Εβλεπα χθες βράδυ το παιγνίδι της Ιταλίας με την Αγγλία (1-0) και σκεφτόμουν πως ένα από τα πιο παράξενα που μπορεί να συμβούν στο ποδόσφαιρο είναι μια ομάδα να πάθει τελικά μια ζημιά εξαιτίας μιας επιτυχίας της: στη συγκεκριμένη ιστορία οι ομάδες ήταν δυο, καθώς ζημιά έπαθαν από την κατάκτηση του τελευταίου πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος οι Ιταλοί και ζημιά έπαθαν και από την συμμετοχή τους στον τελικό εκείνης της διοργάνωσης οι Αγγλοι. Οι Ιταλοί αποκλείστηκαν από το μουντιάλ του Κατάρ. Οι Αγγλοι βρίσκονται σε μια κατάσταση απερίγραπτης στασιμότητας: στα παιγνίδια του Nations League δεν μπορούσαν να βάλουν γκολ – ένα πέτυχαν κι αυτό με πέναλτι! Οι Ιταλοί, ως κατακτητές εκείνης της τελευταίας διοργάνωσης εθνικών ομάδων, ζημιά έπαθαν μεγαλύτερη. Αλλά και οι Αγγλοι που έζησαν ένα τεράστιο πάρτι στην έδρα τους (έστω και με κακό τέλος) αυτό το πάρτι πληρώνουν.

Ιστορίες μεγάλης πίστης

Τι πλήρωσαν με ένα δεύτερο σερί αποκλεισμό από ένα παγκόσμιο κύπελλο οι Ιταλοί; Κατά τη γνώμη μου το ότι δεν κατάλαβαν πως η κατάκτηση του Euro υπήρξε μια κορυφαία πράξη αντίδρασης ενός γκρουπ ποδοσφαιριστών που κουβαλούσαν κατά βάση δυσάρεστες ιστορίες καριέρας.

Θα θυμίσω μερικά πράγματα που ξεχάσαμε. Ο Λοκατέλι, αποκάλυψη για πολλούς σε εκείνο το τουρνουά, ήταν διωγμένος από την Μίλαν, παρόλο που έκανε ντεμπούτο με γκολ σε ένα ντέρμπι με την Ίντερ. Ο Σπινατσόλα, ο ήρωας της ομάδας που τραυματίστηκε σοβαρά στο ματς με το Βέλγιο, είχε περάσει από την Γιουβέντους δυο φορές χωρίς να πείσει για την αξία του πριν καταλήξει στη Ρόμα. Ο Μπεράρντι πιθανότατα θα έχει εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο σε ηλικία 19 χρονών, αν ένας σκάουτερ της Σασουόλο δεν τον έβλεπε να κάνει εντυπωσιακά πράγματα σε ένα γήπεδο 5Χ5 παίζοντας με τους φίλους του αδερφού του. Ο Ντι Λορέντσο, τρία χρόνια πριν γίνει πρωταθλητής Ευρώπης αγωνιζόταν στην Γ’ εθνική της Ιταλίας - και ήταν 24 ετών όχι 19. Ο Φεντερίκο Κιέζα έλεγαν ότι πήρε ευκαιρίες στην Φιορεντίνα μόνο γιατί ήταν ο γιος ενός διάσημου μπαμπά, του Ενρίκο. Ο Πεσινά είχε σχεδόν σταματήσει το ποδόσφαιρο και γράφτηκε στο οικονομικό τμήμα του Πανεπιστημίου του Μιλάνο για να γίνει οικονομολόγος: στην Αταλάντα υπέγραψε με τον όρο ότι θα του δίνουν άδειες για να παρακολουθεί τα μαθήματα της σχολής. Ο Ατσέρμπι που αντικατέστησε τον αρχηγό Κελίνι, όταν αυτός τραυματίστηκε στη διάρκεια του τουρνουά, μόλις το 2012 έδωσε και κέρδισε μια δύσκολη μάχη με τον καρκίνο: η τεράστια θέλησή του τον κράτησε στο ποδόσφαιρο. Ο συμπαίκτης του Λάτσιο Τσίρο Ιμόμπιλε μπορεί να σκοράρει κατά ρυππάς στο καμπιονάτο, αλλά δεν στέριωσε ούτε στην Γιουβέντους, ούτε στην Μπορούσια Ντόρντμουντ, ούτε στη Σεβίλλη.

Φυσικά σε εκείνη την Εθνική Ιταλίας υπήρχαν δύο στόπερ, ο Κελίνι και ο Μπονούτσι, που ήταν ήδη τότε δυο βετεράνοι που στην Γιουβέντους είχαν πάψει καιρό τώρα να αγωνίζονται μαζί. Αυτοί είχαν πάρει μια μεγάλη ρεβάνς από όσους το 2018, όταν οι Ιταλοί αποκλείστηκαν από το Μουντιάλ, τους είχαν στήσει στον τοίχο καταλογίζοντάς τους το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης. Αστέρια πραγματικά η τελευταία πρωταθλήτρια Ευρώπης είχε τότε λίγα. Τον Ντοναρούμα. Τον Μπαρέλα, που τότε ήταν σε καταπληκτική κατάσταση και τον Ζορζίνιο. Και βέβαια τον Βεράτι, , ένα γίγαντα ύψος 1.70 μ που στην εθνική Ιταλίας κλήθηκε 18 χρόνων, πριν καν αγωνιστεί στη Σέριε Α! Και που δεν είχε παίξει σε όλα τα ματς εκείνης της διοργάνωσης.

Ο Μαντσίνι είχε κερδίσει το τουρνουά εκείνο ποντάροντας κυρίως στον εγωισμό των παικτών του. Η Σκουάντρα Ατζούρα έπρεπε να ξεπλύνει την ντροπή του αποκλεισμού από το μουντιάλ του 2018. Η παράδοση των Ιταλών, η στοχοπροσήλωσή τους και η τύχη τους έφερε το θρίαμβο. Που όμως ήταν αποτέλεσμα ενός μαγικού μήνα, στον οποίο όλα λειτούργησαν άψογα: οι παίκτες δεν έκαναν κάποιο βήμα μπροστά – ήταν και είναι πάντα οι ίδιοι. Όταν εκτονώθηκε η ανάγκη για αντίδραση, γύρισαν όλοι στα συνηθισμένα τους στάνταρ, σαν να άδειασαν. Κι έτσι ήρθε ο αποκλεισμός από το μουντιάλ.

Μια ωραία πρώτη φορά  

Πιο περίπλοκη η ιστορία των Αγγλων. Στη δική τους περίπτωση φοβάμαι πως το πρόβλημα είναι ο προπονητής τους, ο Γκάρεθ Σάουθγκέιτ. Όχι γιατί είναι ένας κακός προπονητής, αλλά γιατί είναι ταυτόχρονα ο πιο επιτυχημένος στην Εθνική Αγγλίας τα τελευταία είκοσι χρόνια και συγχρόνως αυτός που δεν έχει κάτι άλλο να δώσει.

Η Αγγλία στο τελευταίο Euro έχασε τον τελικό στην έδρα της. Για καμία μεγάλη ομάδα αυτό δεν θα μπορούσε ποτέ να συνιστά κάποιο είδος επιτυχίας. Το Γουέμπλεϊ εκείνο το βράδυ βουβάθηκε και η χώρα πικράθηκε αφάνταστα: όλοι συμφώνησαν, με πρώτους τους πανίσχυρους Αγγλους τηλεσχολιαστές που πλέον καθορίζουν τη μοίρα των προπονητών στο νησί, ότι χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία. Αλλά η ήττα πέρασε τελικά χωρίς να υπάρξει κάποιου τύπου αξιολόγηση των πεπραγμένων του προπονητή, διότι απλούστατα οι Αγγλοι δεν είχαν ποτέ φτάσει τόσο κοντά να κερδίσουν κάτι σημαντικό εδώ και δεκαετίες. Σίγουρα ο Σάουθγκέιτ δεν χρειάστηκε να δώσει εξηγήσεις και γιατί ένα τρόπαιο χάθηκε στην διαδικασία των πέναλτι: όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις ειπώθηκε ότι ο προπονητής δεν έχει ευθύνες για το ότι οι παίκτες του αστόχησαν ή «υπνωτίστηκαν». Κι όμως εκείνη η διαδικασία ήταν η απόλυτη απόδειξη πως ο καλός Σαουθγκέιτ είχε θολώσει εντυπωσιακά: οι παίκτες που επέλεξε (και μάλιστα χάρη σε ένα πρωτοποριακό σύστημα ανάλυσης!) δεν ήταν έτοιμοι για μια τέτοια ευθύνη. Ο Ράσφορντ, ο Σάκα και ο Σάντσο αμφιβάλω αν ακόμα και σήμερα χτυπάνε πέναλτι στις ομάδες τους!

Οι Αγγλοι είχαν ζήσει εκείνο το Euro στον αστερισμό της πρώτης φοράς. Οι πρώτες τους φορές υπήρξαν πολλές. Πρώτη φορά κέρδισαν σε πρεμιέρα Euro: θύμα τους η Κροατία. Πρώτη φορά κέρδισαν τους Γερμανούς στο Γουέμπλεϊ σε πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Πρώτη φορά κέρδισαν ομάδα στους 16 χωρίς να ζήσουν διαδικασίες παράτασης και πέναλτι. Πρώτη φορά κέρδισαν σε ημιτελικό: έστω κι αν για να αποκλείσουν τη Δανία χρειάστηκαν ένα πέναλτι που είδε μόνο ο Ολλανδός διαιτητής Μακέλι. Οι Αγγλοι πανηγύρισαν εκείνο το καλοκαίρι πολλά και με την ψυχή τους. Κι ο Σάουθγκέιτ είχε κάνει μια καλή δουλειά. Που όμως νομίζω πως στον τελικό του Γουέμπλεϊ είχε ολοκληρωθεί.

Αντίδραση και πανηγύρι

Χθες οι Ιταλοί κέρδισαν τους Αγγλους με 1-0: για να πω την αμαρτία μου πάλι μια αντίδραση είδα. Ο αντίπαλος προσφερόταν για να γίνει το κλασικό σχόλιο – «πως είναι δυνατόν να πηγαίνουν στο μουντιάλ αυτοί κι όχι εμείς»: το είπαν όλοι στις εκπομπές που ακολούθησαν το ματς και παρηγορήθηκαν, αλλά το μουντιάλ θα το δουν χειμωνιάτικα από τους καναπέδες τους. Οι Αγγλοι τουλάχιστον στο Κατάρ θα είναι. Αλλά έχω μεγάλη περιέργεια πως ο καλός Γκάρεθ θα εμπνεύσει ποδοσφαιριστές που μαζί του θυμούνται πως έχασαν ένα τρόπαιο σπίτι τους στις ιδανικότερες συνθήκες που είχε ποτέ ομάδα για να το κερδίσει.

Οι Ιταλοί δεν κατάλαβαν πως άλλο είναι η αντίδραση κι άλλο το παιγνίδι. Οι Αγγλοι δεν κατάλαβαν πως το πανηγύρι και η επιτυχία δεν είναι το ίδιο πράγμα. Συμβαίνουν όλα στο ποδόσφαιρο πολύ συχνά…