Κάποιες συζητήσεις που γίνονται τελευταία για τον Τόμας Βάτσλικ μου θύμισαν μια παλιά μου διαπίστωση: ο τερματοφύλακας, ο κάθε τερματοφύλακας, είναι σαν να παίζει μόνος του, δηλαδή σαν να μην είναι μέλος της ομάδας στην οποία αγωνίζεται, αλλά μέλος μιας άλλης ομάδας στην οποία ανήκει μόνο αυτός. Επειδή ακούγεται παράξενο θέλω να το εξηγήσω.  

Η ιδέα δεν είναι καινούργια: στο μυαλό μου υπάρχει από τον καιρό που ο Ντίνο Τζοφ μου είχε πει ότι το 1976 αποφάσισε να μην ξαναπροσπαθήσει ποτέ να πιάσει πέναλτι στην καριέρα του! Ο Ιταλός είχε προσπαθήσει να αποκρούσει ένα πέναλτι του Τζιόρτζιο Κινάλια σε ένα Λάτσιο – Γιουβέντους (1-0). Το σουτ ήταν τόσο δυνατό που του έσπασε το δάχτυλο. Ο Τζοφ μάζεψε τους συμπαίκτες του στη Γιούβε και τους είπε πως αν αυτοί δεν προσέχουν και παραχωρούν πέναλτι, αυτός δεν πρόκειται να κάνει καμία προσπάθεια να το πιάσει – φέρθηκε σαν να παίζει σε άλλη ομάδα. Μολονότι η αντίδραση αυτή μου φάνηκε υπερβολική, βρήκα ότι ο καλός Ντίνο είχε κάποια δίκια. Εκτοτε άρχισα να παρατηρώ τις αντιδράσεις των οπαδών για τους τερματοφύλακες, αλλά και των συμπαικτών τους.

Αυτογκόλ και χαμένες ευκαιρίες

Ας σταθούμε λίγο σε αυτές τις τελευταίες. Αν ένας αμυντικός πετύχει ένα αυτογκόλ (ακόμα και το πιο χαζό και αδικαιολόγητο…) πάντα κάποιος θα πάει να του δώσει το χέρι ή να του χτυπήσει την πλάτη και να τον παρηγορήσει. Το ίδιο μπορεί να δεις να κάνει και κάποιος αμέσως μετά την αστοχία ενός συμπαίκτη του σε πέναλτι ή μετά από μια χαμένη ευκαιρία: κάποιος θα παρηγορήσει τον άτυχο (ή μοιραίο ή απλά ατσούμπαλο) συνάδερφό του. Από την άλλη είναι αρκετά σπάνιο κάποιος να παρηγορήσει τερματοφύλακα μετά από γκάφα! Στην καλύτερη των περιπτώσεων κάποιος αμυντικός κλωτσάει τη μπάλα με δύναμη στα δίχτυα – με αγανάκτηση. Στη χειρότερη μπορεί να δεις κάποιον συμπαίκτη του τερματοφύλακα να τραβάει τα μαλλιά του, να πιάνει το κεφάλι του με απόγνωση, να χειρονομεί – καμιά φορά και να τον δείχνει. Λες και του κατέστρεψε την ομάδα γιατί παίζει σε άλλη.

Σκληρές αντιδράσεις οπαδών

Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι αντιδράσεις των οπαδών που κρίνουν τερματοφύλακες. Πρώτα από όλα όλοι μιλάνε για αυτούς σαν οι ίδιοι να έχουν γεννηθεί με γάντια και να έχουν πιάσει πέναλτι σε τελικό μουντιάλ – θέλω να πω πως κρίνουν τον τερματοφύλακα σαν αυτός να κάνει κάτι πολύ εύκολο. Αλλά το παραβλέπω. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι (όχι πάντα, αλλά συχνά) υπερβολικές, σκληρές και ισοπεδωτικές κρίσεις γίνονται σαν ο τερματοφύλακας να είναι κάτι άλλο σε σχέση με την υπόλοιπη ομάδα.

Κάθε λάθος του τερματοφύλακα αντιμετωπίζεται ως ατομικό λάθος που μπορεί να δικαιολογήσει μια ήττα και μια κακή εμφάνιση της ομάδας κι όχι σαν απλό μεμονωμένο λάθος που ήρθε σε μια κακή στιγμή. Ο τερματοφύλακας μπαίνει πανεύκολα στο εκτελεστικό απόσπασμα ως ένα είδος προδότη που κατέστρεψε τα πάντα με δολιοφθορά εκ των έσω: συχνά οι ήττες είναι μόνο δικές του. Την Κυριακή πχ μετά τη λάθος έξοδο του Βατσλίκ ήμουν βέβαιος πως αν ο Ολυμπιακός έχανε όλοι μα όλοι οι οπαδοί του θα έκαναν επίθεση στον Τσέχο σαν να πήρε τη φανέλα και να μπήκε να παίξει μόνος του! Δεν αποκλείω και να του ζητούσαν μόνος του να μην παίξει στο επόμενο ματς.

Συμβαίνει μόνο με αυτούς

Αυτή την αντιμετώπιση την έχουν όλοι οι τερματοφύλακες και σχεδόν μόνο αυτοί. Καμιά φορά συμβαίνει ο κόσμος μιας ομάδας να στοχοποιεί ένα παίκτη που αγωνίζεται σε άλλη θέση για λόγους που δεν έχουν πάντα να κάνουν με την απόδοσή του – θυμάμαι πχ τι είχε περάσει ο Βίντρα στον ΠΑΟ κάποτε. Αλλες φορές μπορεί μια σειρά από λάθη να κάνουν κάποιο στόχο της εξέδρας – για να συμβεί αυτό ο άτυχος λάθη πρέπει να κάνει πολλά. Αλλά με τον τερματοφύλακα συμβαίνει κάτι ολότελα διαφορετικό: κρίνεται από το πρώτο ματς κι αντιμετωπίζεται περίπου ως ύποπτος – σαν ένα είδος αναγκαίου κακού. Και φυσικά πάντα υπάρχει κάποιος που είναι από αυτόν συγκλονιστικά καλύτερος – πρώτος ο τερματοφύλακας της αντίπαλης ομάδας πχ.

Ένα από τα πιο διασκεδαστικά πράγματα που μου αρέσει να ακούω είναι το αξίωμα ότι «αν οι ομάδες είχαν η μια τον τερματοφύλακα της άλλης το αποτέλεσμα θα ήταν ολότελα διαφορετικό». Το λένε με στόμφο και δημοσιογράφοι. Σαν να μην είναι το ποδόσφαιρο ένα ματς που αγωνίζονται δυο ομάδες, σαν να μην υπάρχουν προπονητές, σαν να μην υπάρχει καν ατομική και ομαδική απόδοση. 

Εχει επίσης ενδιαφέρον πως αν μια εξέδρα σκαλώσει με ένα τερματοφύλακα ο επόμενος, αυτός δηλαδή που θα την διαδεχτεί, για μήνες είναι καλός ανεξάρτητα με το πόσα γκολ δέχεται, τι χαρακτηριστικά έχει κτλ. Θυμάμαι ότι όταν ο Μέγερι αντικατέστησε τον Κωστάντσο για μήνες ήταν ο καλύτερος του κόσμου. Φέτος ο Στάνκοβιτς, που είναι καλός τερματοφύλακας, λατρεύεται στην ΑΕΚ γιατί απάλλαξε την ομάδα από τον Αθανασιάδη και τον Τσιντώτα. Ο Στάνκοβιτς έχει ήδη δεχτεί περισσότερα γκολ από όσα είχαν δεχτεί οι δυο Ελληνες πέρυσι τέτοια εποχή, αλλά δεν έχει γκρίνιες. Αν ο Τσιντώτας είχε δεχτεί γκολ σαν το πρώτο Ελ Αραμπί στο ΟΑΚΑ πιστεύω θα τον είχαν σταυρώσει! Ενας τερματοφύλακας αν κάνει μόνο ένα λάθος στην καριέρα του γνωρίζει πως αυτό θα τον κυνηγάει για πάντα. Ρωτήστε π.χ τον Ελευθερόπουλο. Τέλος βρίσκω αληθινά αστείο πως σε κάθε γκολ που μια ομάδα δέχεται, όλοι οι οπαδοί της αναρωτιούνται αν φταίει ο τερματοφύλακας. Λες κι αν φταίει, όλα πάνε καλά! Υπάρχει η συλλογική παραίσθηση πως αν αντικατασταθεί από κάποιο καλύτερο, η ομάδα δεν θα δεχτεί γκολ ποτέ ξανά.  

Δεν βρίσκει οπαδούς

Ο Βάτσλικ έχει ένα θέμα με τις εξόδους του. Φαίνεται ότι τα προβληματάκια στα γόνατα τον δυσκολεύουν. Εχει μάθει με αυτά να αγωνίζεται και είναι και νικητής αφού όπου έχει αγωνιστεί έχει κερδίσει τίτλους κι αυτό σημαίνει περισσότερα από τα δημοσιεύματα της Εκιπ που τον βάζανε στους καλύτερους του Euro κτλ. Δείχνει ότι τη θέση την ξέρει: επεμβάσεις που έχει κάνει σε δύσκολες καταστάσεις (με την ΑΕΚ, τον Ιωνικό, την Φενέρ, την Λαμία κτλ) μαρτυρούν εμπειρία τεράστια. Η δική μου εντύπωση είναι ότι η άμυνα του Ολυμπιακού δεν έχει μάθει ακόμα να παίζει με τον Τσέχο - δεν τον ξέρει καλά. Αλλά δεν θα ήταν κακό ο Μαρτίνς να δοκίμαζε κάποιο άλλο στη θέση του: ο Κρίστινσον πχ είναι ώρα να πάρει τις ευκαιρίες του. Διότι ο Βάτσλικ, όπως κάθε τερματοφύλακας, δεν παίζει στον Ολυμπιακό είναι μέλος μιας ομάδας που λέγεται Βάτσλικ. Θέλω να πω πως δύσκολα κάποιος θα τον υπερασπιστεί στο επόμενο λάθος του. Στο μυαλό των οπαδών άλλο είναι η ομάδα κι άλλο ο τερματοφύλακας. Η ομάδα έχει τους οπαδούς της, ο τερματοφύλακας πρέπει να κερδίσει τους δικούς του. Ο συγκεκριμένος δεν βρίσκει οπαδούς…