Δέκα λεπτά πριν το τέλος του ημιτελικού του Euro2024 Αγγλία – Ολλανδία ο Γκάρεθ Σάουθγκέιτ αποφασίζει να βγάλει από το ματς τους Χάρι Κέιν και Φιλ Φόντεν – τους δυο καλύτερους (με τον Μάινο) στο καλό πρώτο ημίχρονο της Αγγλίας. Τον λάτρεψα. Γενικά χρόνια τώρα συμπαθώ πολύ τον Σάουθγκέιτ όπως όλους που δουλεύουν κόντρα σε διάφορους ιδεοληπτικούς ή απατεώνες που τους αρέσει να κράζουν και να αδικούν ανθρώπους που κάνουν δουλειές που οι ίδιοι ελάχιστα γνωρίζουν. Όμως αυτή η κίνηση του κόουτς των Αγγλών είχε πραγματικά κάτι το σπουδαίο: θα την θαύμαζα για το θάρρος που χρειάζεται ακόμα κι αν τον Σάουθγκέιτ τον αντιπαθούσα για λόγους προσωπικούς ή αδιευκρίνιστους.

Όλα η τίποτα

Η παρέμβαση του κόουτς της Αγγλίας έμοιαζε σαν μια τελευταία ζαριά – ένα πραγματικό «όλα ή τίποτα». Αν με κάποιο τρόπο η Αγγλία έχανε το ματς (από ένα λάθος ενός παίκτη της σαν αυτό που έκανε ο Ράις δίνοντας στον Σίμονς την δυνατότητα να κάνει το 1-0 για τους Ολλανδούς νωρίς νωρίς), τον προπονητή που τόλμησε αυτή την κίνηση θα τον σταύρωναν κατά πάσα πιθανότητα στη μέση του γηπέδου στο τέλος του ματς. Οι κατηγορίες ήταν γραμμένες, η διάθεση υπήρχε: καμία απολύτως υπεράσπιση δεν θα μπορούσε να υπάρξει αφού σπανίως κάποιος τολμά να πάει κόντρα στην συμμαχία των media, των διαμορφωτών της κοινής γνώμης και του ίδιου του κόσμου που ψάχνει ενόχους. Στις καθυστερήσεις, οι δυο που μπήκαν στο ματς συνεργάστηκαν ιδανικά: ο Πάλμερ βρήκε τον Γουότκινς που είχε φέτος με την Αστον Βίλα 19 γκολ στην Πρέμιερ λιγκ και 8 στο UEFA Conference League. Αυτός υποδέχτηκε τη μπάλα, γύρισε το κορμί του όπως ο παλιός Χάρι Κέιν και την έστειλε στα δίχτυα. Η Αγγλία για τρίτο ματς στη σειρά σκοράρει μετά το 80΄ και για δεύτερο (μετά από το πιο δύσκολο που έδωσε δηλαδή αυτό με την Σλοβακία) σκοράρει στις καθυστερήσεις: σημάδι μεγάλης πίστης. Βρίσκεται για δεύτερη φορά στην ιστορία της με τον ίδιο φυσικά προπονητή στον τελικό του Euro. Δεν θα είναι γηπεδούχος όπως τρία χρόνια πριν κόντρα στους Ιταλούς, αλλά οι πιθανότητές της να κατακτήσει τον τίτλο είναι μεγαλύτερες από κάθε άλλη φορά γιατί χθες φάνηκε και η πρόοδός της.

Οσο το τουρνουά προχωρά κουράζονται όλοι. Οι μονάδες του Σάουθγκέιτ απέναντι σε αντίστοιχα κουρασμένους αντιπάλους μπορεί να κάνουν την διαφορά: για την ακρίβεια κάποιος κάθε φορά θα βρεθεί να αναλάβει το ρόλο του ήρωα της πατρίδας γιατί παίκτες υπάρχουν πολλοί. Η Αγγλία πέρασε όλες τις δοκιμασίες που βρήκε μπροστά της στο τουρνουά κούτσα κούτσα. Και κούτσα κούτσα πάει προς την δόξα.

Η γρήγορη ισοφάριση

Ο Σάουθγκέιτ γνωρίζει την ομάδα του καλύτερα ίσως από κάθε άλλο τεχνικό στο Euro αφού δουλεύει στην Εθνική Αγγλίας επτά χρόνια. Χθες παρουσίασε την ίδια ομάδα που είδαμε με την Ελβετία με την ίδια γκουαρντιαλική διάταξη, αυτό το ΜW που προβλέπει τρεις στην άμυνα, δυο κόφτες κι απόλυτη ελευθερία στον Μπέλιγχαμ και στον Φόντεν. Μόνη αλλαγή σε σχέση με το ματς με τους Ελβετούς η επιστροφή του Γκέι δίπλα στον Στόουνς: ο δυνατός στόπερ χρειάστηκε ειδικά στο δεύτερο ημίχρονο όταν μπήκε στο γήπεδο ο Ολλανδός πραγματικός φορ Βέγκχορστ. Ο Αγγλος τεχνικός είναι πάντα αντιμέτωπος με τις επιπολαιότητες των παικτών του: αυτές είναι το βασικό του πρόβλημα. Μια τέτοια κάνει ο Ντέγκλαν Ράις και η Αγγλία είναι υποχρεωμένη να κυνηγήσει την ανατροπή από νωρίς. Όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος το γκολ του Σίμονς κάνει μεγαλύτερο καλό στους Αγγλους από όσο στους Ολλανδούς. Η ομάδα του Σάουθγκέιτ παίρνει την πρωτοβουλία ανεβαίνοντας και πρεσάροντας κι όχι απλά καλύπτοντας το γήπεδο και γυρίζοντας την μπάλα απέναντι σε μια κλειστή άμυνα όπως στα προηγούμενα ματς.

Η ισοφάριση έρχεται γρήγορα με ένα πέναλτι που κερδίζει από τον Ντούμφρις ο Κέιν και εκτελεί ο ίδιος: πέναλτι αυστηρό, ανόητο αλλά εντός κανονισμού που δίνει το VAR. H γρήγορη ισοφάριση οδηγεί τους Ολλανδούς στο να θυμηθούν τα χειρότερα τους. Μοιάζουν να μην καταλαβαίνουν που παίζει ο Φόντεν, με τον οποίο ουδείς ασχολείται: ο παίκτης της Μάντσεστερ Σίτυ έχει δυο δυνατότητες να βάλει την Αγγλία μπροστά – την πρώτη φορά ο Ντούμφρις σταματά την μπάλα στη γραμμή, την δεύτερη το καταπληκτικό του σουτ καταλήγει στο δοκάρι. Η Αγγλία δεν φοβάται ούτε όταν δοκάρι έχει και ο Ντούμφρις με κεφαλιά: αυτό είναι για τον Σάουθγκέιτ το σημάδι πως μπορεί να ρισκάρει κάτι παραπάνω. Στο ημίχρονο βάζει στο ματς πάλι τον Λουκ Σο, όπως με τους Ελβετούς και παίζει 4-4-2. Βλέπει να ακυρώνεται ένα γκολ για οφσάιντ, ποντάρει στο μομέντουμ και κάνει την διπλή αλλαγή στο 80΄. Και τα υπόλοιπα είναι γνήσια αγγλική ιστορία βγαλμένη από τα καλύτερα κόμικς του νησιού. Θα δάκρυζε κι ο Ρόι Ρέις.

Χάλασε το πλάνο

Και η Ολλανδία; Το γκολ του Σίμονς κατά κάποιο τρόπο χάλασε το πλάνο του Ρόναλντ Κούμαν: η ομάδα του φάνηκε απροετοίμαστη να εκμεταλλευτεί ένα αβαντάζ που απέκτησε νωρίς. Ο Κούμαν διάλεξε την επιθετική του τριάδα (Χάπκο, ΝτεΠάι, Μάλεν) με σκοπό αυτή να τρέξει στις αντεπιθέσεις κι αφού οι χαφ του θα κέρδιζαν μπάλες στην μεσαία γραμμή. Το αβαντάζ και η άμεση πίεση των Αγγλων υποχρέωσε τους Ολλανδούς σε παθητικό ρόλο. Όταν ο Ντεπάι στο πρώτο ημίχρονο τραυματίστηκε, ο Κούμαν δεν έβαλε ένα κυνηγό αλλά ένα χαφ, τον Φέρμαν,  παίζοντας με φορ τον Μάλεν. Η Ολλανδία μετά το 30΄ισορόπισε στην μεσαία γραμμή, αλλά δεν δημιουργούσε κινδύνους. Ο Κούμαν πίστεψε ότι αυτό μπορεί να γίνει ευκολότερα αν παίξει με ένα κανονικό φορ: έβγαλε τον Μάλεν κι έβαλε τον Βέγκχορστ και η αλήθεια είναι πως στο δεύτερο ημίχρονο η Ολλανδία απέκτησε λίγη περισσότερη επικινδυνότητα. Αλλά η Αγγλία βρήκε χώρους κι αυτό δεν το συγχωρεί: ακόμα και με τον Μπέλιγχαμ να κινείται στο πουθενά, ακόμα και με τον Σάκα εξουδετερωμένο από τον Ακέ, ακόμα και με τον Κέιν να μην παίρνει μια μπάλα της προκοπής στο δεύτερο ημίχρονο, αν χώροι υπάρχουν κάτι θα γίνει. Θα κάνει δυο αλλαγές ο Σάουθγκέιτ κι αυτοί που θα μπουν θα τους αξιοποιήσουν.

Ραντεβού με την ιστορία

Η Αγγλία πάει στο Βερολίνο να βρει τους Ισπανούς. Ο Σάουθγκέιτ αποκλείεται να μην θυμάται ότι απέναντι σε αυτούς η Αγγλία πήρε το 1996 την πρώτη πρόκριση στην ιστορία της στην διαδικασία των πέναλτι: δεν είχαν ευστοχήσει όλοι οι Αγγλοι όπως φέτος απέναντι στην Ελβετία αλλά αρκούσε ότι είχαν αστοχήσει ο Χιέρο και ο Ναδάλ – ο θείος του μεγάλου Ράφα. Στο μονοπάτι του Σάουθγκέιτ προς την δόξα αυτό αποτελεί ένα ευχάριστο προηγούμενο, όπως και το ότι η ομάδα του κέρδισε τους Ισπανούς με 3-2 στο τελευταίο ματς που οι δυο έδωσαν για το UEFA Nations League.

Στο νησί άρχισαν ήδη οι θεαματικές κολοτούμπες. Συμβαίνει πάντα. Η ευφορία του αποτελέσματος γίνεται το σφουγγάρι που σβήνει ένα πλήθος από ανοησίες που έχουν ακουστεί. Από την άλλη για να καταλάβεις ότι η Αγγλία θα πάει τουλάχιστον στον τελικό πρέπει να ξέρεις και λίγο ποδόσφαιρο κι όχι απλά να το χαίρεσαι ή να θυμώνεις. Δεν είναι τόσο απλό όσο νομίζει ο κόσμος το ποδόσφαιρο. Το ωραίο είναι ότι επιτρέπει απόψεις ακόμα και σε όσους μπερδεύουν την παρακολούθησή του με την γνώση. Αλλά δίκιο συνήθως έχουν αυτoί που ξέρουν. Ο Γκάρεθ ξέρει.