Πολλά περίμενα να διαβάσω για τον Παναθηναϊκό, αλλά όταν έμαθα ότι οι αρχηγοί του ΠΑΟ ζήτησαν συνάντηση με τον μεγαλομέτοχο κ. Γιάννη Αλαφούζο για να του διαμαρτυρηθούν για τη συμπεριφορά του Λάζλο Μπόλονι ομολογώ ότι σήκωσα τα χέρια ψηλά. Πιστεύω ότι η φαντασία μου αγγίζει συχνά επίπεδα αρρώστιας – αλλά αυτό ως είδηση με ξεπερνά. Το μόνο που μένει είναι να κατηγορηθεί ο Μπόλονι όπως οι σκηνοθέτες, στα πλαίσια του ελληνικού Me too.

Η απίθανη αυτή είδηση απο σατανική σύμπτωση προέκυψε αυτές τις μέρες που γίνεται χαμός με καταγγελίες για καταχρήσεις εξουσίας. Ολο αυτό το ξεκατίνιασμα στην ελληνική σόου μπιζ έχει κυρίως να κάνει με την εξουσία και τους εξουσιαστικούς ρόλους. Οι πιο πολλές καταγγελίες αφορούν συμπεριφορές και όχι πράξεις. Οι πράξεις είναι καταδικαστέες – για μένα είναι και οι συμπεριφορές, αλλά άλλος μπορεί να διαφωνήσει. Ωστόσο αυτό που πραγματικά συζητάμε (χωρίς σε πολλές περιπτώσεις να το κατανοούμε κιόλας) είναι ποια είναι τα όρια που ένας επαγγελματίας με εξουσία πρέπει να σέβεται.

Για να έχει νόημα η συζήτηση ωστόσο θα πρέπει να ξεκινήσει από το επάγγελμα – η εξουσία έπεται. Ο στρατιωτικός εκπαιδευτής δεν κάνει την ίδια δουλειά με το θιασάρχη, όπως κι αρχιμάγειρας δεν κάνει την ίδια δουλειά με τον αρχισυντάκτη: δεν νομίζω πως μπορεί από όλους αυτούς να περιμένεις την ίδια συμπεριφορά επειδή συμβαίνει να δίνουν διαταγές. Η περίπτωση του Μπόλονι είναι η απόδειξη πως υπάρχουν επαγγέλματα στα οποία η επίδειξη εξουσίας είναι απαραίτητη. Είναι άλλο ο σκηνοθέτης, άλλο ο διευθυντής ορχήστρας, άλλο ο συνθέτης κι άλλο ο προπονητής: το λέω γιατί μας αρέσει αυτά να τα μπλέκουμε. Υπόσχομαι προσεχώς να γράψω κάτι για την εξουσία του σκηνοθέτη – ακούω πολλά και το πράγμα με ιντριγκάρει. Αλλά σήμερα προσπαθώ να φανταστώ γιατί ακριβώς θέλουν να παραπονεθούν οι παίκτες του ΠΑΟ.

Ποιος συζητάει αποφάσεις του;

Τι μπορεί να πουν στον Γιάννη Αλαφούζο οι αρχηγοί της ομάδας; Ότι ο Μπόλονι τους ειρωνεύεται; Είναι πιθανό, αλλά δεν είναι ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος. Ο Μπλαχίν π.χ κάποτε έκανε γκελάκια με τη μπάλα φορώντας σκαρπίνι για να δείχνει στους παίκτες του Ιωνικού ότι και στα πενήντα του είναι τεχνικά ανώτερος: ήταν, αλλά κομμάτι τους εξευτέλιζε κιόλας. Μπορεί να παραπονεθούν οι ποδοσφαιριστές γιατί δεν συζητά μαζί τους ο Ρουμάνος για τις αποφάσεις του; Δεν είναι υποχρεωμένος να το κάνει, όσο κι αν κάποιοι συνάδερφοί του το κάνουν. Σας μοιάζει να συζητά για την τακτική του ο Μουρίνιο, που πιστεύει πως αυτός ανακάλυψε το ποδόσφαιρο; Η ο Γκουαρντιόλα; Η ο Ομπράντοβιτς; Μπορούν οι παίκτες να διαμαρτυρηθούν ότι είναι σκληρός; Μα, οι πιο πολλοί προπονητές είναι τέτοιοι. Εχω δει σε προετοιμασία της Λάτσιο τον Ζντένεκ Ζέμαν να βάζει τον Αλεν Μπόκσιτς (ακριβότερη μεταγραφή της ομάδας…) να ανεβοκατεβαίνει τα σκαλιά του βοηθητικού γηπέδου τρέχοντας και φορώντας ένα γιλέκο που ζύγιζε είκοσι κιλά, ενώ αυτός κάπνιζε αμέριμνος ένα τσιγάρο και φώναζε «τρέξε τρέξε».

Ο αντίλογος των αρχηγών του ΠΑΟ μπορεί να είναι ότι κάθε προπονητής κάνει κάτι από όλα αυτά, αλλά ο Μπόλονι τα κάνει όλα - είναι δηλαδή ταυτόχρονα και είρωνας, και αλαζόνας, και σκληρός και ανάγωγος και πιεστικός. Και λοιπόν; Τίποτα από όλα αυτά δεν απαγορεύεται σε ένα προπονητή. Δεν το λέω εγώ. Το λέει η ιστορία των σπορ και η ηθική αυτής της δουλειάς: εκτός κι αν ξαφνικά η δουλειά αυτή απέκτησε νέους κανόνες. Ποιος είναι ο σκοπός του προπονητή; Να πάρει από ένα παίκτη το μάξιμουμ. Το πώς θα τον ξυπνήσει ή θα τον τσιτώσει έγκειται στον ίδιο. Αν δεν το καταφέρει, το πληρώνει με απόλυση.

 Κάποιος πετούσε παπούτσια

Εξαιτίας πολλών που ακούω αυτές τις μέρες σκέφτομαι ότι ο Θεός φύλαξε το Γιάννη Ιωαννίδη πχ και δεν υπήρξε προπονητής γυναικείας ομάδας μπάσκετ: σήμερα θα είχαν βγει οι μισές αθλήτριές του και θα μας έλεγαν απίστευτες ιστορίες. Ο Ιωαννίδης έριχνε χαστούκια στο Βασίλη Λυπιρίδη ή στο Γιώργο Σιγάλα – δεν ήταν ο μόνος που είχε ακραίες μερικές φορές συμπεριφορές: εδώ ο Φέργκιουσον πετούσε παπούτσια στον Μπέκαμ! Ο ξανθός δεν τα κανε αυτά για να τους μειώσει τους παίκτες, αλλά για να τους ξυπνήσει. Κυρίως το έκανε γιατί πίστευε πως είχε να κάνει με αληθινούς άντρες. Σωστά κάποιος θα πει ότι δεν είχε την ίδια συμπεριφορά απέναντι στο Γκάλη ή στο Γιαννάκη ή ακόμα και στο Σούμποτις ή στον Πάσπαλιε, αλλά ποια απαίτηση θα μπορούσε να είχε ο «ξανθός» από αυτούς; Θέλω να πω πως αν κάποιος παίκτης θέλει ο προπονητής του να μην του φωνάζει και να μην τον πιέζει μπορεί να το πετύχει εύκολα: αν δίνει ό,τι ο κόουτς ζητά, σπανίως έχει κάτι να φοβηθεί. Υπό αυτό το πρίσμα εγώ αν ήμουν ο Αλαφούζος δεν θα συζητούσα με τους παίκτες του ΠΑΟ για τον προπονητή, αλλά με τον προπονητή για τους παίκτες. Θα τον ρωτούσα τι παράπονα έχει, γιατί τους γκρινιάζει, ποιοι κατά τη γνώμη του μπορεί να βελτιωθούν, ποιοι δεν αντέχουν τη σκληρή δουλειά κτλ.

Υπάρχουν και όρια

Η συζήτηση για εξουσιαστικούς ρόλους είναι μια δύσκολη συζήτηση – όμως ο ρόλος του προπονητή είναι εξουσιαστικός: προπονητής που δεν κάνει χρήση της εξουσίας του δεν μπορεί να κάνει δουλειά. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν όρια, ούτε αθωώνει καθάρματα, σαν το τέρας που είπε στον ανακριτή ότι μια ενδεκάχρονη αθλήτριά του συναινούσε στα σεξουαλικά του χάδια - ίσα ίσα. Τέτοιοι τύποι πρέπει να πληρώνουν τα βίτσια τους, γιατί διασύρουν το επάγγελμα του προπονητή. Δυστυχώς ο ρόλος του εξουσιαστή έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να γίνεται κατάχρηση εξουσίας, πράγμα που δεν είναι απλά ανήθικο και μεμπτό, αλλά και ποινικό αδίκημα. Αλλά δεν νομίζω πως ο Μπόλονι έχει κάνει κάτι τέτοιο. Απλά μετά από κάποια ήσυχα χρόνια με προπονητή τον Γιώργο Δώνη, που έχει άλλους τρόπους, οι παίκτες του ΠΑΟ δυσφόρησαν. Το κατανοώ γιατί με αφεντικά που έχουν απαιτήσεις (υπερβολικές συνήθως) έχω μπλέξει κι εγώ. Δυστυχώς υπάρχουν και δύσκολες δουλειές με πίεση και σκληρούς προϊστάμενους. Αλλά για αυτό όσοι αντέχουν να τις κάνουν, πληρώνονται συνήθως καλά. Εγώ π.χ δεν αντέχω πια και για αυτό κι αναγνωρίζω ότι το πράγμα δεν είναι εύκολο.    

Να τους διαβάζει παραμύθια

Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να δουλεύει σε τέτοιες συνθήκες. Αλλά αν δεν σου αρέσουν οι συνθήκες φεύγεις. Αν οι παίκτες του ΠΑΟ θέλουν άλλου τύπου συνθήκες, μπορεί να ζητήσουν να φύγουν. Τους τιμά το γεγονός ότι δεν κάθισαν να χάσουν σε τρία – τέσσερα ματς στη σειρά για να φύγει ο Ρουμάνος: τους το αναγνωρίζω, αλλά αυτό είναι απαραίτητο επαγγελματικό ήθος κι όχι παραχώρηση στον προπονητή. Αν ήμουν ο Αλαφούζος, έτσι και μου κάνανε παράπονα θα τους ζητούσα να αγοράσουν τον ΠΑΟ και να φέρουν ένα προπονητή να τους διαβάζει παραμύθια πριν κοιμηθούν, όπως έκανε ο Οτάβιο Μπιάνκι με τον Μαραντόνα, όταν τον είχε παίκτη στη Νάπολι. Υπάρχουν και τέτοιοι προπονητές, αλλά ο Μπόλονι δεν είναι τέτοιος. Όπως και κανένας παίκτης του ΠΑΟ δεν είναι ο Μαραντόνα.