Είμαι στο Παρίσι από χθες για τον τελικό και συνειδητοποιώ ότι πάντα έχω έρθει εδώ με αφορμή κάτι που έχει σχέση με ποδόσφαιρο, ενώ με το ποδόσφαιρο ελάχιστα μπορείς ν ασχοληθείς όταν είσαι στο Παρίσι: έχεις τόσα και τόσα άλλα

Ομολογώ ότι μου πήρε κάμποσο να κατανοήσω την ομορφιά του κι ίσως να φταίει ότι την πρώτη φορά που το επισκέφτηκα, μετά από κάτι ώρες διαδρομής με το τραίνο, είδα τον Ρονάλντο που τον λέγαμε φαινόμενο κι όχι Κριστιάνο, να διαλύει τη Λάτσιο σε ένα τελικό του κυπέλλου UEFA: τον κουβαλάω ως τραύμα τόσο μεγάλο, που όταν το κύπελλο UEFA, καταργήθηκε χάρηκα. Τα τελευταία χρόνια κάθε φορά που επιστρέφω στο Παρίσι το βρίσκω όλο και πιο βρώμικο, πιο ντεκαντάνς, πιο κακοποιημένο από τους ίδιους τους Παριζιάνους, πρώτα από όλα. Αυτή τη φορά είναι και ελαφρώς σημαιοστολισμένο λόγω της πρόκρισης της Εθνικής Γαλλίας στον τελικό. Παρά την ταλαιπωρημένη όψη του παραμένει ωστόσο το Παρίσι.

Mια πόλη θηλυκή
Οι πόλεις είναι δημιουργήματα των ανδρών, τις έφτιαξαν οι άνδρες για να γλυτώνουν κάποιες ώρες από τις γυναίκες τους – δεν θυμάμαι ποιος το είπε, αλλά έχει δίκιο. Αν οι γυναίκες επέβαλαν την θέλησή τους, οι πόλεις δεν θα υπήρχαν και θα ζούσαμε όλοι σε αγροτόσπιτα περικυκλωμένοι από τις φιλενάδες που κάθε γυναίκα έχει και τους άνδρες των φιλενάδων, που κανείς μας κατά βάθος δεν επιθυμεί να γνωρίσει. Παρόλο που οι πόλεις είναι ανδρική εφεύρεση, υπάρχουν πόλεις ανδρικές και πόλεις γυναικείες – αναφέρομαι στην ψυχή των πόλεων και όχι στην αρχιτεκτονική ή την αισθητική τους. Το Παρίσι είναι θηλυκό και δεν εννοώ ότι αρέσει στις γυναίκες (στις πιο πολλές όντως αρέσει) - εννοώ ότι τα χαρακτηριστικά του αποπνέουν μια έντονη θηλυκότητα. Η μεγάλη σταρ της Γαλλίας, η απόλυτη πρωταγωνίστρια, δεν ήταν ούτε η Μπαρντό, ούτε η Εντίθ Πιάφ, ούτε η Κοτιγιάρ: ήταν πάντα το Παρίσι.

Παλιά νόμιζα ότι η γαλλική πρωτεύουσα ήταν το καταφύγιο των κατατρεγμένων και των εξόριστων γιατί προσπαθούσε, ανοίγοντας εύκολα σε αυτούς τις πόρτες της, να κρύψει τον σνομπ χαρακτήρα της – ακόμα και φιλοξενώντας επαναστάτες της Τέχνης και της πολιτικής, το Παρίσι παρέμεινε αριστοκρατικό. Ομως όταν μετά την τρίτη μου επίσκεψη άρχισα να το καταλαβαίνω, μου έγινε φανερό ότι το Παρίσι δεν ήταν ούτε καταφύγιο, ούτε κρυψώνα, αλλά μια μεγάλη αγκαλιά: χωράει τους πάντες για να τους παρηγορήσει, να τους περιθάλψει, να τους εντυπωσιάσει – να τους γοητεύσει κυρίως και το κάνει χωρίς διακρίσεις και ίσως για αυτό γέμισε και με πολλούς που θα θελαν να το καταστρέψουν. Κι αυτή η αγκαλιά, που την καταλαβαίνεις όταν το περπατάς χωρίς κανένα προορισμό και το νοιώθεις απλά γύρω σου το Παρίσι, είναι η επιτομή της θηλυκότητας του.

Το λένε Πόλη του Φωτός
Το Παρίσι είναι θηλυκό απόλυτο – η ηλικία του δεν έχει σημασία, όσο η γοητεία του. Τα καρτποσταλικά του σύμβολα, οι Βερσαλλίες, τα Ηλύσια Πεδία, ο Πύργος του Αϊφελ, το Νοτρ Νταμ, τα καραβάκια του Σικουάνα και το Μονμάρτ, η Γκαλερι Λαφαγέτ, οι επιβλητικοί καθεδρικοί ναοί του και τα δεκάδες μουσεία του κι άλλα πολλά πολλά, είναι σαν κοσμήματα που ετούτη η πόλη φόρεσε με τον καιρό – τίποτα δεν έγινε γρήγορα κι όλα νομίζεις ότι υπηρετούν την ανάγκη να εντυπωσιαστεί όποιος εδώ φτάνει. Η γοητεία της πόλης δεν έχει να κάνει με το χρόνο και τα καμώματα του, όπως στη Ρώμη πχ, δεν σχετίζεται με το τοπίο, όπως στην Πράγα ή με τους ανθρώπους, όπως στη Βαρκελώνη, δεν προκύπτει από την πολύπληθυσμικότητα, όπως νοιώθεις να συμβαίνει στο Λονδίνο ή τον γιγαντισμό όπως πχ στη Νέα Υόρκη, αλλά είναι μια γοητεία αυτοαναφορική – σήμα κατατεθέν και απόδειξη εσωστρέφειας ταυτόχρονα.

Το Παρίσι δεν είναι κοριτσάκι, είναι κυρία με τα όλα της. Το λένε Πόλη του Φωτός, αλλά έχει και ωραία σκοτάδια. Είναι διαφορετικό τη νύχτα από τη μέρα, είναι πάντα μοντέρνο γιατί κάθε κυρία τη μόδα την ακολουθεί – τώρα που το λέω ίσως και τα σημάδια της τωρινής παρακμής του να είναι απόδειξη ότι ακολουθεί τη μόδα – η μόδα στην Ευρώπη, η ίδια η Ευρώπη είναι ένα σκηνικό παρακμής.

Τα λάθος όνειρα
Το Παρίσι όπως όλες οι κυρίες έχει μυστικά που δεν θα τα μάθεις. Και δεν μπορεί ποτέ να είναι μόνο δικό σου: η ιστορία του είναι λιγότερο σημαντική από το παρελθόν του ή για να το πω αλλιώς η πόλη έχει παρελθόν γεμάτο από ιστορίες που, αν κάνεις το λάθος και το ερωτευτείς, καλύτερα να μην τις ξέρεις. Οι ιστορίες των αξιοθέατών του κουβαλάνε κάμποσο αίμα, υπάρχει πολύ Τέχνη, αλλά και πολύ παρακμή, υπάρχει πάντα κάτι από επανάσταση, αλλά και λίγη θλίψη για τη χαμένη μαγεία. Τρέλα, γοητεία, υπερβολή, δημιουργικότητα, εσωστρέφεια και λίγη θλίψη ακατανόητη – τι άλλο άραγε χαρακτηρίζει τα θηλυκά;
Το Παρίσι σου ανήκει στο μέτρο που σε αφορά – όπως κάθε γυναίκα, δεν είναι ποτέ ολότελα δικό σου, αλλά δεν σου απαγορεύει και να το κουβαλάς μέσα σου. Η μεγάλη ατάκα στην Καζαμπλάνκα, ταινία στην οποία πρωταγωνιστούν δυο αταίριαστοι ερωτευμένοι, δεν είναι το «Παιξ το για μένα Σαμ», αλλά το «θα έχουμε για πάντα το Παρίσι». Απλά επειδή κανείς δεν μπορεί να έχει για πάντα το Παρίσι, γιατί δεν του ανήκει, εστιάσαμε και κρατήσαμε όλοι το γλυκό παρακάλι της Ιγκριντ Μπέργκμαν.
Κάποτε ρώτησα μια φίλη τι να της φέρω από το Παρίσι γυρίζοντας. Αφού μου έκανε πλάκα ζητώντας μου λίγο ουρανό και πολλά άστρα, (σχεδόν τη μισή Γκαλερί Λαφαγιέτ), στο τέλος μου είπε ότι ποτέ δεν πρέπει να ρωτάς μια γυναίκα τι να της φέρεις από το Παρίσι γιατί κάθε γυναίκα που ξέρει και καταλαβαίνει σου ζητά πολλά που δεν είναι δυνατόν να της φέρεις. Τα σωστά θηλυκά έχουν ανταγωνιστικές σχέσεις – όσο πιο πολύ μια γυναίκα αναφέρεται με θαυμασμό σε μια πόλη τόσο πιο θηλυκή είναι η πόλη, οι γυναίκες από ανταγωνισμούς καταλαβαίνουν. Το μόνο κακό είναι ότι κατανοούν σχεδόν αποκλειστικά τους δικούς τους ανταγωνισμούς και χάνουν το μεγάλο κάδρο. Το Παρίσι πχ τα τελευταία χρόνια υποφέρει το γερμανικό ανταγωνισμό, γιατί οδηγήθηκε σε πεδία σύγκρισης, που δεν είναι δικά του. Οι Γαλλοι ονειρεύονταν μια ευρωπαϊκή οικονομική ηγεμονία κι έχασαν το παιγνίδι από τους Γερμανούς που από οικονομία ξέρουν – στο ζήτημα της γοητείας οι Γερμανοί έχουν πρόβλημα. Το Παρίσι κακώς ονειρεύτηκε να γίνει οικονομική πρωτεύουσα – το προνομιακό του πεδίο ήταν η γοητεία: ποτέ καμία γερμανική, αγγλική, αυστριακή, ελβετική πόλη δεν μπορεί να γίνει η πρωτεύουσα της ευρωπαϊκής γοητείας.
Οι γυναίκες σπανίως ξέρουν τι θέλουν – αν το ήξεραν, η επιτυχία τους θα ήταν μεγαλύτερη, η ανασφάλεια τους ελάχιστη. Ισχύει και για τις πόλεις και για τις πρωτεύουσες…