Τώρα που ολοκληρώθηκε η φάση των ομίλων του Τσάμπιονς λιγκ  μπορώ να κάνω και κριτική στον προπονητή του Ολυμπιακού Πέδρο Μάρτινς γιατί υπάρχει πλέον μία σειρά από αντικειμενικά δεδομένα. Κατά τη γνώμη μου η κριτική πρέπει πάντα σ’ αυτά να στηρίζεται και όχι σε εικασίες ή απαιτήσεις. Θέλω και να σας εκμυστηρευτώ κάτι: υποφέρω πολλές φορές γιατί δεν κάνω κριτική στον Μαρτίνς και περιορίζομαι στην εξήγηση κάποιων επιλογών του. Δεν είναι κάτι που μου ταιριάζει. Αλλά αν το κάνω, είναι γιατί δεν θέλω να ρίξω λάδι στη φωτιά  συμμετέχοντας στην πυρκαγιά του παραλογισμoύ των social media και των δημοσιογράφων που θεωρούν  υποχρέωση τους να αναπαράγουν τις  υπερβολές του κόσμου. Πάμε λοιπόν να δούμε μερικά λάθη που έχει κάνει ο Μαρτίνς.

Η κατασκευαστική λογική

Για μένα οτιδήποτε έχει να κάνει με μια ομάδα ξεκινά από το καλοκαίρι: την περίοδο της προετοιμασίας και του σχεδιασμού. Το καλοκαίρι η βασική προτεραιότητα του Ολυμπιακού (για να ρθουν οι συνεχόμενες προκρίσεις), ήταν να μην αλλάξει πολύ η περσινή ομάδα: η διοίκηση φρόντισε να μείνουν παίκτες όπως ο Σα κι ο Ποντένσε, που αγοράστηκαν, και γενικά να μην φύγει κανείς από τους περσινούς βασικούς. Ο προπονητής ζήτησε να αποκτηθούν παίκτες έμπειροι, που να προσαρμοστούν ευκολότερα – έτσι ήρθαν ο Σεμέδο, ο Ελ Αραμπί και ο Βαλμπουενά. Αλλά η διατήρηση της περσινής ομάδας δεν σημαίνει πως αυτομάτως θα προκύψει και πρόοδος: καλή είναι η ομοιογένεια (πράγμα απαραίτητο για να περάσεις τα προκριματικά) αλλά ο σκοπός θα πρεπε παράλληλα να είναι και η ενίσχυση της ποιότητας. Ο Μαρτίνς προτίμησε πίσω από τους βασικούς του να υπάρχουν κατά βάση παίκτες που δεν θα του δημιουργούσαν προβλήματα με τις απαιτήσεις τους και θα περίμεναν την ευκαιρία τους: έτσι ήρθαν οι ταλαντούχοι πιτσιρικάδες (ο Ρατζέλοβιτς, ο Λοβέρα, ο Μπα, ο Μάρκοβιτς) και μερικοί που ήταν έτσι κι αλλιώς αναπληρωματικοί στις ομάδες τους για διάφορους λόγους (ο Σουντανί, που έπρεπε να αναρρώσει, ο Γκασπάρτ, ο Αλεν κι ο Μπενζιά). Από τους οκτώ αυτούς παίκτες κανείς δεν ήταν απολύτως έτοιμος να βρεθεί στη βασική ενδεκάδα – κι αυτό ήταν μια επιλογή μεγάλου ρίσκου. Επιπλέον ο κόουτς δεν εκτίμησε σωστά και κάποιες λεπτομέρειες: ο Ρατζέλοβιτς μπήκε στην ομάδα πανέτοιμος γιατί αγωνίστηκε στα τελικά του Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ελπίδων με τη Σερβία, ο Μεριά ήρθε κι έπαιξε αμέσως βασικός με τη φόρα που είχε από το Κύπελλο Εθνών Αφρικής κι ο Βαλμπουενά πετούσε γιατί την προηγούμενη χρονιά στη Φενέρ δεν είχε επιβαρυνθεί με πολλά ματς.

Η αξιολόγηση της δυνατότητας της προσφοράς όλων αυτών έπρεπε να είναι πιο προσεχτική και πιο κυνική και κάποιες μεταγραφικές απαιτήσεις έπρεπε να είναι διαφορετικές. Αλλά ο προπονητής έμοιαζε το καλοκαίρι ευχαριστημένος γιατί το κλίμα στην ομάδα ήταν εξαιρετικό: νόμιζε ότι αυτό συμβαίνει γιατί έφυγαν κάποιοι που γκρίνιαζαν για το χρόνο συμμετοχής τους (ο Ζιλ Ντίας κι ο Νάτχο, ίσως και ο Ανδρούτσος) και δεν κατάλαβε ότι έπρεπε να απαιτήσει την αντικατάστασή τους από παίκτες που θα μπορούσαν να γίνουν σημαντικοί μετά τον Αύγουστο. Νομίζω πως κυρίως φοβήθηκε πως μια – δυο προσθήκες παικτών που θα ζητούσαν θέση στην ενδεκάδα (λόγω εμπειρίας ή και λόγω κασέ) θα δημιουργούσε αναστατώσεις στο καλοκαιρινό project.        

Το διπλό κόστος

Πάμε παρακάτω. Εκτός από την αδυναμία μιας πιο ακριβοδίκαιης αξιολόγησης του ρόστερ υπήρξε, εξαιτίας έλλειψης πείρας, και μια δυσκολία αξιολόγησης του είδους της δυσκολίας που η ομάδα θα είχε μπροστά της, αν βρισκόταν σε όμιλο του Τσάμπιονς λιγκ. Ο Μαρτίνς πίστευε πως (όπως ακριβώς και ένα χρόνο πριν) στα εφετινά ευρωπαϊκά ματς θα μπορούσε να «φτιάξει» κάποιους νέους βασικούς (όπως έκανε πέρυσι με τον Τσιμίκα, τον Σα και τον Γκιγιέρμε) – όμως το πράγμα αποδείχτηκε δύσκολο. Το πλήθος των αγώνων και η μεγάλη δυσκολία τους είχε ένα διπλό κόστος: πρώτον δεν υπήρχαν περιθώρια για να παίξουν και να βελτιωθούν οι αρκετοί νέοι που αποκτήθηκαν και δεύτερον προέκυψαν εξαιτίας της έντασης του προγράμματος τραυματισμοί που δυσχέραναν την αποστολή. Ο Μαρτίνς έπαιξε στο Τσάμπιονς λιγκ ουσιαστικά χωρίς τον Βαλμπουενά, (ενώ δεν είχε και τον Φορτούνη), είδε τον χρήσιμο Αβραάμ Παπαδόπουλο να έχει όχι ένα, αλλά δυο τραυματισμούς, έχασε στην πορεία τον Σισέ. Παράλληλα δεν είχε τη δυνατότητα να δώσει πολύ χρόνο συμμετοχής σε παίκτες όπως ο Ρατζέλοβιτς, ο Λοβέρα, ο Γκασπάρτ, ο Μπενζιά, που ήταν στην ευρωπαϊκή λίστα, αλλά δεν είχαν ευρωπαϊκές εμπειρίες: όμως όλα αυτά έπρεπε να τα περιμένει. Νομίζω πως κομβικό ήταν το ματς στο Βελιγράδι. Εκεί ο προπονητής θέλησε να βασιστεί στους αναπληρωματικούς του, σίγουρος ότι το ματς δεν έχει τακτικές δυσκολίες. Αλλά παίκτες όπως ο Μπενζιά κι ο Λοβέρα δεν άρπαξαν την ευκαιρία – δεν ήταν κι απλό.

Λίστα με λάθη

Το καλοκαίρι είχαμε ακόμα και κάποια λαθάκια στις αξιολογήσεις παικτών: η σύσταση της ευρωπαϊκής λίστας είχε λάθη. Ο Σουντανί και ο Μπα δεν έπρεπε να μείνουν εκτός ευρωπαϊκής λίστας γιατί αγωνίστηκαν στα προκριματικά. Ειδικά ο Σουντανί, που είχε παίξει και πολύ καλά στο Κρασνοντάρ, αδικήθηκε κατάφορα: ο Μαρτίνς διάλεξε να πάρει στο ευρωπαϊκό ταξίδι παίκτες που γνώριζε (Γκασπάρτ, Λοβέρα) αντί για ποδοσφαιριστές που είχαν βγάλει την προετοιμασία κι αυτό είναι λάθος. Όπως λάθος ήταν και ότι δεν ήθελε ένα κόφτη ακόμα: όταν του προτάθηκε είπε πως θέλει μια μεσαία γραμμή που να δημιουργεί κι όχι να αμύνεται. Κατανοητό, αλλά υπερβολικά επικίνδυνο: νομίζω πως η απουσία ενός κόφτη στα ματς ειδικά με την Μπάγερν και την Τότεναμ πληρώθηκε. Στην πορεία φάνηκε και η έλλειψη ενός δημιουργικού χαφ: αλλά ο κόουτς δεν μπορούσε να φανταστεί την περιπέτεια του Βαλμπουενά και την τρέλα του Μπρούνο. Ωστόσο ένα μάθημα ο κόουτς πρέπει να το πήρε: η Μπάγερν και η Τότεναμ χρησιμοποίησαν σε έξι ματς 8 και 7 μέσους αντίστοιχα. Ολοι είναι εν δυνάμει βασικοί. Ο Ολυμπιακός βρέθηκε στο Τσάμπιονς λιγκ με τέτοιους μόλις τέσσερις.

Διαχείριση και διδασκαλία

Ο Πορτογάλος φέτος έριξε μεγαλύτερο βάρος στην διαχείριση από τη διδασκαλία, αλλά όταν έχεις τόσους μικρούς αυτό το δεύτερο είναι υποχρεωτικό. Ο Μαρτίνς έδωσε ευκαιρίες, αλλά δεν δείχνει να έχει υπομονή με όσους χρειάζεται να παίξουν για να μάθουν – και δεν είναι και λίγοι. Με αυτό το πρόβλημα θα αναμετρηθεί προσεχώς – αν βέβαια προλάβει διότι μιλάμε πάντα για ένα προπονητή που κάθεται σε ένα πάγκο που μονίμως τρίζει.

Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσω και ότι φέτος μοιάζει περισσότερο απαιτητικός από πέρυσι κι αυτό δεν είναι πάντα καλό: η έλλειψη επιμονής τον οδηγεί πολλές φορές στο να τιμωρεί παίκτες που θα πρεπε να στηρίξει πιο πολύ. Ο Κούτρης, ο Μπρούνο, ο Μπα, ο Λοβέρα, ο Μπενζιά, ο Ρατζέλοβιτς έμειναν εκτός πλάνων, άλλος πολύ άλλος λίγο, γιατί ο προπονητής αντέδρασε σκληρά, όταν τους είδε να μην υπακούν στα θέλω του ή να μην πιάνουν από τα μαλλιά την ευκαιρία που τους έδωσε. Η εντύπωσή μου είναι ότι ο προπονητής δοκιμάζει τις αντοχές τους, αλλά αυτό είναι πάντα επικίνδυνο για τα αποδυτήρια μιας ομάδας που μοιάζει να έχει πιο πολλούς παίκτες από όσους θα ήθελε ο προπονητής της. Και θα αποκτήσει τον Γενάρη κι άλλους.

Μόνο από 14-15 παίκτες

Αντίθετα από αυτό που πιστεύουν οι πιο πολλοί τα λάθη του Μαρτίνς δεν έχουν να κάνουν με τακτικές επιλογές: αγωνίζονται σχεδόν πάντα οι πιο σταθεροί και στο μοίρασμα του χρόνου ο προπονητής δεν είναι άδικος. Οι δυσκολίες του Πορτογάλου έχουν να κάνουν περισσότερο με τη διαχείριση των χαρακτήρων: ίσως ασχολείται πιο πολύ με την ομάδα παρά με τους παίκτες ένα ένα. Νομίζω πως ο Μαρτίνς θέλει να τον κερδίσουν οι παίκτες κι όχι να τους κερδίσει αυτός. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Όλα τα υπόλοιπα προβλήματα της ομάδας είναι προβλήματα δυνατοτήτων των παικτών και προβλήματα επιλογών και κόπωσης. Ο Ποντένσε θα χάνει πάντοτε γκολ, ο Μασούρας θα χει πάντα το μυαλό στο σουτ και όχι στην πάσα, ο δεξιοπόδαρος Μεριά θα δυσκολεύεται στα αριστερά, ο Καμάρα δεν θα γίνει ο καλύτερος πασέρ του κόσμου και ο Ομάρ θα έχει πάντα το μυαλό του πιο πολύ στην επίθεση από ότι στην άμυνα. Το σημαντικό είναι ότι ο κόουτς πήρε από τους βασικούς του σχεδόν τα πάντα και για αυτό η ομάδα του έχει μια ήττα μόνο στην έδρα της – κι αυτή από την Μπάγερν στις λεπτομέρειες. Αλλά για την ώρα αυτό το κάτι παραπάνω το παίρνει μόνο από 14-15 παίκτες. Κι ο Ολυμπιακός έχει τους διπλάσιους…