Για το αντίο του Ναδάλ στο τένις έγραψα πριν λίγες μέρες όταν ανακοίνωσε πως το τελευταίο του ματς θα είναι στις 19 Νοεμβρίου με την Ισπανία για το Ντέιβις καπ. Μου στείλατε πάρα πολλά μηνύματα ζητώντας μου μια τελευταία αναφορά στον μεγάλο Ισπανό – κι ομολογώ πως για αυτό αιφνιδιάστηκα. Τιμώντας το αντίο του (και σεβόμενος την δική σας απαίτηση) θα σας πω μια τελευταία ωραία ιστορία για αυτόν που βρήκα σε ένα βιβλίο για το τένις  και στην οποία ο Ναδάλ εξηγεί γιατί αντίθετα από πολλούς άλλους σούπερ παίκτες ο ίδιος δεν έσπασε ποτέ την ρακέτα του στην καριέρα του. Ισως η ιστορία αυτή είναι εν συντομία όλο το μυστικό της επιτυχίας του.

Ο θείος Τόνι, ένας δάσκαλος ζωής 

Το βιβλίο λέγεται «Σπάζοντας ρακέτες. Τένις και στιγμές έκρηξης», δεν έχει κυκλοφορήσεις στα ελληνικά γιατί θα ήταν μάλλον απίθανο εδώ να βρει κοινό.  Είναι γραμμένο από ένα Ισπανό τον Φεντερίκο Φερέρο, προσωπικό φίλο της οικογένειας Ναδάλ κι ένα Ιταλό τον Φίλιππο Τρογιάνο, δημοσιογράφο της Corriera Della Sera. Ξεκινά με μια δήλωση του Τζόν ΜακΕνρόου που είναι ο καταλληλότερος για να μιλήσει για σπασμένες ρακέτες. «Το παιχνίδι του τένις» λέει ο κάποτε Σουπερ Μακ «είναι ένα υπέροχο θέατρο όπου ο παίκτης μπορεί να μιλήσει κανονικά στη ρακέτα του περιμένοντας απαντήσεις πριν την καταστρέψει μπροστά στα μάτια όλων». Στις παραστάσεις του Ράφα Ναδάλ, ωστόσο, ο αυτοέλεγχος του πρωταγωνιστή ήταν πάντα ακραίος.

Στην ιστορική φωτογραφία που βλέπετε και που τραβήχτηκε στις 11 Ιουνίου 2012 ο Ισπανός τενίστα κρατάει το τρόπαιο που μόλις έχει κερδίσει στο γαλλικό  Οpen - είναι ένα από τα πολλά του κερδισμένα Roland Garros στο Παρίσι. Ωστόσο στην φωτογραφία δεν κάνει εντύπωση το τρόπαιο, αλλά το πηγαίο χαμόγελό του στην αγκαλιά του θείου Τόνι. Ο θείος και για χρόνια προπονητής του ήταν πάντα ο άνθρωπός του – κάτι σαν δεύτερος πατέρας, αν και πατέρας είναι μόνο ένας. «Όταν ξεκίνησα να προπονώ τον Ράφα, μεταξύ των πρώτων που του είπα είναι ότι θα έπρεπε να σεβαστεί έναν κανόνα»  αποκάλυψε κάποτε ο θείος: «του είχα πει πως αν σπάσει ποτέ την ρακέτα του, όχι σε αγώνα αλλά και σε προπόνηση, θα πάψω να είμαι προπονητής του. Του είχα πεί ότι υπήρχαν εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο που δεν θα είχαν ποτέ στην ζωή τους μια ρακέτα και ότι αυτό δεν πρέπει να το ξεχάσει ποτέ του. Τότε ο Ράφα ήταν έξι ετών κι όμως αυτό το κράτησε στο μυαλό του για πάντα.  Όχι μόνο δεν έσπασε ποτέ του μια ρακέτα αλλά δεν τον έχω δει ποτέ να την πετάει στην τσάντα του με δύναμη. Δεν άλλαξε στάση ούτε κι όταν εγώ τον άφησα το 2017. Και στα νέα παιδιά λέει αυτός τώρα ότι το να σπάσεις τη ρακέτα είναι έλλειψη σεβασμού προς εκείνους τους ανθρώπους που αγωνίζονται να αγοράσουν μια για να παίξουν τένις τα παιδιά τους». Απλό τόσο πολύ που ένα εξάχρονο παιδί θα το ξεχνούσε. Όχι όμως ένα εξάχρονο παιδί σαν τον Ράφα.

Ποτέ δεν το είπε κανείς 

Ο Ναδάλ έχει επιβεβαιώσει την ιστορία του θείου του. «Αυτός μου δίδαξε τα πάντα κι όχι μόνο να παίζω τένις» γράφει στην βιογραφία του. «Ο θείος» λέει «μου εξήγησε πως για αυτόν το σπάσιμο της ρακέτας είναι μια προσβολή – ένα είδος ένδειξης αλαζονείας και πως δεν επιτρέπεται να είμαι αλαζόνας αν θέλω να είμαι καλός αθλητής». Το 2021, στο τηλεοπτικό πρόγραμμα του CBS «60 Minutes», πρόσθεσε: «Για μένα, το να σπάσω μια ρακέτα σημαίνει ότι δεν έχω πια ούτε τον έλεγχο του μυαλού μου, αλλά ούτε και τον έλεγχο των συναισθημάτων μου. Κι όταν αυτό συμβαίνει  χάνω. Κι όταν χάνω έχω μάθει να λέω πως φταίω εγώ, όχι η ρακέτα μου. Ούτε και κανένας άλλος. Εγώ μόνο».

Η αλήθεια είναι ωστόσο πως μερικές φορές ακόμη κι αυτός έφτασε κοντά στο να σπάσει μια ρακέτα από τα νεύρα του. Υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά βίντεο στο YouTube που τον δείχνουν να φτάνει κοντά στο να εκραγεί - αλλά έκρηξη τελικά δε υπήρξε ποτέ. Το 2018 στο Γουίμπλεντον, μετά από ένα εύκολο backhand που κατέληξε στα φιλέ σε ένα ματς εναντίον του Μίχαηλ Κουκούσκιν την ρακέτα του την στραβοκοιτάζει. Το 2011 στο Indian Wells εναντίον του Nόβακ Τζόκοβιτς, την έχει πετάξει από απόγνωση όταν ο Τζόκοβιτς απαντά δυο φορές σε σμας και κάνει και τον πόντο. Το 2014 στο Australian Open κόντρα στον Σταν Βαβρίνκα και το 2017 στη Σαγκάη εναντίον του Μάριν Τσίλιτς αγριοκοιτάζει την ρακέτα και περιμένεις να ξεσπάσει: φαίνεται να της λέει πολλά. Αλλά, ακόμη και σε αυτές τις στιγμές μέγιστης απογοήτευσης, ο Ναδάλ δεν την έχει σπάσει ποτέ τη ρακέτα του: το πολύ να τη χτυπήσει με μια γροθιά ή να την χτυπήσει στο γόνατό του. Μερικές φορές χαμογελάει μετά, γιατί ξέρει ότι το κοινό ανυπομονεί όταν πάει σπίτι  να μπορεί να πει ήμουν εκεί όταν ο Ισπανός έχασε τον έλεγχο. Κανείς που πλήρωσε εισιτήριο να δει ένα παιγνίδι του δεν το είπε ποτέ.

 Αυτή η λεπτομέρεια

Σκεφτείτε κάτι απλό. Ο Ναδάλ φεύγει έχοντας αγωνιστεί σε χιλίους τριακόσιους επτά αγώνες για το ΑΤΡ και διακόσια δεκαεννιά διπλά. Εχει κερδίσει εκατόν τρεις τίτλους, συμπεριλαμβανομένων 22 τουρνουά του Gran Slam. Ηταν διακόσιες εννέα εβδομάδες νούμερο 1 στον κόσμο. Κέρδισε δύο χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια, πέντε Κύπελλα Ντέιβις κι έβαλε σχεδόν 135 εκατομμύρια δολάρια στο λογαριασμό του που προήρθαν απο χρηματικά έπαθλα σε τουρνουά που πήρε μέρος. Στην καριέρα του χρησιμοποίησε  χίλιες διακόσιες πενήντα ρακέτες – αυτό το ανακοίνωσε ο τεχνικός του χορηγός πριν από λίγες εβδομάδες, ακριβώς μετά την ανακοίνωση της αποχώρησής του. Ποτέ δεν έσπασε κάποια από τις ρακέτες αυτές κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Ούτε μια φορά δεν ξέφυγε στα περισσότερα από 23 χρόνια της επαγγελματικής του καριέρας, δηλαδή, όπως έχει εξηγήσει ο ίδιος ποτέ δεν έχασε τον έλεγχό του. Παιγνίδια έχασε δεκάδες, το μυαλό του ποτέ. Κι ίσως αυτή η λεπτομέρεια να μαρτυρά ποιος τελικά υπήρξε ο Ναδάλ και γιατί ήταν τεράστιος.