Η παραίτηση του Ζινεντίν Ζιντάν, λίγες μόνο μέρες μετά την κατάκτηση του Τσάμπιονς λιγκ από τη Ρεάλ Μαδρίτης, είναι μια καταπληκτική ιστορία, που μας βοηθά να καταλάβουμε πόσο παράξενο σπορ είναι το ποδόσφαιρο, αλλά και τι σπάνιος άνθρωπος είναι ο απίστευτος αυτός τύπος. Που έγραψε ένα ακόμα αξιολάτρευτο κεφάλαιο στην συναρπαστική ιστορία του.  

Το καράβι θα βούλιαζε

Λέγαμε, λίγο πολύ όλοι, πριν τον τελικό του Τσάμπιονς λιγκ ότι η κατάκτηση του μεγάλου κυπέλου (και) φέτος θα αποτελούσε για τον Ζιντάν ένα είδος διαβατήριου για την είσοδό του στο πλανήτη των μεγάλων προπονητών. Εχει κατακτήσει το Τσάμπιονς λιγκ τρεις φορές με την ίδια ομάδα, αλλά με τρόπους ολότελα διαφορετικούς. Το κανε προ διετίας ως ρούκι, που δεν είχε απολύτως τίποτα να χάσει έχοντας διαδεχτεί τον Μπενίτες, το πέτυχε πέρυσι ως προπονητής μιας ομάδας, που ήταν η καλύτερη στην Ευρώπη (γεγονός που του έδωσε και τον τίτλο του προπονητή της χρονιάς), αλλά η εφετινή κατάκτηση θα ήταν η αληθινή απόδειξη των ικανοτήτων του: φέτος το καράβι θα βούλιαζε, αν ο καπετάνιος μέσα στην αντάρα δεν κρατούσε γερά το τιμόνι.

Νομίζω ότι οποιοσδήποτε άλλος προπονητής στον κόσμο θα χρησιμοποιούσε την εφετινή του επιτυχία για να πάρει περισσότερα χρήματα κι ένα νέο συμβόλαιο – φυσικά για να αποκτήσει και υπερεξουσίες. Η σεζόν, με τον τρόπο που τελείωσε, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι ο Ζιντάν μπορεί να τα καταφέρει και στα δύσκολα – όταν δεν υπάρχουν φουρτούνες είναι καλοί όλοι. Μόνο που αυτή η σωστή μεν, πλην όμως απλοϊκή προσέγγιση των πραγμάτων, δεν συνάδει με τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του σπάνιου αυτού ανθρώπου.

Η κουτουλιά στο Ματεράτσι

Ακούγοντας χθες ότι ο Ζιντάν παραιτήθηκε, ένοιωσα την ίδια έκπληξη, που είχα νοιώσει, όταν τον είδα κάποτε να δίνει μια κουτουλιά στον Μάρκο Ματεράτσι και να βάζει τέλος στην καριέρα του. Και οι δυο αυτές πράξεις, εντελώς έξω από την λογική των πολλών, μαρτυρούν ότι πίσω από το προσωπείο του σκληρού και σχεδόν ανέκφραστου Ζιντάν κρύβεται ένας τύπος με αίμα που καίει. Η ικανότητα του Ζιντάν είναι ότι κατορθώνει να παγώνει το αίμα του, μέχρι το σημείο που αυτό του είναι ανεκτό. Όταν κουτούλησε το Ματεράτσι έβγαλε από μέσα του όλη την ένταση που κουβαλούσε στα γήπεδα της Γερμανίας τότε. Ο ίδιος και η Γαλλία του είχαν αρχίσει άσχημα εκείνο το μουντιάλ. Στο τελευταίο τουρνουά της καριέρας του τότε χρειάστηκε να δώσει τα πάντα για να πάει την ομάδα του στον τελικό. Πίστεψε πως αυτή του η εμφάνιση θα του εξασφάλιζε το σεβασμό που αξίζει στους αληθινά μεγάλους και για τον οποίο ο Ζιζού από την Αλγερία αγωνίστηκε από την πρώτη κιόλας στιγμή της καριέρας του. Όταν ο Ιταλός τον πρόσβαλε, κατάλαβε ότι κανένα του κατόρθωμα δεν θα κλείσει το βρωμόστομα κανενός Ματεράτσι – η έκρηξή του ήταν η δική του απάντηση: δεν ήταν η πρώτη φορά στην καριέρα του που αντέδρασε, ήταν όμως η τελευταία. Το έκανε σαν να ήθελε να δείξει στην ανθρωπότητα ότι δεν μασάει, ότι δεν καταλαβαίνει από σόου και τελικούς, ότι στο φινάλε η δική του ακεραιότητα είναι σημαντικότερη από την επιδίωξη μιας νίκης για την ομάδα του.

Ο Ζιντάν είχε κάνει ένα σπουδαίο τουρνουά τότε, ανασταίνοντας τη Γαλλία κόντρα στη λογική και τα προγνωστικά, και πιθανότατα αισθάνθηκε σημαντικότερος από την ομάδα του – τόσο πολύ μάλιστα ώστε να την εγκαταλείψει δείχνοντας ό,τι βαρέθηκε να τον εμπαίζουν και να συγχωρεί. Κάτι ανάλογο συνέβη και τώρα: η παραίτησή του είναι μια πράξη που δείχνει ότι αισθάνεται πιο μεγάλος και από την ίδια τη Ρεάλ.

Μια απόδειξη προδοσίας

Νομίζω ότι για να καταλάβει κανείς την παραίτησή του πρέπει να δει την εφετινή ιστορία από τη δική του πλευρά. Το περασμένο καλοκαίρι ο Ζιντάν είναι ο προπονητής της καλύτερης ομάδας του κόσμου: η Ρεάλ διαλύει τη Μπαρτσελόνα και κάνει πλάκα στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Η κατάρρευσή της στη συνέχεια παρέμεινε για τον Ζιντάν κάτι σοκαριστικό: ο ίδιος εξακολουθεί να κάνει τη δουλειά του – οι παίκτες του προφανώς όχι. Ένας άλλος θα είχε παραιτηθεί τότε, αλλά ο Ζιζού είναι αρκετά εγωιστής για να το κάνει. Μένει, πίνει όλα τα πικρά ποτήρια, (το πικρότερο ο αποκλεισμός από την Λεγκανιές στο κύπελλο), γίνεται στόχος μιας κριτικής πραγματικά άδικης, αλλά θέλει να δει το έργο μέχρι το τέλος. Στο φινάλε του αρκεί να προκαλέσει μια εγωϊστική αντίδραση των ποδοσφαιριστών του: όταν αυτοί σοβαρεύονται πολλά πράγματα απλοποιούνται και η Ρεάλ κερδίζει το μεγάλο τρόπαιο. Αλλά η αντίδραση κάποιων νεαρών πολυεκατομμυριούχων δεν αποτελεί για τον ίδιο τον Ζιντάν ένα είδος απόδειξης της δικής του προπονητικής ικανότητας: το να κάνεις ποδοσφαιριστές να αντιδρούν δεν σε κάνει προπονητή – αυτό μπορεί να το κάνει ο καθένας. Για τον Ζιντάν μια ομάδα σαν την Ρεάλ δεν επιτρέπεται να αντιδρά για να σώσει μια σεζόν, αλλά πρέπει να δίνει τα πάντα σε κάθε ματς, χωρίς να ξεχωρίζει τους στόχους της. Η κατάκτηση του Τσάμπιονς λιγκ ήταν για τη Ρεάλ ένας θρίαμβος - για τον Ζιντάν όμως δεν ήταν παρά η απόδειξη ότι ως ομάδα μπορούσε να κάνει πολλά περισσότερα και δεν τα έκανε. Την ώρα της απονομής στο Κίεβο ο απίστευτος αυτός τύπος δεν είδε ένα θρίαμβο, αλλά την απόδειξη μιας τεράστιας προδοσίας. Επιπλέον ρίζωσε μέσα του και η αμφιβολία για την ικανότητα της δικής του προσφοράς: όταν οι ποδοσφαιριστές του αποκλείονται από την Λεγκανιές και κερδίζουν το Τσάμπιονς λιγκ ο δικός του ρόλος γίνεται αυτόματα μικρός – σχεδόν διακοσμητικός. Η Ρεάλ μπορεί να πανηγυρίζει γιατί έσωσε τη σεζόν της μεγαλοπρεπώς: ο ίδιος όμως θεωρεί τη σεζόν χαμένη, γιατί η ομάδα του δεν έκανε το βήμα μπροστά, που με βάση τα δικά του στάνταρ θα πρεπε να κάνει. Ο Ζιντάν με την παραίτησή του κάνει κάτι καταπληκτικό: λέει σε όλους ότι το ποδόσφαιρο είναι για τον ίδιο σημαντικότερο από τους τίτλους. Σε ένα ποδόσφαιρο που όλοι πουλάνε την ψυχή τους στο διάβολο για ένα κατσαρολάκι (που συνήθως αγοράζουν…) η παραίτηση του Ζιντάν είναι πραγματικά απίστευτη.

Οι αξίες μετράνε περισσότερο

Το πρώτο πράγμα που όλοι σκέφτηκαν όταν παραιτήθηκε είναι ότι το κανε γιατί δεν θα μπορούσε να κερδίσει το Τσάμπιονς λιγκ και του χρόνου και ότι μια απώλεια του και μάλιστα στη Μαδρίτη θα κηλίδωνε την καριέρα του: αμφιβάλω πολύ αν όλα αυτά τα σκέφτηκε. Ο Ζιντάν έκανε απλά μια αποτίμηση της χρονιάς από τη σκοπιά του: το τεράστιο εγώ του του επιβάλει να μην παρασύρεται από θριάμβους της μιας βραδιάς – οι αξίες του μετράνε περισσότερο από τις ομάδες στις οποίες δουλεύει. Αξία είναι η δουλειά, ο σεβασμός του οπαδού, η προσπάθεια για βελτίωση, η πρόοδος – η αντίδραση είναι μια πράξη εγωισμού και ο Ζιζού είναι αρκετά εγωιστής για να ασχολείται με τους εγωισμούς των άλλων.

Λέμε ότι ο Ζιντάν πέτυχε σαν προπονητής γιατί είναι από τους λίγους που αναγκάζει τους παίκτες του να χαμηλώνουν το βλέμμα όταν τους μιλάει: το θέμα όμως είναι πάντα το βλέμμα του και μετράει για τον ίδιο μόνο αυτό που ο ίδιος βλέπει. Φέτος είδε πολλά κακομαθημένα πλουσιόπαιδα, που επειδή αγωνίζονται στη Ρεάλ αντέδρασαν και έγιναν πρωταθλητές Ευρώπης. Ολο αυτό δεν του άρεσε. Τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από τις αξίες του Ζιντάν. Ούτε η Ρεάλ, ούτε οι τίτλοι της, ούτε οι παίκτες της…