Οποιοι ονειρευόντουσαν τη χρήση του βίντεο, ως λύση για τα προβλήματα της διαιτησίας των ποδοσφαιρικών αγώνων, δεν μπορεί παρά να είναι ευχαριστημένοι βλέποντας ό,τι συνέβη στο Confederation Cup. Στα ματς Πορτογαλία – Μεξικό και Χιλή – Καμερούν, Πορτογάλοι και Χιλιανοί σκόραραν, πανηγύρισαν, και μετά είδαν τον διαιτητή να ακυρώνει τα γκολ τους με υπόδειξη των χειριστών του βίντεο. Η μελέτη των δύσκολων αυτών φάσεων κατέληξε σε μια δίκαια απόφαση – κι όμως διαβάζοντας χθες τον διεθνή Τύπο διέκρινα ένα μεγάλο μούδιασμα. «Δεν είναι ωραίο για το ποδόσφαιρο μια ομάδα να πανηγυρίζει ένα γκολ δυο λεπτά και μετά αυτό να ακυρώνεται» έγραψε η ΕΚΙΠ – οι Γάλλοι ήταν πάντοτε υπέρμαχοι του βίντεο. Πρόσθεσε μάλιστα ότι τέτοιου είδους καταστάσεις, δεν αποκλείεται σε μια άλλη διοργάνωση να προκαλέσαν ακόμα και βία! 

Παραβάσεις που δεν φαίνονται

Δεν θα υπήρχε κανένα θέμα προς συζήτηση, αν δεν είχαμε να κάνουμε με γκολ οριακά από αυτά που, πριν την χρήση του βίντεο, μετρούσαν, διότι το περίφημο «δικαίωμα της αμφιβολίας» πήγαινε πάντα, με βάση τη γνωστή σχετική οδηγία της FIFA, υπέρ του επιθετικού. Στις δυο αυτές φάσεις η θέση του επιθετικού είναι οριακή: ο Χιλιανός Βάργκας φαίνεται ότι είναι οφσάιντ, όταν το βίντεο παγώνει την εικόνα – τότε και μόνο μοιάζει να είναι ελάχιστα πιο μπροστά το χέρι του. Δεν νομίζω ότι ανθρώπινο μάτι θα μπορούσε ποτέ να δει την παράβαση. Συνέβη στα δυο αυτά ασήμαντα ματς κάτι ιστορικό: η FIFA διέγραψε ξαφνικά τη δική της προσέγγιση στο σπορ – μια προσέγγιση δεκαετιών. Με βάση αυτή την προσέγγιση, το λάθος του διαιτητή ήταν ανθρώπινο: στην πραγματικότητα ο διαιτητής ενθαρρυνόταν να κάνει ένα λάθος, αρκεί αυτό να μην ήταν εξόφθαλμο και να ήταν υπέρ του επιθετικού παιγνιδιού. Με τη συγκεκριμένη χρήση του βίντεο συμβαίνουν δυο πράγματα καινούργια. Το πρώτο ότι το επιθετικό παιγνίδι επί της ουσίας τιμωρείται καθώς το αβαντάζ το έχει πλέον η άμυνα. Το δεύτερο ότι ακόμα και ο πιο διεφθαρμένος διαιτητής παύει να κινδυνεύει από τιμωρίες. Το βίντεο διορθώνει τα πιθανά μεγάλα λάθη του στο συγκεκριμένο ματς κι αυτός, αφενώς μπορεί άνετα να κάνει στο ίδιο ματς λάθη μικρότερα (που πάντα μπορούν να καθορίσουν την έκβαση ενός αγώνα όμως…), κι αφετέρου μπορεί να συνεχίσει να διαιτητεύει κάνοντας «εγκλήματα» σε παιγνίδια μικρότερα, όπου χρήση βίντεο δεν θα γίνεται. Επιπλέον συμβαίνει και κάτι ακόμα: αν το βίντεο χρησιμοποιείται για απόδοση δικαιοσύνης, επειδή κι αυτό κάποιος το παρακολουθεί και κάποιος το χειρίζεται, τότε στην εξίσωση μπαίνουν πολλοί νέοι παράγοντες. Η τηλεσκηνοθέτες, οι κάμερα μαν, οι κριτές αυτών των επίμαχων φάσεων, είναι πλέον παράγοντες εξίσου σημαντικοί με τον διαιτητή και τους βοηθούς του. Λάθος: είναι σημαντικότεροι.

Λειτουργεί υπέρ της άμυνας

Η συζήτηση για τη χρήση του βίντεο κρατάει χρόνια. Ο τωρινός πρόεδρος της FIFA, ο Τζιάνι Ινφαντίνο, ήταν υπέρμαχος. Πολλοί ήταν υπέρ της χρήσης, όπως στο βόλεϊ – να δίνεται δηλαδή το δικαίωμα σε κάθε ομάδα να κάνει ένα αριθμό ενστάσεων. Αλλοι, κυρίως οι διαιτητές, ήθελαν αυτό να υπάρχει συμβουλευτικά και να ξεδιαλύνει τις αμφιβολίες τους: να το επικαλούνται μόνο οι ίδιοι, όπως στο μπάσκετ. Ο Ινφαντίνο το ήθελε πάντα όπως τώρα χρησιμοποιείται: δηλαδή ως εργαλείο μιας γραμματείας, που ουσιαστικά παρεμβαίνει στον διαιτητή, διορθώνοντας τις αποφάσεις του. Φοβάμαι ότι αυτή η χρήση θα κάνει χειρότερο το ίδιο το σπορ: η χρήση του βίντεο ακόμα και για περιπτώσεις οριακών οφσάιντ λειτουργεί κυρίως υπέρ της άμυνας. Η οδηγία που έλεγε ότι το δικαίωμα της αμφιβολίας είναι υπέρ του επιθετικού, είχε ως αποτέλεσμα οι καλές ομάδες να γίνονται επιθετικότερες γνωρίζοντας πως κάνοντας μεγάλη παραγωγή φάσεων, όλο και κάποιο «σπόρι» θα κερδίσουν. Η χρήση του βίντεο είναι ένας επιπλέον αμυντικός – τουλάχιστον στα δικά μου μάτια. Κι ένας επιπλέον αμυντικός – και τι αμυντικός! – θα κάνει το παιγνίδι χειρότερο: οι ομάδες θα γίνουν πιο συντηρητικές με τον καιρό και θα το δείτε. Πολύ φοβάμαι επίσης ότι με τον τρόπο που χρησιμοποιείται το βίντεο θα έχουμε διαρκώς διαμαρτυρίες για οτιδήποτε: ίσως για αυτό ένας από τους νέους κανονισμούς που συζητιούνται σχετίζεται με την απαγόρευση του διαλόγου του διαιτητή με τους παίκτες – με αυτόν θα μπορεί να μιλά μόνο ο αρχηγός. Καταλαβαίνοντας το λάθος που πάει να γίνει η FIFA ψάχνει τρόπο να περιορίσει τη μουρμούρα και το μπλα μπλα.   

Ερχεται σύντομα και στην Ελλάδα

Εχω γράψει πριν από λίγο καιρό στη Sday ότι η FIFA και η UEFA θα συμβουλέψουν την νέα διοίκηση της ΕΠΟ να εντάξει και την χώρα μας στο πιλοτικό πρόγραμμα, που αποκαλείται Video Referee και που θα ισχύσει του χρόνου στα πρωταθλήματα της Πορτογαλίας και της Ρωσίας δοκιμαστικά: αυτά θα είναι σίγουρα τα πρώτα στα οποία το βίντεο θα χρησιμοποιηθεί όπως το βλέπουμε τώρα στο Confederation Cup, δηλαδή όχι ως εργαλείο του διαιτητή ώστε να ξεδιαλύνει τις αμφιβολίες του, αλλά ως αόρατος κριτής. Ο υφυπουργός Αθλητισμού κ. Βασιλειάδης το γνωρίζει και είναι ενθουσιασμένος από την πιθανότητα, καθώς εκτιμά ότι το βίντεο στην Ελλάδα θα μειώσει την καχυποψία. Αν προκύψει νέα διοίκηση, δηλαδή γίνουν εκλογές τον Ιούλιο, κι αυτή προλάβει τις ημερομηνίες για να υποβάλει την αίτηση, δεν αποκλείεται του χρόνου στο πρωτάθλημα να έχουμε και instant replay, τουλάχιστον μετά από μερικούς μήνες. Η UEFA θα αναλάβει το κόστος της κάλυψης των γηπέδων με τις απαραίτητες κάμερες καθώς και το κόστος επιμόρφωσης των νέων βιντεοδιαιτητών: ο Θόδωρος Θεοδωρίδης το υπολογίζει σε 2 εκατ ευρώ περίπου. Θέλω από περιέργεια να δω πως θα έχουμε αυτού του τύπου τις λήψεις στα ελληνικά γήπεδα, σε μερικά από τα οποία κολώνες κρύβουν την γραμμή της μεγάλης περιοχής. Θέλω επίσης να δω πως θα υπάρξει ισονομία σε περιπτώσεις που στο γήπεδο π.χ υπάρχει ομίχλη ή βροχή: σε αυτές τις καιρικές συνθήκες αγώνες επιτρέπεται να γίνουν, η επεξεργασία της τηλεοπτικής εικόνας, όμως, είναι αδύνατη. Αλλά δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος: ό,τι στην Ελλάδα περιορίζει την καχυποψία χρήσιμο είναι. Από την άλλη δεν μπορώ παρά να δηλώνω και ανήσυχος για την αμερικανοποίηση του δημοφιλούς αθλήματος.

Πολλές βολικές διακοπές

Οι αμερικάνοι γουστάρουν το βίντεο και το βάζουν παντού: όχι τυχαία και στο ποδόσφαιρο η χρήση του βίντεο πειραματικά ξεκίνησε προ διετίας σε κάποια ματς του δικού τους πρωταθλήματος. Ο λόγος δεν είναι μόνο η απονομή δικαιοσύνης, όσο το ότι τα εθνικά σπορ τους είναι τηλεοπτικά: παραμένουν ακόμα το καλύτερο ίσως τηλεοπτικό προϊόν τους. Τι θέλει η τηλεόραση; Χρόνο για διαφημίσεις. Πως αυτός εξασφαλίζεται ευκολότερα; Με διακοπές αγώνων. Τι εξασφαλίζει τέτοιες διακοπές; Η χρήση του βίντεο, αλλά και ο καθαρός χρόνος διεξαγωγής του αθλήματος: όταν το παιγνίδι σταματάει η πάσα για διαφήμιση είναι αυτόματη. Πολύ φοβάμαι πως μελλοντικά θα βλέπουμε ένα ποδόσφαιρο που οι πάσες για διαφημίσεις θα είναι περισσότερες από τις κάθετες πάσες εντός του αγωνιστικού χώρου…