Σήμερα παίζουν η ΑΕΚ και ο Ολυμπιακός στο πρώτο ντέρμπι της χρονιάς. Η ΑΕΚ είναι σε καλύτερη κατάσταση, δεν δέχεται εύκολα γκολ από την αρχή της σεζόν κι εκμεταλλεύεται καλά το ΟΑΚΑ αυτά τα τελευταία χρόνια στα ματς με τον Ολυμπιακό. Θέλει πιο πολύ τη νίκη για να του ξεφύγει στη βαθμολογία και με πυξίδα όσα έχει κάνει εναντίον του τα δυο τελευταία χρόνια στο πρωτάθλημα, θα προσπαθήσει να κερδίσει. Ο Ολυμπιακός πάει με οδηγό το περσινό δεύτερο ματς του κυπέλλου για να ψάξει μια νίκη κόντρα στο προγνωστικό. Δεν έχει παίξει καλά από το ξεκίνημα της χρονιάς, παρά μόνο κατά διαστήματα. Εχει ένα προπονητή για τον οποίο πολλοί μουρμουράνε, δεν έχει δέσει σαν ομάδα και δυσκολεύεται και το μηδέν να κρατήσει και γκολ να πετύχει. Η ΑΕΚ είναι το φαβορί, ο Ολυμπιακός το αουτσάιντερ, κάποιος θα βγει κερδισμένος από το ματς και κάποιος χαμένος – κανείς δεν θα πάθει καμία καταστροφή, κυρίως γιατί είμαστε ακόμα νωρίς στη σεζόν: η διαχείριση της νίκης ή της ήττας μπορεί κάποια στιγμή να αποδειχτεί πιο σημαντική από το σημερινό αποτέλεσμα. Καταστροφή είναι αυτό που έχει πάθει ο Παναθηναϊκός. Όχι γιατί έχασε χθες με κατεβασμένα χέρια από τον Παναιτωλικό, αλλά γιατί κανείς δεν μπορεί να δει ποια μπορεί να είναι η επόμενη μέρα του.

Μια χρήσιμη ιστορία

Η ιστορία του Παναθηναϊκού μπορεί να είναι χρήσιμη στους οπαδούς της ΑΕΚ, αλλά και στους οπαδούς του Ολυμπιακού. Η ΑΕΚ, αυτά που συμβαίνουν στον ΠΑΟ, τα έχει πάθει πρόσφατα και μάλιστα ο οπαδός της το πικρό ποτήρι το ήπιε μέχρι τέλους: η ομάδα χρεοκόπησε, υποβιβάστηκε, έπαιξε ντέρμπι με την Ραφήνα, έχασε το κύπελλο Γ’ Εθνικής από τον Αγροτικό Αστέρα, γνώρισε αντιπάλους όπως ο Ερμής Ζωνιανών, αλλά σιγά σιγά επέστρεψε. Παρόλη την ταλαιπωρία της ομάδας πάντως, υπάρχουν ακόμα οπαδοί που περιμένουν κάθε καλοκαίρι μεγάλες επενδύσεις σε παίκτες, που γκρινιάζουν γιατί η Ενωση αποκτά τον Αραούχο κάθε χρόνο δανεικό, που δεν καταλαβαίνουν πως όταν προσπαθείς να φτιάξεις μια ομάδα χωρίς να ξοδεύεις πιο πολλά από όσα βγάζεις, θα βρεθείς να παίζεις και με τον Αϊντάρεβιτς και τον Μαουρίτσιο – και πάλι καλά. Ακόμα περισσότερο απαιτητικοί είναι οι οπαδοί του Ολυμπιακού. Όταν η ομάδα τους πέρασε τεράστιες διοικητικές ταλαιπωρίες, οι πιο πολλοί από αυτούς που συνήθως τώρα φωνάζουν για το παραμικρό, ήταν ακόμα ή μικροί ή αγέννητοι και «πέτρινα χρόνια» δεν θυμούνται. Φταίει και ότι «πέτρινα» βαφτίστηκαν τα χρόνια χωρίς πρωταθλήματα. Το πρόβλημα, όμως, εκείνα τα χρόνια δεν ήταν μόνο αυτό: ήταν η αγωνία για την επιβίωση, τα χρέη της περιόδου Κοσκωτά, η ανυπαρξία των διοικήσεων, η ευκολία με την οποία έπαιζαν με την αγωνία των οπαδών οι πολιτικοί, η απόλυτη έλλειψη κύρους. Όλα αυτά, όποιος δεν τα έζησε δεν τα καταλαβαίνει.

Δεν υπάρχουν αυτονόητα

Μεγαλώσαμε όλοι θεωρώντας κάποια πράγματα αυτονόητα. Μας λέγανε ότι «οι μεγάλες ελληνικές ομάδες είναι μαγαζί γωνία» και άλλες τέτοιες σαχλαμάρες και τα πιστεύαμε – πιστεύαμε δηλαδή ότι ομάδες όπως ο ΠΑΟ, η ΑΕΚ, ο Ολυμπιακός, ο ΠΑΟΚ, ο Αρης, ο Ηρακλής, είναι αδύνατο να χρεοκοπήσουν, αφού πάντα κάποιο αόρατο χέρι του Κράτους θα τις σώσει και κάποιος επιχειρηματίας θα βρεθεί να βάλει χρήματα για να κάνει τη λεζάντα του. Δεν είναι έτσι πια. Το Κράτος έδωσε κατά καιρούς ανάσες στον Ολυμπιακό, την ΑΕΚ, τον ΠΑΟΚ, τον Αρη με διάφορους νόμους και σοφίσματα, αλλά πλέον δεν μπορεί να κάνει τίποτα: όταν αυτές οι εταιρίες πλέον δημιουργούν χρέη, όπως αυτά που έχει ο ΠΑΟ π.χ, τα χρέη τους δεν είναι πια στο φιλεύσπλαχνο Κράτος που μπορεί με διάφορα άρθρα 44 να τα διαγράψει – είναι σε παίκτες, ομάδες, προμηθευτές, προπονητές κτλ. Δεν είναι χρέη που παραγράφονται, στην καλύτερη ρυθμίζονται. Μόνο που αντιμετωπίζονται μόνο με ένα τρόπο: με ζεστό χρήμα. Και τέτοιο στην Ελλάδα δεν υπάρχει πιά.

Πιστεύουν πως λεφτά υπάρχουν  

Οι χρεοκοπίες των ΠΑΕ, όλων και όχι μόνο των μεγάλων, έρχονται συνήθως όταν αυτοί που τις αναλαμβάνουν κάνουν το ίδιο λάθος που κάνει κι ο μέσος οπαδός: πιστεύουν πως λεφτά στο ελληνικό ποδόσφαιρο υπάρχουν και το μόνο που χρειάζεται είναι μια σοβαρή και συνετή διαχείριση – δεν είναι δυστυχώς έτσι. Εχω βαρεθεί τα τελευταία χρόνια να διαβάζω πόσο ακριβό είναι το ρόστερ μιας ομάδας και πόσα χρήματα έβγαλε από τους παίκτες που πούλησε και άλλα τέτοια: κανείς δημοσιογράφος ποτέ δεν ασχολείται με το κόστος των ΠΑΕ γιατί το θέμα δεν είναι πιασάρικο. Ο ΠΑΟ, στα χρόνια του Αλαφούζου π.χ μεγάλωσε τα έσοδά του από το τηλεοπτικό συμβόλαιο ζορίζοντας τη Nova με διάφορους τρόπους, και πούλησε κι αρκετούς παίκτες: τον Καπίνο, τον Καρνέζη, τον Μαυρία, τον Μπεργκ, τον Ζέκα, τον Καρέλη κτλ. Αλλά από τη στιγμή που κανείς δεν έβγαλε είκοσι τουλάχιστον εκατομμύρια από την τσέπη για να καλύψει το χρέος που δημιουργήθηκε από το 2008 μέχρι το 2011, η ομάδα τύχη να ανακάμψει οικονομικά δεν είχε. Δεν ξέρω αν το καταλαβαίνετε, αλλά ο ΠΑΟ δίνει από το 2011 και μετά, σχεδόν όλο το τηλεοπτικό του συμβόλαιο για τους διακανονισμούς των προηγούμενων χρεών και πάλι δεν μπορεί να ξεχρεώσει. Γιατί και χωρίς το χρέος πάλι θα έμπαινε μέσα: λιγότερο σίγουρα, αλλά πάλι θα ήταν ζημιογόνος.       

Προκύπτουν συνεχώς έξοδα

Δεν είναι δυστυχώς αυτονόητη ούτε η κερδοφορία μιας ΠΑΕ, ούτε καν η πιθανότητα να κλείνει την σεζόν με ένα μικρό διαχειρίσιμο άνοιγμα. Όταν συζητάμε για τις ελληνικές ομάδες και το κόστος τους, σκεφτόμαστε μόνο τα έσοδά τους και τα κόστη των συμβολαίων των παικτών, τα οποία συνήθως τα υπολογίζουμε και λάθος. Μια ομάδα σχετικά φτηνή, στην οποία υπάρχουν 25 παίκτες με καθαρές αποδοχές της τάξης των 250 χιλιάδων ευρώ (κατά μέσο όρο…), δεν κοστίζει 6 εκατ 250 χιλ ευρώ αλλά παραπάνω από 11 εκατομμύρια. Αν σε αυτά προσθέσεις το κόστος των Ακαδημιών, τα χρήματα για τους υπαλλήλους, τα ενοίκια, τα έξοδα για την συντήρηση του γηπέδου, το προπονητικό κέντρο, τις προετοιμασίες, τις μετακινήσεις, τα πριμ, τις τιμωρίες και τα ατελείωτα πρόστιμα κτλ, εύκολα φτάνεις τα 16 εκατ ευρώ (στην καλύτερη…) κι αν θες και 3 (μόνο…) για τα χρέη πας κοντά στα 20. Πώς να βγάλεις 20 εκατ ευρώ ως ΠΑΕ στην Ελλάδα; Μπορείς να το κάνεις μόνο αν πάρεις σοβαρά χρήματα από την Ευρώπη (που δεν είναι δεδομένα…) ή αν μάθεις να πουλάς αξιοποιώντας τις Ακαδημίες. Αλλά για να πουλάς ακριβά, πρέπει και να αγοράζεις ακριβά κι αυτό δεν γίνεται εύκολα. Ο ΠΑΟ δεν αγόρασε επί Αλαφούζου τον Σισέ και τον Ζιλμπέρτο Σίλβα, που κόστισαν στην παραμονή τους στην Ελλάδα πάνω από 15 εκατ ευρώ ο ένας, αλλά τον Μπουμάλ, τον Κουρμπέλη, και τον Κουλιμπαλί και για όλους χρωστάει – γιατί τα χρήματα που έδωσε δεν βγαίνουν. Ενας λόγος που φεύγει ο Αλαφούζος είναι γιατί βλέπει πως του χρόνου η ΠΑΕ θα βγάλει ακόμα λιγότερα χρήματα.

Πρώτα πρέπει να υπάρχουν

Ο οπαδός δεν μπορεί να γίνει λογιστής και δεν χρειάζεται. Είναι προτιμότερο να ασχολείται με τη μπάλα, παρά με τα νούμερα: έτσι πρέπει. Καλό είναι, όμως, να έχει στο κεφάλι του ότι δεν υπάρχουν «μαγαζιά γωνία». Πιο σημαντικό κι από το να κερδίζουν το πρωτάθλημα ή ό,τι άλλο, είναι για τις ελληνικές ΠΑΕ να διοικούνται σωστά, ώστε να υπάρχουν. Αν υπάρχουν, επιτρέπουν όνειρα, μικρά ή μεγάλα: ο καθένας έχει τα δικά του. Σήμερα οι οπαδοί της ΑΕΚ και του Ολυμπιακού ονειρεύονται να κερδίσει η ομάδα τους το ντέρμπι. Αυτοί του ΠΑΟ, δυστυχώς ζουν εφιάλτες.