Διαβάζω διάφορα υπερβολικά για τον Φατίχ Τερίμ - υπερβολικά κι άδικα. Το παιχνίδι του Παναθηναϊκού με τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα ήταν ένα πραγματικό ματς στο οποίο φάνηκε το χέρι του Τερίμ, ίσως μάλιστα φάνηκε πιο πολύ από οποιοδήποτε προηγούμενο του ΠΑΟ με αυτόν στον πάγκο του. Ο Τούρκος έκανε αυτό που κάνει πάντα όλα αυτά τα χρόνια που είναι προπονητής: όταν είδε ότι ομάδα που κατέβασε έχανε, την άλλαξε δραστικά ποντάροντας σ’ αυτό που ήταν πάντα η αγαπημένη του τακτική δηλαδή το οργανωμένο χάος .Ο Τερίμ δεν είναι προπονητής που κάνει παράξενα πράγματα σε επίπεδο αρχικής εντεκάδας: ποτέ δεν τα έκανε. Το χαρακτηριστικό του όμως ήταν πάντα αυτές οι απρόσμενες παρεμβάσεις στη διάρκεια του ματς. Όλες γίνονται με σκοπό να ενθαρρυνθεί η ομάδα του να αγωνιστεί περισσότερο επιθετικά παίρνοντας φυσικά και μεγάλα ρίσκα. Πιθανότατα αυτά τα ρίσκα δεν αρέσουν (κι όταν δεν δίνουν και νίκες μοιάζουν εντελώς παράλογα) αλλά αυτός είναι ο Τερίμ: το να περιμένεις όμως ότι θα αλλάξει τρόπους δουλειάς ένας άνθρωπος 71 χρόνων είναι λάθος.

Λάθος και τα δύο

Υπάρχουν δυο τρόποι με βάση τους οποίους γίνεται κριτική στον Τερίμ, κατά την γνώμη μου λανθασμένοι και οι δυο ακόμα κι αν βασίζονται σε λογικοφανείς παρατηρήσεις – μιλάω πάντα για μια ποδοσφαιρική κριτική κι όχι για τις φωνές όσων δεν τον γουστάρουν γιατί είναι Τούρκος. Ο Τερίμ κριτικάρετε γιατί δεν κάνει επιλογές που κάνει ένας απλός προπονητής κι ο Τερίμ κριτικάρεται γιατί συγκρίνεται με τον Γιοβάνοβιτς. Το πρώτο είναι λάθος γιατί ο Τούρκος δεν είναι συνηθισμένη περίπτωση. Το δεύτερο είναι ακόμα μεγαλύτερο λάθος γιατί δεν είναι ο Γιοβάνοβιτς.    

Ακόμα ψάχνει αποτελέσματα

Αρκετοί οπαδοί του Παναθηναϊκού αγάπησαν τα τελευταία χρόνια το ποδόσφαιρο του Ιβάν Γιοβάνοβιτς. Το βρίσκω λογικό γιατί μ’ αυτόν στον πάγκο ο Παναθηναϊκός απέκτησε ταυτότητα και προσωπικότητα. Αλλά το ποδόσφαιρο του Γιοβάνοβιτς δεν έχει καμία σχέση με το ποδόσφαιρο του Τερίμ και δεν μπορείς να το περιμένεις από τον Παναθηναϊκό όσο αυτός έχει την ευθύνη και τον σχεδιασμό των εμφανίσεών του. Οπότε δύο πράγματα μπορεί να κάνεις. Το πρώτο είναι να απορρίψεις τον Τερίμ και κατά συνέπεια να σταματήσεις να παρακολουθείς και τον Παναθηναϊκό. Το δεύτερο να προσπαθήσεις να το καταλάβεις το ποδόσφαιρό του και να ασκείς κριτική με το σεβασμό που του πρέπει. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η όποια κριτική πρέπει να γίνεται στον Τερίμ με βάση τη δική του ποδοσφαιρική προσέγγιση: το να κριτικάρεις τον Τερίμ γιατί δεν παίζει όπως ο Γιοβάνοβιτς είναι μια συζήτηση που δεν οδηγεί πουθενά.

Κατανοώ ότι είναι δύσκολο όλο αυτό. Όσο δύσκολο είναι και για τον Τερίμ να αναμετριέται με τον Γιοβάνοβιτς σχεδόν σε κάθε παιχνίδι. Διότι ο Ιβαν ήταν στον Παναθηναϊκό δυόμιση χρόνια κι από τη στιγμή που έφυγε ο κόσμος έχει να θυμάται μόνο τα καλά του αποτελέσματα - τα άσχημα τα διέγραψε, όπως συνήθως συμβαίνει με τους προπονητές που αγαπήθηκαν. Ο Τερίμ από την άλλη δεν έχει συμπληρώσει δίμηνο. Και ακόμα ψάχνει αποτελέσματα που θα το κάνουν αγαπητό. Αν ο Μπλαντένοβιτς είχε ισοφαρίσει στην Τούμπα θα αποθέωναν τον Τερίμ όσοι του ασκούν κριτική σήμερα τονίζοντας πως ο αριστερός του μπακ έφτασε σε θέση βολής στο 90΄. Ο Σέρβος αστόχησε. Αλλά για αυτό δεν φταίει ο Τερίμ.

Τι έλεγαν οι Τούρκοι

Θα τα καταφέρει να τα βρει τα αποτελέσματα που θα υποχρεώσουν τους οπαδούς του ΠΑΟ να τον αναγνωρίζουν ως σοφό και γνώστη; Δεν το ξέρω, αλλά αυτή η εβδομάδα με το ματς κυπέλλου με τον Ατρόμητο την Τετάρτη και τον Ολυμπιακό την Κυριακή θα είναι για πολλά καθοριστική. Τι θα κάνει ο Τερίμ; Ο,τι κάνει πάντα: σκληρή προετοιμασία και παρεμβάσεις που αιφνιδιάζουν. Ο Τερίμ είναι πάντα ο Τερίμ. Ούτε αφελής είναι, ούτε τυχαίος. Αλλά ούτε και θαυματοποιός.

Τον κάνει η δουλειά του πάντα ένα αγαπητό προπονητή; Όχι απαραίτητα. Από την Εθνική Τουρκίας πχ έφυγε τον Οκτώβριο του 2009, κάτι μήνες μετά το σπουδαίο Πανευρωπαϊκό που έκανε στην Ελβετία το 2008 ως προπονητής της. Το καλοκαίρι του 2008 είχα πάει στην Κωνσταντινούπολη αμέσως μετά το Euro2008  στο οποίο είχα παρακολουθήσει την Τουρκία να κάνει θαύματα: είχα δει και προπονήσεις του στην Βέρνη. Τότε κατάλαβα κάτι που πάντοτε υποψιαζόμουνα, ότι δηλαδή ο Τερίμ είναι πολύ περισσότερο συμπαθής και αγαπητός εκτός της Τουρκία από ό,τι στην πατρίδα του. Εμείς οι ξένοι, ειδικά το 2008, βλέπαμε μια γοητευτική προσωπικότητα, ένα τύπο που λατρεύει το επιθετικό ποδόσφαιρο, που εμφανίζει ομάδες που παίρνουν απίστευτα ρίσκα, που είναι πάντα πρωταγωνιστής. Οι Τούρκοι από την δική τους σκοπιά κατάλαβα ότι έβλεπαν ένα αλαζόνα που κάνει διαρκώς του κεφαλιού του, προκαλώντας όχι μόνο την τύχη του, αλλά και την κοινή λογική. Ελεγαν τότε πως μολονότι στην Εθνική Τουρκίας δούλευε χρόνια δεν της έχει δώσει ταυτότητα, παίζοντας ένα παράξενο ποδόσφαιρο του «βλέποντας και κάνοντας». Κανένα «οργανωμένο χάος». Σκέτο χάος. Είχαν προφανώς άδικο αλλά αυτό μπορεί να συμβεί με κάποιον που το ποδόσφαιρό του δεν είναι συμβατικό και προβλέψιμο: νομίζεις πως κάνει πράγματα μόνο για να εντυπωσιάσει. Ενώ δεν είναι έτσι: ο Τερίμ κάνει ό,τι κάνει για να παρουσιάσει την ομάδα του επιθετικότερη στο γήπεδο. Διότι πιστεύει πως μόνο έτσι μπορεί να κερδίσει. Ακόμα και με τον Λημνιό δεξί μπακ, τον Κότσιρα κόφτη και τον Γεντβάι σέντερ φορ.     

Εγωιστής και σκληρός

Τον Τερίμ τον κατηγορούσαν και στην Γαλατά ότι είναι ένας αυτάρεσκος εγωιστής που θέλει το σύμπαν να ασχολείται μαζί του! Εγώ το 2008 είχα στα μάτια μου το στρατηγό του μεγάλου Euro που οι Τούρκοι έκαναν στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας, τον άνθρωπο που κάποτε κέρδισε το Κύπελλο UEFA με την Γαλατασαράι. Οι Τούρκοι από την άλλη μου έλεγαν πως αν δεν έκανε διαρκώς πειράματα, η ομάδα τους θα βρίσκονταν τουλάχιστον στα μπαράζ του παγκοσμίου κυπέλου. Οι ίδιοι οι οπαδοί της Γαλατά, που κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να τον λατρεύουν ισόβια, θυμόντουσαν ότι εγκατέλειψε κάποτε την ομάδα τους για να πάει στην Ιταλία και κυρίως δεν του συγχωρούσαν κάποιες συμπεριφορές: το γεγονός π.χ ότι ζούσε σε ένα σπίτι – φρούριο στο Βόσπορο, απομονωμένος από όλους σαν άρχοντας στο τσιφλίκι του! Εδώ τουλάχιστον εμείς τον κατηγορούμε γιατί δεν παίζει σαν τον Γιοβάνοβιτς. Μικρότερη κατηγορία. Αλλά στα όρια της κουταμάρας…