότερο κουσούρι που η χρονιά μας άφησε…