Μετά την νίκη του ΠΑΟΚ επί του ΠΑΟ, πολλοί κατάλαβαν πόσο καλή (και κυρίως πόσο γεμάτη και πλούσια σε λύσεις) ομάδα είναι ο Δικέφαλος του Βορρά. Δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία πως αργά ή γρήγορα όλοι θα το έβλεπαν: το καλό δεν κρύβεται – τα μάτια θα ανοίξουν. Αυτό ισχύει και με την πρόοδο του Γιάννη Κωνσταντέλια, ενός ηγέτη ηλικίας 19 χρονών που έχει πάρει τον ΠΑΟΚ από το χέρι: αδύνατον να μην την προσέξεις. Πλέον τον αποθεώνουν οι πάντες. Και έχουν δίκιο. Είναι η ατραξιόν του πρωταθλήματος.   

Στο 52^ο λεπτό του ματς του ΠΑΟΚ με τον ΠΑΟ ο Κωνσταντέλιας στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα με ένα κοντινό διαγώνιο σουτ: η μπάλα του στρώθηκε αφού οι αμυντικοί του ΠΑΟ έκαναν μια σειρά από λάθη, αλλά αυτό είναι το λιγότερο που πρέπει να τον ενδιαφέρει. Αφού σκόραρε για πρώτη φορά σε επαγγελματικό πρωτάθλημα, ο μικρός έκανε μια χαρακτηριστική κίνηση που κάνουν οι Λατινοαμερικάνοι, συνήθως όταν θέλουν να δείξουν ότι έφυγε από πάνω τους η γκαντεμιά: την τέχνη της επικοινωνίας, δια μέσου της εικόνας, την ξέρει όσο και το ποδόσφαιρο - ο μικρός προφανώς την προσοχή την απολαμβάνει. Και την αξίζει. Όπως και τα χιλιάδες καλά λόγια που λέγονται για αυτόν. Και τα οποία καλό είναι να μην τα ακούει – αν και το θεωρώ αδύνατο.

Θεοποιούμε τους πιτσιρικάδες

Είμαστε μια χώρα που σε όλα τα σπορ, όχι απλά αγαπάει, αλλά πραγματικά θεοποιεί τους μικρούς. Στην Ελλάδα υπάρχει μια αντίφαση – η οποία όμως είναι εύκολα εξηγήσιμη: γουστάρουμε τους μικρούς σχεδόν όσο και τους ξένους με μεγάλα βιογραφικά και εντυπωσιακά ονόματα. Δεν είναι παράξενο. Η χώρα, ποδοσφαιρικά (ίσως και όχι μόνο…) διακατέχεται από το σύνδρομο του «μεσσιανισμού»: πιστεύει ότι υπάρχει πάντα κάποιος Μεσσίας, που έρχεται να αλλάξει το στάτους των ομάδων, οι οποίες πρέπει απλά να τον βρουν. Ολοι θα ήταν ευτυχισμένοι αν εδώ έπαιζαν οι Χάλααντ και οι ΕμΜπαμπέ όλης της γης, αλλά επειδή αυτό δεν γίνεται, την ανάγκη για φαντασιώσεις την καλύπτουν είτε παίκτες που κουβαλάνε βιογραφικά μεγάλα και χρόνια πολλά (και που θα μπουν στο γήπεδο και θα κάνουν τα μαγικά που έκαναν για άλλους προ δεκαετίας) ή παίκτες πρωτοεφανιζόμενοι, των οποίων η φήμη συχνά προηγείται της παρουσίας τους στο γήπεδο.

Ενας τέτοιος είναι ο Κωνσταντέλιας: στους κύκλους όσων ασχολούνται με το ποδόσφαιρο ήταν γνωστός πριν καν κάνει ντεμπούτο στον ΠΑΟΚ. Κι ο μικρός όντως επιβεβαίωσε τα καλά λόγια που τον συνόδευαν. Εχει μια άψογη κίνηση με τη μπάλα, πιέζει σαν αμυντικό χαφ, μοιάζει να έχει στο μυαλό του κάθε φορά τι θα κάνει πριν καν πάρει τη μπάλα, έχει τακτική παιδεία – για αυτό τον βοήθησε και το σύντομο αλλά χρήσιμο πέρασμα του από το Βέλγιο. Χθες βράδυ δυο μεγάλοι ποδοσφαιριστές που δεν έχουν μάλιστα σχέση με τον ΠΑΟΚ μου έλεγαν πόσο τους θυμίζει τον Γιώργο Δεληκάρη: ο πήχης της σύγκρισης είναι πολύ ψηλά. Το μόνο κακό (;) για τον μικρό του ΠΑΟΚ είναι ότι όσα έχει κάνει μέχρι τώρα ήταν τα εύκολα. Τα δύσκολα ξεκινούν σε λίγο. Και δεν αναφέρομαι στα όσα μπορεί μέσα στο γήπεδο: σε αυτό, η λογική λέει πως θα κάνει πολλά ακόμα κι ακόμα καλύτερα.

Η συνέχεια είναι η δύσκολη

Γιατί παιδιά με ανάλογα εντυπωσιακό ξεκίνημα δεν είχαν την πρέπουσα συνέχεια; Τι έκανε τον Σωτήρη Νίνη πχ να χαθεί στην πορεία και να μοιάζει βετεράνος στα 26 του; Γιατί ο καταπληκτικός ένα καλοκαίρι Διαμαντάκος δεν ξέρει κανείς τι καριέρα έκανε; Γιατί ο Κατίδης και ο Γιαννιώτης, παραλίγο πρωταθλητές Ευρώπης με την Εθνική Νέων κάποτε, δεν έκαναν τίποτα στη συνέχεια; Γιατί ο Ρέτσος έμεινε τόσο στάσιμος; Γιατί για τον υπέροχο Χρήστο Τζόλη, που κλήθηκε στην Εθνική 18 χρονών, δεν ακούμε πια τίποτα; Γιατί ο Αλεξανδρόπουλος που νόμιζες ότι θα σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά του, έχει χαθεί από τα ματς της Σπόρτιγκ Λισαβώνας; Που είναι και τι κάνει ο Ζαγαρίτης; Γιατί ο εκπληκτικός στα 18 του Νίκος Καρέλης, στα 30 του είναι ευχαριστημένος στον Παναιτωλικό; Δεν είχαν προσόντα όλοι αυτοί; Ηταν υπερτιμημένοι; Αντε για κάποιους να το δεχτώ. Αλλά όλοι;

Δημοσιογράφοι, μάνατζερ, πατεράδες  

Λένε ότι τους μικρούς τους καταστρέφουν οι δημοσιογράφοι με την υπερβολική προβολή που τους χαρίζουν ή οι μάνατζερ που τους σπρώχνουν σε λάθος επιλογές ή οι πατεράδες, που νοιάζονται κυρίως να πάρει το παιδί πολλά λεφτά γρήγορα. Όλα παίζουν το ρόλο τους αλλά η αλήθεια είναι μια: για κάθε πιτσιρικά με ταλέντο η καριέρα στην Ελλάδα είναι ένα ναρκοπέδιο. Μπορεί να καταστραφεί από κακή εκγύμναση, από λόγια ψεύτικα, από το γνωστό καλάμι που εύκολα το κουβαλάς, ειδικά αν σου λένε πως είσαι ο Μεσσίας. Αλλά αυτό είναι το παιγνίδι κι αυτή είναι η δυσκολία του. Για να τα καταφέρεις πρέπει πρώτα από όλα να είσαι δυνατός άνθρωπος – τα ποδοσφαιρικά προσόντα είναι δευτερεύοντα.

Πάντοτε πίστευα πως στα παιδιά αυτά χρειάζεται απλά κάποιος να τους πει δυο απλά πράγματα, αλλά και να τους κάνει αυτά να τα καταλάβουν. Στον Κωνσταντέλια δεν κάνει καλό όποιος του λέει όλη μέρα «μπράβο»: τέτοιους στη ζωή του θα βρει πολλούς γιατί στην Ελλάδα η μάνα του κλακαδόρου είναι πάντα έγκυος. Καλό θα του κάνει όποιος καταφέρει να τον πείσει πως η σωστή συμπεριφορά στο γήπεδο και η δουλειά, κυρίως στην προπόνηση, μετράνε όσο το ίδιο του το παιγνίδι στο γήπεδο – μπορεί και περισσότερο. Καλό θα του κάνει όποιος τον πείσει να μην βιαστεί να φύγει από τον ΠΑΟΚ και να μην κάνει επιλογές με μόνο κριτήριο το ποσό του συμβολαίου του. Καλό θα του κάνει όποιος του θυμίζει πως έχει να μάθει πολλά κάθε μέρα που περνά. Καλό θα του κάνει όποιος τον κρατά προσγειωμένο κι όποιος του μάθει και να λέει «όχι» και να μην παίρνει στα σοβαρά τους δημοσιογράφους και τα λόγια τους. Κυρίως όμως καλό θα του κάνει όποιος του μάθει να αγαπάει το ποδόσφαιρο πιο πολύ από τη δημοσιότητα και τα χρήματα, που αυτό θα του προσφέρει. Γιατί το ποδόσφαιρο είναι ένα δίκαιο καταπληκτικό παιγνίδι, που σου ανταποδίδει την αγάπη, που του δείχνεις – όσο πιο πολύ το αγαπάς τόσο πιο πολύ χάρη σε αυτή την αγάπη η καριέρα σου μεγαλώνει. Η ποιότητα είναι μια προίκα που χωρίς την αγάπη την σπαταλάς. Αυτή η αγάπη πρέπει να είναι αποκλειστική και να συνοδεύεται κι από σεβασμό σε προπονητές και σε συμπαίκτες κι αντιπάλους: είναι μια αγάπη δύσκολη.

Αν την καριέρα, την δημοσιότητα, τα λεφτά, ακόμα και την ομάδα που παίζεις, τα αγαπάς πιο πολύ από το ποδόσφαιρο δεν πας πουθενά. Κάποιος πρέπει να πει στον Κωνσταντέλια να αφήσει τους άλλους να τον αγαπούν και να ασχολούνται μαζί του – αυτός πρέπει να έχει μόνο μια αγάπη: το ίδιο το ποδόσφαιρο. Μόνο χάρη σε αυτή στην Ελλάδα γίνεσαι αληθινά μεγάλος παίκτης. Και πιστέψτε με: είναι σπάνιοι αυτοί οι παίκτες, που στην Ελλάδα το ποδόσφαιρο το αγάπησαν αληθινά –  οι μικροί εκπαιδεύονται από ένα άθλιο περίγυρο να αγαπούν όλα τα άλλα.   

Τα εύκολα τα λόγια  

Ο Κωνσταντέλιας είναι πιθανότατα ο πιο προικισμένος από όλους τους μικρούς θαυματοποιούς που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Αλλά αλίμονο του αν πιστέψει πως η καριέρα του θα μπει σε μια ασταμάτητη διαδικασία εκτόξευσης γιατί τον παρακολουθούν η Μπαρτσελόνα, η Μάντσεστερ Σίτυ και η Αρσεναλ, όπως του γράφουν. Το πρώτο που έχει να μάθει είναι να αγαπάει το ποδόσφαιρο πιο πολύ κι από τον εαυτό του. Και δεν είναι απλό. Γιατί το ποδόσφαιρο είναι κώδικας ζωής δύσκολος. Εχει θυσίες, έχει στερήσεις, έχει και πόνους και πίκρες και αποτυχίες και δυσκολίες. Ενώ τα ρημάδια τα λόγια, οι ύμνοι και οι υπερβολές, τα μπράβο και τα συγχαρητήρια, είναι εύκολα. Κι αγαπησιάρικα…