Ο μεγαλύτερος προπονητής του κόσμου έχει το πρόσωπο ενός ανθρώπου που δαμάζει τον πόνο με μόνο όπλο την προσωπική του αξιοπρέπεια και όλοι αποκαλούν «μαέστρο». Τον λένε Οσκαρ Γουάσιγκτον Ταμπάρεζ, είναι 71 χρονών, περπατάει δύσκολα στηριγμένος σε μια μαγική πατερίτσα, αλλά τρέχει στην οδό της αθανασίας: εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι σε αυτό το παγκόσμιο κύπελο δίπλα του, χωρίς να τους το ζητήσει καν. Τους αρκεί η δύναμη του και το όνειρό του, η δύναμη που δείχνει συνεχίζοντας να δουλεύει και το όνειρο να κατακτήσει με την Ουρουγουάη το τρίτο παγκόσμιο κύπελλο. Ισως το όνειρο δεν γίνει πραγματικότητα, αλλά ποιος είπε ότι αυτό χρειάζεται να συμβεί για να δίνεις μαθήματα ζωής;

Ονειρα και πραγματικότητα

Η πραγματική πατερίτσα του Ταμπάρεζ είναι το όνειρο του. Αν οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι όταν κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα, αυτός ανήκει ήδη σε μια άλλη κατηγορία: στην κατηγορία όσων μετέτρεψαν την πραγματικότητα σε όνειρο και την μοιράζονται με τη γη ολόκληρη. Κατά βάθος όλοι είμαστε με τον Ταμπάρεζ - όνειρα και πραγματικότητα στο πρόσωπό του γίνονται ένα.

Στην ομάδα της Ουρουγουάης το δικαίωμα να τον βοηθά όταν κινείται το έχει μόνο ο βοηθός του Αλεχάντρο Οτέρο και κανείς άλλος. Δεν είναι ζήτημα εγωϊσμού, αλλά τάξης. Ο Ταμπάρεζ είναι προπονητής, δηλαδή γεννημένος να βοηθά και να κάνει τους άλλους καλύτερους και έτσι θα συμβαίνει μέχρι το τέλος. Το σύνδρομο Guillan-Barré , το οποίο τον ταλαιπωρεί από το 2016, είναι μια από τις σκληρότερες νευρολογικές ασθένειες, τον υποχρεώνει μερικές φορές να εμφανιστεί με αναπηρικό καροτσάκι στην προπόνηση ή ακόμα και στον πάγκο, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να του στερήσει το δικαίωμα να είναι αυτός που θα δώσει εντολές και οδηγίες στα παλήκάρια του: το κάνει εδώ και 4.532 μέρες και δεν θα σταματήσει παρά μόνο όταν ο ίδιος κρίνει ότι έφτασε η ώρα να παραδώσει την τιμή της χώρας στον επόμενο. Που όποιος κι αν είναι αποκλείεται να έχει τη δική του δύναμη.

Ολοι τον ακούνε

Εχει γυρίσει όλο το κόσμο δουλεύοντας ο Ταμπάρεζ μολονότι όλοι πάντα ήξεραν ότι στην καρδιά του το μόνο του σταθερό επάγγελμα ήταν ομοσπονδιακός προπονητής της Ουρουγουάης. Ηταν δάσκαλος, πριν γίνει προπονητής, εξού και το «μαέστρος». Ξεκίνησε από το Μοντεβιδέο κι έφτασε κάποτε στη Μίλαν του Μπερλουσκόνι. Μπορεί να μην τα κατάφερε – πληρώνοντας τα νεύρα του Καβαλιέρε που ξέσπασε σε αυτόν γιατί είχε χάσει τις εκλογές - αλλά φανταστείτε τη διαδρομή. Λένε για τον Ταμπάρεζ ότι είναι ένας άνθρωπος από αυτούς που όλοι ακούνε χωρίς ποτέ να υψώσει τη φωνή του: με αυτό του το χάρισμα παραμένει στον πάγκο της Εθνικής ακόμα και σήμερα, που όλα τα μέλη της οικογένειάς του, του λένε πως για το καλό του θα πρεπε να σταματήσει. Πως ένας προπονητής να πει αντίο στους πάγκους όταν νοιώθει ότι οι παίκτες του κρέμονται από τα χείλι του; Και πώς να σταματήσει να υπηρετεί αυτή που υπήρξε η ομάδα της ζωής του, τώρα που νοιώθει ότι η ζωή του έχει την ανάγκη της; Δεν γίνεται.     

Ακούω πολλούς προπονητές, (και Ελληνες και ξένους), να λένε ότι δουλειά τους είναι και να κερδίσουν τον σεβασμό. Η περίπτωση της Ουρουγουάης και του Ταμπάρεζ μαρτυρά κάτι σημαντικότερο: ότι το να κερδίζεις τον σεβασμό είναι ένα χάρισμα, ένα είδος προσωπικής ικανότητας από αυτές που ή τις έχεις ή δεν τις έχεις. Στην πραγματικότητα κανείς δεν μπορεί να κερδίσει το σεβασμό της ομάδας του αν ως προσωπικότητα δεν εμπνέει - αν εμπνέει η ομάδα θα σταθεί δίπλα του ακόμα κι αν τον βλέπει να υποφέρει. Κανείς ποτέ από τους διεθνείς του δεν θα τολμήσει να πει στο Μαέστρο ότι πρέπει να πάει να ξεκουραστεί, όσο μεγάλος παίκτης κι αν είναι. Στο πρόσωπό του βλέπει τον προπονητή του, δηλαδή τον παιδαγωγό, τον διοικητή, τον σοφό προϊστάμενο, τον ηγέτη, τον άνθρωπό του, τον πατέρα του – ένα στήριγμα που ο ίδιος έχει ανάγκη. Φαντάζομαι τη στιγμή που οι παίκτες του έμαθαν τι του συμβαίνει. Κάποιοι θα στεναχωρήθηκαν βουβά, κάποιοι θα θέλησαν να μάθουν περισσότερα, κάποιοι θα αναρωτήθηκαν για το τι θα κάνει και κάποιοι μπορεί και να δάκρυσαν ή να τα έβαλαν με τη μοίρα. Όμως είμαι βέβαιος ότι την ίδια στιγμή δέθηκαν ακόμα πιο πολύ μαζί του, βρήκαν ένα ακόμα κίνητρο για να χαρούν κάθε μέρα που τον έχουν δίπλα τους, ορκίστηκαν ότι τους περιμένει μια ακόμα «garra» -έτσι αποκαλούν στη γλώσσα τους τα παιγνίδια που απαιτούν κουράγιο και θέληση και καρδιά κι ίσως και κάτι περισσότερο. Για αυτούς δεν ήταν δύσκολο, είναι ο τρόπος τους να παίζουν ποδόσφαιρο – ίσως και ο τρόπος να ζουν. Σίγουρα είναι ο τρόπος για να κάνουν περήφανο τον προπονητή τους όσο κι αν γνωρίζουν πως ο μαέστρος δεν θα τους πει μπράβο γιατί κάνουν τη δουλειά τους. Δεν έχει αλλάξει τίποτα: απλά ο μαέστρος, για να δίνει τα μαθήματα πορείας προς το όνειρο, έχει μαζί του μια πατερίτσα.     

Το μοναδικό καταπραϋντικό

Πριν λίγες μέρες ένα ιταλικό κανάλι στη βραδινή εκπομπή του για το μουντιάλ έδειξε ένα αφιέρωμα στη ζωή του. Ο ψυχρός και πάντα ψύχραιμος Φάμπιο Καπέλο, τη θέση του οποίου στη Μίλαν πήραν κάποτε ο Ταμπάρεζ, δάκρυσε: το δέος δεν τον άφησε να πει λέξη. Οποιος δυσκολεύεται να καταλάβει γιατί το ποδόσφαιρο γοητεύει, παθιάζει κι ενίοτε τρελαίνει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη τη γη, δεν έχει παρά να κοιτάξει προσεχτικά την υπέροχη αυτή ιστορία του μαέστρου με το επιβλητικό όνομα Οσκαρ Γουάσιγκτον Ταμπάρεζ. Ενας άλλος θα πήγαινε στο σπίτι του και στους γιατρούς του, θα αφιέρωνε τις τελευταίες του δυνάμεις στο να αντιμετωπίσει τον πόνο, θα τον απασχολούσε μόνο αν μπορεί να γίνει ένα επιστημονικό θαύμα, ώστε να αισθανθεί καλύτερα – ίσως και να έχανε την όρεξη για ζωή στη θέα του επικείμενου σκληρού τέλους. Αλλά για τον μάστερ Τζεντάι Ταμπάρεζ το ποδόσφαιρο είναι το μοναδικό καταπραϋντικό, η μοναδική θεραπεία, η μοναδική φροντίδα, η μοναδική διέξοδος προς αυτό το όνειρο, προς το οποίο τρέχει μετατρέποντας σε μαγική λόγχη την πατερίτσα του.

Γερμένος στο μπαστούνι του μπροστά στον πάγκο του ή καθισμένος στο αναπηρικό καροτσάκι του, αυτός ο Στίβεν Χόκινγκ του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, μας βοηθά να εξερευνήσουμε το σύμπαν των αισθημάτων που το ποδόσφαιρο προκαλεί: την ανυπομονησία, την αγωνία, την χαρά και την απογοήτευση, την ελπίδα και την πίκρα, την δικαίωση και την πίστη – κυρίως την πορεία προς ένα μεγάλο όνειρο που κανένα σύνδρομο Guillan-Barré δεν μπορεί να φρενάρει ποτέ. Καλοί προπονητές υπάρχουν πολλοί, μαέστρος της οικουμένης και της ζωής είναι μόνο αυτός.

Ο Ταμπάρεζ είναι σύμβολο ζωής. Η μάλλον είναι κάτι σημαντικότερο: είναι το ίδιο το ποδόσφαιρο. Αυτό που τόσο σε βοηθά να ονειρεύεσαι…