Κάτι που με διασκεδάζει τα τελευταία χρόνια είναι το άγχος των Αμερικάνων παραγωγών τηλεοπτικών σειρών να βρουν ένα νέο Lost. Η τελευταία τους προσπάθεια μας έδωσε το Paradise, μια σειρά που πολλά χρόνια μετά το τέλος του Lost συζητιέται πολύ και παγκοσμίως. Δεν θα φτάσει βέβαια ποτέ το Lost – πολύ φοβάμαι μάλιστα πως ο δεύτερος κύκλος του μπορεί και να είναι μια απογοήτευση. Αλλά ο πρώτος, με 8 σφικτά επεισόδια που μπορεί να δει κανείς στο Disney+ είχαν ενδιαφέρον.

Τίποτα σαν αυτό προηγουμένως

Η ιστορία της αμερικανικής (και κατά κάποιο τρόπο και της παγκόσμιας τηλεόρασης) είναι μια σειρά από επαναλήψεις – ο σκοπό των παραγωγών είναι να σχηματίζουν ειδικά και μεγάλα κοινά που να τα τροφοδοτούν με ό,τι τους μαθαίνουν να τους αρέσει. Θα υπάρχουν πάντα αστυνομικές σειρές με αινίγματα ή απλά με πολύ ξύλο. Θα υπάρχουν πάντα οικογενειακές περίπλοκες ιστορίες. Θα υπάρχουν πάντα κωμωδίες από αυτές που σου θυμίζουν πότε πρέπει να γελάσεις. Θα υπάρχουν πάντα ιστορίες με γιατρούς, δικηγόρους, πυροσβέστες – ακόμα και με μάγειρες. Από τότε που οι πλατφόρμες μπήκαν στην ζωή μας καταλάβαμε πως θα μπορούμε αν έχουμε την όρεξη να βλέπουμε πολλές ιστορίες για το τέλος του κόσμου ή και κάποιες μετά από αυτό. Θα έχουμε επίσης πολλές με σούπερ ήρωες κι ακόμα περισσότερες με ανθρώπους που έχουν σούπερ μπελάδες. Θα μπορούμε να διαλέξουμε τίνος την βιογραφία θα παρακολουθήσουμε και ποιος σήριαλ κίλερ θα μας τρομάξει τον επόμενο μήνα. Το Lost όταν εμφανίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2004 ήταν η εξαίρεση σε ένα κανόνα που ήθελε τις σειρές της εποχής να απευθύνονται σε νοικοκυρές, χαρούμενα ζευγάρια που περνάνε ένα τουλάχιστον βράδυ τους μπροστά στην τηλεόραση και κόσμο που θέλει απλά να γελάει με αστεία άλλοτε χοντροκομμένα κι άλλοτε βασισμένα σε ατάκες που έψαχναν τύποι που για αυτό πληρώνονταν εκατομμύρια.

Το Lost δεν έμοιαζε με απολύτως τίποτα από όσα είχαμε δει προηγουμένως. Πρώτα από όλα ήταν πανάκριβο και στο έδειχνε. Το επεισόδιο πιλότος είχε σπέσιαλ εφέ, είχε γυριστεί στην Χαβάη και είχε κοστίσει πάνω  από δέκα εκατομμύρια δολάρια. Είχε κατά κανόνα άγνωστους ηθοποιούς πράγμα που μεγάλωνε την περιέργεια για το ποιος θα μείνει ζωντανός - ήταν αρχικά μια ιστορία επιβίωσης καθώς οι «Αγνοούμενοι», όπως ήταν ο ελληνικός του τίτλος, έπρεπε να επιβιώσουν σαν Ροβινσώνες σε ένα νησί. Το μυστικό της επιτυχίας του ήταν ότι κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ποια θα ήταν η συνέχεια αυτής της παγκόσμιας ψύχωσης.

Μια ιστορία που λατρεύω

Υπάρχει μια ιστορία που είχε κυκλοφορήσει εκείνο τον καιρό και που λατρεύω. Ο Τζέφρεϊ Λίμπερ και ο Ντέιμον Λίντλοφ, οι δυο σεναριογράφοι που είχαν την αρχική ιδέα, έψαξαν τον σκηνοθέτη και παραγωγό Τζ. Τζ, Αμπραμς για να του εξηγήσουν τι έχουν στο μυαλό τους.  Ο Αμπραμς είχε κάνει την πρώτη του μεγάλη επιτυχία με το «Κωδικός Αλίας». Τους δέχτηκε κάπως ανόρεχτα – δεν είχαν να επιδείξουν και κάτι προηγουμένως και το ABC είναι δύσκολη πόρτα. Ο Λίντλοθ ήταν δεν ήταν 30 χρονών – ο Λίμπερ μικρότερος. Ο Αμπραμς τους ζήτησε μια σύνοψη και το «επεισόδιο -πιλότος». Ο Λίντλοθ του έστειλε τα τρία πρώτα επεισόδια. Πέρασαν πάνω από τρεις μήνες χωρίς απάντηση κι ένα βράδυ – στις 4 το πρωί – το τηλέφωνο του Λιντλοθ χτύπησε. «Δεν ξέρω αν θα καταφέρουμε να βρούμε κάποιον που θα βάλει τα χρήματα που είναι απαραίτητα, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να μου πεις τι διάβολο γίνεται παρακάτω» του είπε αποκαλύπτοντάς τους ότι είχε διαβάσει τα επεισόδια σε δυο ώρες νυχτιάτικα γιατί δεν μπορούσε να τα αφήσει από τα χέρια του! Ο,τι έπαθε ο Αμπραμς, που σκηνοθέτησε και τον πιλότο της σειράς, το πάθαμε όλοι.

Δυο πράγματα που είναι δύσκολο να συμβούν

Οι Αμερικάνοι παραγωγοί λάτρεψαν δυο πράγματα πιο πολύ και από το δαιδαλώδες σενάριο: το πρώτο ήταν ότι το Lost έγινε μια παγκόσμια μόδα καθώς η τρέλα για αυτό φούντωσε τον καιρό της αλματώδους αύξησης των χρηστών του διαδικτύου. Δημιουργήθηκαν χιλιάδες forum ανταλλαγής απόψεων των φανς στο Internet κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα σκληροπυρηνικό κοινό που βοήθησε ώστε οι απώλειες σε τηλεθέαση να είναι ελάχιστες. Όταν μια σειρά χάνει 10% όσων είδαν τον πρώτο κύκλο της στον δεύτερο θεωρείται άκρως επιτυχημένη. Όταν μετά από τρεις κύκλους κρατά το 60% του κοινού που την είδε αρχικά οι συντελεστές της έχουν κάθε λόγο να είναι υπερήφανοι. Καμία σειρά δεν θα πετύχει το πέρα από την λογική αποτέλεσμα του Lost που ξεκίνησε με 16 εκατ τηλεθεατές ανά επεισόδιο στις ΗΠΑ και ολοκλήρωσε με 13,5 ενώ υπήρξαν επεισόδια στους έξι κύκλους που ξεπέρασαν την τηλεθέαση του «πιλότου»! Αυτό οι Αμερικάνοι παραγωγοί ξέρουν ότι δεν πρόκειται να ξανασυμβεί.

Αυτό ωστόσο που προσπαθούν να αντιγράψουν, ως σεναριακή πρόταση είναι ο ίδιος ο τρόπος αφήγησης των ιστοριών του – η σειρά υπό αυτό το πρίσμα υπήρξε αξιολάτρευτη κι όχι μόνο από τους παραγωγούς. To  Lost βασιζόταν σε μια σειρά από φλας μπακ στα οποία μάθαινες την ιστορία του καθενός από τους πρωταγωνιστές του: ήταν σαν μια σειρά από μικρού μήκους ταινίες με διαφορετικό πρωταγωνιστή κάθε φορά. Με αυτό τον τρόπο ο κάθε ήρωας αποκτούσε το κοινό του – ο κόσμος δέθηκε τόσο πολύ με αυτούς που όχι τυχαία ελάχιστοι έκαναν κάτι ανάλογα επιτυχημένου στην συνέχεια: για το μεγάλο κοινό παρέμειναν ο Τζακ, η Κέιτι, ο Σόγιερ, ο Ούγκο, ο Τζον Λοκ, ο Σαίντ κτλ για τους οποίους μάθαμε τα πάντα. Αυτόν τον τρόπο αφήγησης προσπαθούν χρόνια τώρα να τον μιμηθούν για να φτιάξουν μια σειρά με ανάλογες προσωπικές ιστορίες χωρίς να τα καταφέρνουν. Στο Alcatraz το πράγμα δεν είχε γοητεία – η σειρά κόπηκε νωρίς. Το Leftovers ήταν βαθιά καταθλιπτικό λόγω του θέματός του. To Emergence είχε μια ωραία ιδέα αλλά μια μόνο αληθινή πρωταγωνίστρια. Το The Crossing είχε πολλές ιστορίες, αλλά όχι μια δυνατή κεντρική – κι αυτό εξαφανίστηκε πριν το συνηθίσουμε. Το Sence8 και το Heroes βασίζονταν σε υπερήρωες κομμάτι χάρτινους. Το Manifest άντεξε για δυο κύκλους. Το Under the Doom είχε λίγη από την τρέλα του Lost αλλά τίποτα άλλο: βασιζόταν σε ένα βιβλίο του Στίβεν Κινγκ που έχει το δικό του ύφος. Υπήρξαν κι άλλα πολλά που δεν τα θυμάμαι και που είχαν σχεδόν πάντα το ίδιο πρόβλημα: η δοσολογία μεταφυσικής πραγματικότητας και ανθρώπινης περιπέτειας δεν ήταν ποτέ επιτυχημένη. Στο μίξερ κάτι έβγαινε λάθος. Ακόμα κι όταν υπήρχαν ο Αμπραμς κι ο Λίντλοθ το πράγμα δεν λειτουργούσε: είναι πολύ δύσκολο να μιμηθείς τον εαυτό σου.

Και μόνο η σύγκριση

Το Paradise προέκυψε από το πουθενά. Δεν έχει τίποτα το μεταφυσικό, δεν στηρίζεται σε θεωρίες ούτε δημιουργεί λόγους για να συζητιούνται τέτοιες. Εχει ένα καλό καστ και μια ιδέα δύσκολη. Εχει κυρίως ένα σενάριο με κάμποσες ιστορίες και κυρίως με αρκετές εκπλήξεις: το πρόβλημα είναι ότι η πιο μεγάλη από αυτές προκύπτει στο πρώτο κιόλας επεισόδιο. Μοιάζει φτιαγμένο σαν σειρά που έπρεπε να ολοκληρωθεί σε καμιά δεκαριά επεισόδια: στα οκτώ του πρώτου κύκλου δεν έλειψε η ένταση κι αυτό εξασφάλισε ένα δεύτερο κύκλο, που ελπίζω να είναι αξιοπρεπής. Lost δεν είναι, αλλά και μόνο η σύγκριση είναι κολακευτική. Είναι μάλιστα δεδομένο πως κανείς δεν θα θυμώσει με το όποιο φινάλε του.