Η Εθνική του μπάσκετ κέρδισε την Πολωνία χθες κι απέφυγε το μεγαλύτερο ρεζιλίκι της ιστορίας της. Τώρα πάει στα νοκ άουτ, που είναι για όλους δύσκολα ματς. Ας μην βιαστούμε να της κάνουμε μνημόσυνο: το τουρνουά είναι ισορροπημένο και πλην των Ισπανών δεν ξεχωρίζει κανείς. Φυσικά η ομάδα πρέπει να βελτιωθεί, αλλά δεν γίνεται να παίξει και χειρότερα: συνιστώ υπομονή – κριτική πρέπει να γίνεται για τα παιγνίδια κι όχι απολογισμός για την παρουσία της. Αυτός θα γίνει στο τέλος.   

Τι μου έχει μείνει

Από όλα όσα είδαμε σε αυτή την πρώτη φάση του Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος μπάσκετ αυτό που μου χει μείνει πιο πολύ είναι η τρελή φασαρία που προκάλεσε η περίφημη δήλωση του Θανάση Αντετοκούνμπο. Θυμίζω πως μετά το τέλος του ματς με την Φινλανδία, κι ενώ οι πάντες ήταν παγωμένοι από την ήττα και την εμφάνιση, ο Θανάσης στάθηκε μπροστά στις κάμερες της ΕΡΤ και είπε κατά λέξη το εξής:  «Να παίζουνε αυτοί που θέλουν να παίζουνε με την ψυχή τους για την Εθνική ομάδα». Τίποτα άλλο.

Μετά τη δήλωση αυτή υπήρξαν δυο ειδών ενστάσεις. Την πρώτη την έκαναν οι συμπαίκτες του με πρώτο τον Ιωάννη Παπαπέτρου. Ο Παπαπέτρου τόνισε ότι αυτά που είπε ο συμπαίκτης του δεν υπάρχουν και ότι το μπάσκετ δεν είναι τένις, αλλά ομαδικό άθλημα. Τη δεύτερη ένσταση την έκαναν πολλοί φίλοι της Εθνικής, αλλά και πρώην παίκτες της. Αυτοί σε γενικές γραμμές εξέφρασαν, όχι την διαφωνία τους για όσα είπε ο Θανάσης, αλλά την διαφωνία τους γιατί μίλησε ο Θανάσης. Καταλαβαίνω ότι ο Παπαπέτρου απάντησε όπως απάντησε στον συμπαίκτη του για να κόψει την συζήτηση: αν του έδινε δίκιο, πιθανότατα οι δημοσιογράφοι θα του ζητούσαν μετά να πει ποιοι είναι αυτοί που δεν παίζουν με την ψυχή τους. Η αντίδραση των υπολοίπων και ειδικά των φιλάθλων, είχε πλάκα.

Σαν να απαγγέλουν ποιήματα

Πολλές φορές ακούω κόσμο να κοροϊδεύει τους παίκτες για τις  δηλώσεις τους, παραβλέποντας ότι πολλές φορές αυτοί μιλάνε έχοντας ακόμα πεντακόσιους σφυγμούς. Πολλοί και διάφοροι κοροϊδεύουν τις αφιερώσεις της νίκης «στον υπέροχο κόσμο», κοροϊδεύουν το γλείψιμο των προπονητών ή των προέδρων, κοροϊδεύουν τις κοινοτυπίες και τις εύκολες ερμηνείες κάθε νίκης και κάθε ήττας. Εχοντας μιλήσει με δεκάδες αθλητές πρέπει να σας πω ότι αν οι αθλητές μιλάνε σαν να απαγγέλουν ποιήματα σε εθνικές γιορτές, για αυτό δεν φταίνε οι ίδιοι, αλλά ένα κοινό (δημοσιογράφων, οπαδών, παλαίμαχων κτλ), που τους περιμένει στη γωνία για να τους κάνει μαθήματα ηθικής και πολιτικής ορθότητας. Απόδειξη τα πολλά που ακούστηκαν για τον ειλικρινέστατο Θανάση Αντετοκούνμπο, που απλώς κατέθεσε την γνώμη του.

Υπάρχει κανείς που διαφωνεί;

Εχει ενδιαφέρον ότι οι πιο πολλοί από αυτούς που επέκριναν τον παίκτη δεν στάθηκαν καν στο τι είπε. Υπάρχει άνθρωπος που είναι καλά στα μυαλά του και διαφωνεί με αυτό που είπε ο παίκτης; Πολύ αμφιβάλω. Θα ήταν λογικό κάποιος να δυσφορήσει με τον Θανάση, αν αυτός έλεγε ότι την ψυχή του για την ομάδα την δίνει μόνο αυτός – αρκετοί δεν θα συγχωρούσαν κάτι τόσο εγωιστικό. Αρκετοί επίσης θα ζητούσαν να τον εξετάσει ψυχίατρος, αν δήλωνε ότι η λύση για τα προβλήματα της Εθνικής είναι να παίζουν όσοι ΔΕΝ δίνουν την ψυχή τους για την ομάδα. Θα ήταν επίσης λόγος προβληματισμού μια δήλωση του στυλ «κοιτάξτε να δείτε, εδώ υπάρχουν κάποιοι που δεν γουστάρουν να παίζουν με τους υπόλοιπους» - τόση ειλικρίνεια μάλλον δεν θα την άντεχε κανείς. Αλλά αυτός δεν είπε τίποτα τέτοιο: είπε, και μάλιστα γεμάτος παράπονο, ότι πρέπει «να παίζουνε αυτοί που θέλουν να παίζουνε με την ψυχή τους για την Εθνική ομάδα». Οποιος την Εθνική πραγματικά την αγαπάει, αυτό κάθε φορά δεν περιμένει να δει; Τότε γιατί του την έπεσαν του Θανάση που είπε το αυτονόητο; Και γιατί τον έβαλαν να κάνει και διευκρινιστική τοποθέτηση; Για ένα απλό λόγο: γιατί προχώρησαν σε ερμηνεία της δήλωσης του βγάζοντας ως συμπέρασμα πως αυτό που υπονοεί είναι ότι κάποιοι δεν αγωνίζονται με την ψυχή τους.

Οι λερωμένες φωλιές

Ποιος μπορεί να πειράχτηκε από το συμπέρασμα αυτό; Ας πούμε οι συμπαίκτες του. Τι θα πρεπε να γίνει σε μια κανονική ομάδα; Να αναλάβει ο αρχηγός της αποστολής (ούτε καν ο προπονητής, γιατί αν το έκανε θα ήταν σαν να τον κατηγορεί) και να του ζητήσει εξηγήσεις. Θα μπορούσε ενδεχομένως και να τον τιμωρήσει – θα ήταν μια άδικη τιμωρία, αφού θα γινόταν μια δίκη των προθέσεων του παίκτη, αλλά όπως και να χει αυτά συμβαίνουν. Μόνο που όλα αυτά έχουν να κάνουν με τους εντός της ομάδας ρόλους κι όχι με τους οπαδούς και τους φίλους της ομάδας: οι φίλοι της Εθνικής την ειλικρίνεια του παίκτη, του κάθε παίκτη, θα έπρεπε κανονικά να την ενθαρρύνουν. Αν κάποιος τα έχει δώσει όλα, δικαιούται και να μιλάει, και κριτική να κάνει και καμπανάκια συναγερμού να χτυπάει – αν δεν το κάνει, δεν βάζει «το εγώ του κάτω από την ομάδα», όπως λέει το γνωστό κλισέ, αλλά απλά έχει λερωμένη τη φωλιά του. Στην συγκεκριμένη ιστορία π.χ ελάχιστοι μετά το ματς με την Φινλανδία θα μπορούσαν να πουν στον Θανάση ότι έπαιξαν με την ψυχή τους. Κάποιοι το έκαναν με την Πολωνία και για αυτό η ομάδα συνεχίζει.   

Γεμίσαμε παράγοντες

Εν τέλει όσοι φίλαθλοι στον Θανάση την έπεσαν λειτούργησαν απλά με παραγοντικό αντανακλαστικό – κι αυτό έχει ένα ενδιαφέρον. Μέχρι τώρα είχαμε «οπαδούς – προπονητές» π.χ, τώρα έχουμε και «οπαδούς – παράγοντες», που θέλουν οι παίκτες να μιλάνε με συγκεκριμένους τρόπους, να είναι προσεχτικοί, να μην φέρνουν σε δύσκολη θέση τους συμπαίκτες τους κτλ: όλοι αυτοί υποθέτω θα του έριχναν και πρόστιμο του Αντετοκούνμπο, αν μπορούσαν! Καταγράφω την αντίδραση τους απλά γιατί έχει ενδιαφέρον. Στη διάρκεια αυτής της  φάσης του Eurobasket οι προπονητές μιλούσαν σαν δημοσιογράφοι (ένας βοηθός του Μίσσα είπε ότι «δεν έχουμε Ντράγκιτς…»), οι δημοσιογράφοι σαν προπονητές (εντοπίζοντας το πρόβλημα της άμυνας στο πικ εν ρολ π.χ και προβλέποντας πως δεν θα λυθεί) και οι οπαδοί της Εθνικής σαν παράγοντες. Ενας παίκτης μίλησε ως παίκτης, υπενθυμίζοντας κάτι που θα έπρεπε να είναι γενικός κανόνας, κι έπεσαν να τον φάνε!

Να λένε ό,τι θέλουμε

Ο Θανάσης κάνει ένα καλό τουρνουά, παρά μια έλλειψη σταθερότητας που τον χαρακτηρίζει. Αν η δήλωσή του προκάλεσε μια αναστάτωση και κάπως ξύπνησε μια ομάδα χωρίς νεύρο στα πρώτα ματς, τότε να του πιστώσουμε πως έκανε μια καλή δήλωση. Κι αυτό να μην συνέβη, όμως, η δήλωσή του ήταν χρήσιμη: κατέδειξε ότι υπάρχουν πάρα πολλοί που φοβούνται την αλήθεια, που προτιμούν ν ακούν κοινοτυπίες και σιδερωμένες προβλεπόμενες ατάκες, που κολλάνε παντού και πάντα. Για μένα δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό σε αυτό που είπε ο Θανάσης – εξωφρενικό βρίσκω το να λέει κανείς ότι «οι διεθνείς μας είναι άξιοι συγχαρητηρίων γιατί σταμάτησαν τις διακοπές τους και πήγαν να παίξουν στην Εθνική ομάδα», αλλά αυτό μάλλον δεν σκανδάλισε κανένα.  

Κατά τα άλλα καταλάβαμε τι θέλουμε να μας λένε οι παίκτες όταν μιλάνε: θέλουμε να μας λένε αυτά που θέλουμε ν ακούμε. Συνήθως κάτι γενικότητες που δεν ενοχλούν και κανείς δεν θυμάται ποτέ του…