Πιο πολύ και από την προβλεπόμενη νίκη του Ολυμπιακού (με 95-89), κόντρα στη Μακάμπι είναι σπουδαία η βαθμολογία του που η νίκη του χάρισε. Ο Ολυμπιακός, στην πιο κλειστή βαθμολογία όλων των εποχών στην Ευρωλίγκα είναι πρώτος κι όσο κι αν ο πρώτος με τον όγδοο απέχουν μόλις τρεις νίκες, η πρωτιά αυτή πριν τα δυο ματς της επόμενης εβδομάδας με τους Τούρκους είναι σημαντική. Κυρίως γιατί αποτελεί όχι τόσο επίδειξη δύναμης, όσο επιβράβευση για μια δουλειά που γίνεται κυρίως από τον προπονητή του χρόνια τώρα, και που είναι συνεχώς αποδοτική.     

Αυτό είναι project

Στην Ελλάδα μας αρέσει να δανειζόμαστε λέξεις από τους ξένους και ειδικά στο μπάσκετ τα δάνεια αυτά είναι τόσο πολλά που συχνά η ανάλυση του παιγνιδιού γίνεται επίδειξη αμερικανομάθειας. Μια από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε σε όλα τα σπορ, ολοένα και περισσότερο τελευταία για λόγους εντυπωσιασμού παρά γιατί κολλάει πάντα στην περίσταση, είναι η λέξη «project». Με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι project είναι σε αυτή τη χώρα μόνο ο Ολυμπιακός του Γιώργου Μπαρτζώκα – είμαι βέβαιος πως θα ήθελαν να αποτελούν κάτι αντίστοιχο και πολλές άλλες ομάδες, άλλα άλλο είναι η επιθυμία και άλλο η πραγματικότητα.

Γιατί είναι project ο Ολυμπιακός; Πρώτα από όλα γιατί βασίζεται σε μια αρχή: στο γεγονός ότι οι παίκτες που αποκτούνται, είναι βέβαιο πως δια μέσου μιας διαδικασίας, που έχει να κάνει με την προπόνηση και το ίδιο το παιγνίδι, θα μετεξελιχτούν και θα γίνουν πληρέστεροι. Αυτή η διαδικασία είναι το project. Και παιγνίδια όπως το χθεσινό με την Μακάμπι βοηθούν να γίνει το πράγμα κατανοητό.

Σε άλλο επίπεδο

Ο Ολυμπιακός δεν είναι ένα παζλ που προέκυψε χάρη σε καλές επιλογές, όπως πολλοί νομίζουν. Υπήρξαν φυσικά και τέτοιες, διότι χωρίς τέτοιες δεν γίνεται τίποτα στα χρόνια του επαγγελματικού αθλητισμού. Κυρίως, όμως, το σημαντικό στην δική του εξέλιξη είναι οι μεταλλάξεις των παικτών του: ο Μπαρτζώκας έχει πάει αυτό κυρίως το πράγμα σε άλλο επίπεδο. Μου δίνει την εντύπωση ότι όταν διαλέγει, δεν διαλέγει απλά κάποιον παίκτη που θα του εξυπηρετήσει κάποια ανάγκη, αλλά ψάχνει τον παίκτη που δια μέσου της δουλειάς του θα γίνει στη συνέχεια κάτι διαφορετικό από αυτό που ήταν όταν τον επέλεξε. Σε κάποιες περιπτώσεις η εξέλιξη αυτή δίνει ένα νέο παίκτη – ένα παίκτη με πολύ διαφορετικό παιγνίδι δηλαδή. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις ο παίκτης προσθέτει στοιχεία στο γνωστό ρεπερτόριο του – πολλά όμως. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι δια μέσου της δουλειάς να υπάρξει εξέλιξη – και η εξέλιξη διαφοροποιεί προς το καλύτερο και την ομάδα.

Σε αυτό ο Ολυμπιακός ξεχωρίζει από κάθε άλλη ομάδα της Ευρωλίγκας: οι άλλοι έχουν καλούς παίκτες. Ο Ολυμπιακός έχει μεταλλαγμένους, Χ Men. Οι άλλοι αθροίζουν παίκτες και οι προπονητές πρέπει να τους αξιοποιούν – οι πλουσιότερες ομάδες αποκτούν ακριβότερους και οι λιγότερο πλούσιες συνήθως ποντάρουν στο καλό τους σκάουτινγκ. Ο Ολυμπιακός τον καιρό του Μπαρτζώκα κάνει κάτι άλλο: αποκτά παίκτες διαβλέποντας το πόσο διαφορετικοί μπορεί να γίνουν. Και στο παιγνίδι, αλλά και στο επίπεδο της προσωπικότητας – που είναι εξίσου σημαντικό.

Δείτε τους ένα ένα

Δεν θέλω να το θεωρητικοποιήσω, αλλά να μιλήσω με παραδείγματα καθώς το χθεσινό ματς βοηθάει. Ο Λαρεντζάκης όταν αποκτήθηκε από τον Ολυμπιακό ήταν ένας καλός σκόρερ – πρώτο βιολί στην ΑΕΚ. Χθες έκανε ρεκόρ καριέρας στα ριμπάουντ. Η αλλαγή συμπεριφοράς του στην άμυνα ήταν ευδιάκριτη ήδη από πέρυσι. Φέτος είναι ένας πλήρης γκαρντ που ακόμα και στο ντεφορμάρισμά του θα προσφέρει σε κατηγορίες που λίγοι περίμεναν όταν αποκτήθηκε – πχ στην άμυνα με αλλαγές, στην οποία χάρη στο ύψος του είναι συχνά απαραίτητος: αυτός είναι κι ο βασικός λόγος που συχνά πυκνά είναι στους πέντε που τελειώνουν τα ματς. Ο ΜακΚίσικ είναι πιο χαρακτηριστική περίπτωση. Οταν ήρθε από την Τουρκία ήταν ένας υπέροχος σκόρερ μπουκαδορος, που απογειωνόταν μετά το πρώτο βήμα και νόμιζες ότι έπαιζε για να μπει κάθε εβδομάδα στο Top 10 της Ευρωλίγκας. Σήμερα σκορπά ολόσωστα τα φάουλ, πιέζει όσο κανείς τον αντίπαλο οργανωτή, πασάρει κι αν έφτιαχνε και λίγο το τρίποντο θα ήταν ένας από τους πιο χρήσιμους all around παίκτες της διοργάνωσης: η Ρεάλ Μαδρίτης πχ τέτοιο δεν έχει.

Αν αυτοί είναι εξαιρετικά παραδείγματα μεταμόρφωσης υπάρχουν κι άλλοι. Ο Πίτερς ήρθε ξέροντας να κάνει μόνο ένα πράγμα: να ακροβολίζεται και να σουτάρει. Εδώ κι ένα μήνα παίζει άμυνα σοβαρότατη – κάτι που σε ολόκληρη την καριέρα του απέφευγε – και μπορεί να είναι στους διακριθέντες ακόμα κι αν επιθετικά δεν δώσει κάτι: θυμηθείτε το ματς με τον ΠΑΟ. Τρομερή είναι και η σταδιακή μεταμόρφωση του Γουόκαπ – κυρίως σε επίπεδο προσωπικότητας. Ηρθε ως χαμάλης πολυτελείας και οι τηλεσχολιαστές σχεδόν μας ικέτευαν να προσέξουμε το σύνθετο του ρόλου του «κι αυτά τα μικρά που δεν καταγράφει η στατιστική»: σήμερα είναι ένας πληρέστατος γκαρντ με οργανωτική διαύγεια και επιθετική προσφορά – με τη Ρεάλ έκανε ρεκόρ πόντων και χθες ρεκόρ στις ασίστ – η στατιστική μαρτυρά τη σπουδαιότητα του. Τεράστια και η μετάλλαξη του Φαλ – στο επίπεδο της προσωπικότητας. Μετά την προσαρμογή του παίζει ως πρωταγωνιστής – για την ακρίβεια νιώθει πρωταγωνιστής – και το κάνει πιέζοντας τον εαυτό του στον οποίο πλέον δεν συγχωρεί τίποτα: ο αγαθός γίγαντας που σχεδόν πάντα γελούσε ανήκει στο παρελθόν. Προσωπικότητα, περισσότερη ευστροφία (και βέβαια και κάποιο εύστοχο τρίποντο παραπάνω) περιμένει να δει ο Μπαρτζώκας και από τον Κανάν, με το ρόλο του οποίου σαφώς και παιδεύεται πολύ. Κι ο Αμερικάνος βρίσκεται σε μια φάση μετάλλαξης: ήρθε ως σουτέρ που θα αξιοποιήσει πάσες που προκύπτουν από την υποδειγματική κυκλοφορία της μπάλας κι όταν φάνηκε ότι το άγχος του δεν του επιτρέπει να είναι όσο θα πρεπε αποδοτικός, ασχολείται σιγά σιγά με άλλα πολλά. Αν ποτέ φύγει από τον Ολυμπιακό θα φύγει έχοντας μάθει πολλά.

Φυσικά όταν μιλάμε για παίκτες που προόδευσαν χάρη στο ρόλο τους και στο παιγνίδι τους η επιτομή παραμένει ο Σάσα Βεζένκοφ. Η πληρότητα του τον κάνει σήμερα ένα από τους καλύτερους στην Ευρωλίγκα. Και στη δική του περίπτωση η στατιστική λέει μόνο αλήθειες. Καλός σκόρερ ήταν από τον καιρό που τον πρωτοείδαμε στον Αρη. Προσόντα είχε για αυτό κι έφτασε στη Μπαρτσελόνα μικρός. Αλλά αυτό το θηρίο που βλέπουμε φέτος έμαθε τα τρία τελευταία χρόνια την επιστήμη του μπάσκετ από την αρχή: σήμερα δεν υπάρχει τίποτα που να μην κάνει. Με αυτοπεποίθηση που ξεχειλίζει μάλιστα.

Ενισχύσεις

Πολλοί προπονητές εξελίσσουν νέους παίκτες. Ο Μπαρτζώκας το κάνει με παίκτες φτασμένους: πρόκειται περί τέχνης σπάνιας. Πιθανότατα η επιμονή του στη μη απόκτηση ενός ακόμα περιφερειακού να έχει να κάνει και με αυτό: μοιάζει να πιστεύει ότι ένα ορατό πρόβλημα μπορεί να κάνει όλους τους παίκτες του να καταλάβουν πως πρέπει να δώσουν κάτι παραπάνω. Το ορατό πρόβλημα καμιά φορά πληρώνεται: χθες πχ η απουσία του Σλούκα επέτρεψε στη Μακάμπι να νιώσει ασφαλέστερη στα μετόπισθεν και να βρει επιθετικό ρυθμό ταΐζοντας τον Σόρκιν. Αλλά αν κάτι πραγματικά φάνηκε στο ματς είναι ότι παιγνίδια όπως το χθεσινό, όπου ο αντίπαλος δεν σου δίνει το κίνητρο για να παίξεις την άμυνα που είδαμε με την Ρεαλ ή τη Μονακό, μπορείς να τα πάρεις αν απλά όλοι έχουν προσφορά. Κι αν πλέον αυτό συμβαίνει είναι γιατί στην διάρκεια της σεζόν όλοι μαθαίνουν κι όλοι εξελίσσονται.

Μια άλλη ομάδα, μετά τις ήττες με την Βαλένθια, τον Αστέρα, την Βιλερμπάν, θα είχε αποκτήσει ένα παίκτη για να έχει μια λύση παραπάνω. Ο Μπαρτζώκας δεν το κάνει γιατί περιμένει αυτό το παραπάνω από πολλούς τους οποίους διάλεξε κι εμπιστεύτηκε. Ρίσκο είναι, αλλά στο μεταξύ η ομάδα του είναι πρώτη. Κι αν δεν πήρε ένα παίκτη, βλέπεις με την Μακάμπι τον ΜακΚισικ, τον Πίτερς, τον Μπλακ και διακρίνεις μια μεγάλη ενίσχυση. Ενίσχυσης πρωτιάς, λέει η βαθμολογία..