Μετά από πολύ καιρό προέκυψε ένα πολιτικό ζήτημα με το οποίο αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί για να προβληματιστεί κανείς – η παραίτηση (ή η αποπομπή;) του Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά. Που έχει μερικές λεπτομέρειες που την κάνουν να μοιάζει με spy story. Βαλκανικό βέβαια κι όχι από αυτά που γράφει ο Τζον Λε Καρέ, αλλά εν πάση περιπτώσει ενδιαφέρον.

Βάλαμε και γραβάτα

Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο καλός σύμμαχος του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα, ο Υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Πάνος Καμμένος πάει στην Αμερική και κάνει δηλώσεις κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, που για την κυβέρνηση είναι η λύση του προβλήματος με τη FYROM. Ισχυρίζεται ότι έχει ένα άλλο σχέδιο, δικό του. Λέει πως συμφωνία δεν μπορεί να υπάρξει μετά το δημοψήφισμα των Σκοπιανών και ξεσηκώνει εναντίον του το ΣΥΡΙΖΑ. Προσοχή: το κόμμα όχι την Κυβέρνηση – κι αυτό έχει τη σημασία του.

Υπάρχει ένα κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ (το πλέον παραδοσιακό, ας πούμε) που τον Καμμένο δεν τον αντέχει άλλο κι αυτό φάνηκε όχι μόνο στις δηλώσεις βουλευτών και στελεχών στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ το περασμένο σαββατοκύριακο, αλλά και στα πρωτοσέλιδα της Εφημερίδας των Συντακτών. Ο Καμμένος χαλάει κυρίως το αφήγημα με το οποίο το κόμμα θέλει να πάει στις επόμενες εκλογές: ήταν ένας χρήσιμος σύμμαχος όσο υπήρχε το μνημόνιο, αφού πέρα από κοινοβουλευτική στήριξη αποτελούσε και απόδειξη πως το κόμμα θα συμμαχήσει ακόμα και με το διάβολο για να αλλάξει σελίδα η  χώρα. Σήμερα υποτίθεται πως μνημόνια δεν υπάρχουν – κάναμε και γιορτή και βάλαμε και γραβάτα. Οπότε, σου λένε ο Φίλης και οι υπόλοιποι τι να τον κάνουμε τον Καμμένο; Ακούγεται λογικό. Αλλά ποιος είπε πως στην πολιτική όλα εξηγούνται έτσι;

Ο Κοτζιάς ήταν καιρό τώρα ο στόχος του Καμμένου. Ο Κοτζιάς είναι ένας από αυτούς που για να παραμείνουν στην κυβέρνηση έκανε μια ιδεολογική κωλοτούμπα που θα ζήλευε κι ο πρωθυπουργός μας: από ρωσόφιλος που «έλειωνε» για τον Πούτιν, εμφανίστηκε με αμερικάνικα καπέλα δίπλα στον Τραμπ και δεν είχε κανένα πρόβλημα να δει την Ελλάδα να μετατρέπεται ολόκληρη σε μια αμερικανική βάση. Το επισημαίνω για να γίνει κατανοητό ότι δεν είναι κανένα παιδάκι, που θα τρόμαζε μπροστά στον Καμμένο: ίσα ίσα. Αυτό το δεδομένο, στην παράξενη αυτή ιστορία, κάνει το προ διημέρου Υπουργικό Συμβούλιο σχεδόν ανεξήγητο: ο Τσίπρας το έκανε γνωρίζοντας ότι οι δυο τους θα σκοτωθούν!

Κάτι θεατρικές παραστάσεις

Εχετε προσέξει τι ήταν μέχρι τώρα τα Υπουργικά Συμβούλια; Ηταν όλα κάτι θεατρικές παραστάσεις, που γίνονταν για να τις καλύψει η ΕΡΤ. Λέγανε όλοι κάτι γενικότητες και στο τέλος ο Πρωθυπουργός έβγαζε ένα λόγο – τύφλα να χει το Θέατρο της Δευτέρας. Ξαφνικά, μετά μάλιστα από ένα γεύμα του Τσίπρα με τον Καμμένο στη Λέσχη Αξιωματικών, αποφασίστηκε να γίνει ένα Υπουργικό Συμβούλιο χωρίς κάμερες και δημοσιογράφους παρόντες, όπου ήταν δεδομένο πως θα γινόταν σκοτωμός! Ο Καμμένος κι ο Κοτζιάς τσακώθηκαν, με τον Κοτζιά να έχει την βεβαιότητα ότι έχει μαζί του το κόμμα: αμ δε! Διαπίστωσε τελικά ότι άλλο είναι το κόμμα και άλλο η κυβέρνηση κι όταν στις κατηγορίες του Καμμένου έμεινε – κατά πως δείχνουν τα πράγματα – σχεδόν ακάλυπτος σηκώθηκε κι έφυγε. Εχουν σημασία οι κατηγορίες; Νομίζω καμία απολύτως. Ο Καμμένος όταν πιέζεται πάντα αυτό κάνει: κατηγορεί. Αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι παράξενο πως αυτό το έκανε με το σκριν του πρωθυπουργού. Που αν ήθελε να προστατεύσει τον Κοτζιά από την οργή (ή τη λάσπη;) του Καμμένου, απλά δεν θα έκανε το Υπουργικό Συμβούλιο. Το ότι μετά από αυτό ο Κοτζιάς θα έφευγε ήταν το μόνο σίγουρο.

Η ενδιαφέρουσα ερώτηση

Γιατί το έκανε; Νομίζω ότι αυτή είναι η πιο ενδιαφέρουσα ερώτηση σε όλη αυτή την αρκετά παράλογη βαλκανική μας ιστορία. Θεωρητικά ο Τσίπρας χρειάζεται τους ψήφους του Καμμένου για να περάσει τη Συμφωνία των Πρεσπών και να παραμείνει και στην Κυβέρνηση. Αλλά τις ψήφους τις έχει: από τους τωρινούς βουλευτές του Καμμένου τουλάχιστον τρεις θα ψηφίσουν υπέρ – η Κουντουρά, ο Παπαχρηστόπουλος και ο Ζουράρις, που όσα ακατανόητα κι αν πει στο τέλος θα ψηφίσει. Τρεις τέσσερις πρόθυμους θα βρει η Κυβέρνηση και από τους Ανεξάρτητους, αλλά και από το Ποτάμι – πρόβλημα δεν υπάρχει. Επίσης δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα περάσει από τη Βουλή των Σκοπίων – μάλιστα η ίδια η παραίτηση του Κοτζιά μειώνει αυτές τις πιθανότητες: ο Ζάεφ θα χει πρόβλημα να απαντήσει στην ερώτηση γιατί έφυγε ο αρχιτέκτονας της Συμφωνίας .

Πρόβλημα μπορεί να έχει κι ο Τσίπρας, αν με την εξέλιξη θυμώσουν οι εντός του ΣΥΡΙΖΑ φίλοι του Κοτζιά – δεν είναι και λίγοι, αλλά ο Πρωθυπουργός προτίμησε να δημιουργηθεί ένα πρόβλημα που δεν υπήρχε, από το να δυσαρεστηθεί ο Καμμένος, που προβλήματα στο κόμμα δημιουργεί. Είναι δυνατόν; Κι όμως.

Ο Τσίπρας δεν μπορεί επίσης, αν η όλη ιστορία της Συμφωνίας των Πρεσπών εξελιχτεί σε φιάσκο, να ρίξει το φταίξιμο στον Κοτζιά – όπως έκανε με τον Βαρουφάκη, μετά το δημοψήφισμα ή τον Τόσκα, μετά την πυρκαγιά στο Μάτι. Το ζήτημα της Συμφωνίας το χειρίστηκε ο ίδιος όσο και ο Υπουργός του και κέρδος προσωπικό δεν μπορεί να έχει. Η μόνη λογική απάντηση σε αυτή την ιστορία είναι ότι ο Τσίπρας φοβάται τον Καμμένο και θυσίασε τον Κοτζιά για να τον κρατήσει ήσυχο. Ξέρει ότι το μισό κόμμα δεν τον αντέχει, αλλά προτιμά να τα βάλει με το κόμμα του παρά με τον Υπουργό και σύμμαχό του. Αν αυτό συμβαίνει είναι γιατί γνωρίζει πως δεν μπορεί να πάει σε εκλογές με τον Καμμένο να τον «πυροβολεί» με αποκαλύψεις. Ο Κοτζιάς προφανώς δεν έχει να αποκαλύψει και πολλά.

Αν ανοίξει το στόμα του

Θα καθίσει ήσυχα ο Καμμένος; Νομίζω όχι. Ο Καμμένος είναι ο περίφημος αυτόπτης μάρτυρας που ο Τσίπρας δεν είχε υπολογίσει: είναι αναγκασμένος να τον δικαιολογεί και να διώχνει και στελέχη της Κυβέρνησης έτσι κι αυτός του το ζητήσει. Διαβάζω ότι ο Καμμένος κατηγόρησε τον Κοτζιά για τα μυστικά κονδύλια του Υπουργείου Εξωτερικών και αναφέρθηκε και σε ιστορίες με κυκλώματα για βίζες: τα είπε δεν τα είπε αυτά, σημασία έχει ότι γίνονται πιστευτά. Σκεφτείτε τι μπορεί να συμβεί αν αρχίσει να μιλάει για αυτά και δημόσια ή σκεφτείτε τι μπορεί να προσάψει και στον Πρωθυπουργό τον ίδιο! Αυτό νομίζω είναι το μυστικό της ανάγνωσης της ιστορίας: πρόκειται για μυθιστόρημα του Νίκου Τσιφόρου κι όχι του Τζον Λε Καρέ.  

Η ομηρεία του Τσίπρα είναι πραγματικά θλιβερή: κάτι ανάλογο μεταπολιτευτικά δεν θυμάμαι. Προφανώς δεν έχει να κάνει μόνο με τη διατήρηση της καρέκλας, αλλά με το ίδιο το πολιτικό του μέλλον - μόνο έτσι εξηγείται η στήριξη του Καμμένου. Δεν τον στηρίζει ο Καμμένος: μόνο προβλήματα του δημιουργεί. Αυτός είναι που κάθεται προσοχή μπροστά του, ίσως γιατί γνωρίζει πως αν ποτέ τσακωθεί μαζί του, η λασπομαχία θα είναι χωρίς προηγούμενο. Και θα ναι και δύσκολο να χρησιμοποιήσει ή ο ένας ή ο άλλος στίχους του Ντίνου Χριστιανόπουλου, όπως ο Κοτζιάς φεύγοντας. Και οι δύο αμφιβάλω αν τον ξέρουν…