Αν έμενε η κάμερα πάνω του πέντε λεπτά ακόμα ο Θοδωρής Ζαγοράκης θα δυσκολεύονταν να κρατήσει τα δάκρυά του. Η κάμερα είναι αποκαλυπτική και η δημοσιότητα δε σε σώζει από την σκληρότητά της: ο Ζαγοράκης δεν έχει τηλεοπτικούς τρόπους. Στις τηλεοπτικές εμφανίσεις του μετά τα ματς της Εθνικής προσπαθούσε να παίξει το ρόλο του ηγέτη. Παιδεύονταν να είναι βαρύς, απέφευγε να απαντήσει ευθέως για να μην παρεξηγηθεί, ήθελε να είναι διπλωμάτης και κατέληγε να κάνει παραινέσεις προς όλους μας. Δεν έπαιξε ποτέ σωστά αυτό το ρόλο – η κάμερα δεν του ταίριαζε, παρόλο που πάντα τον κολάκευε. Την Τετάρτη το βράδυ σαν τον ηθοποιό που βλέπει την αυλαία να πέφτει παραλίγο να βάλει τα κλάματα και να τον δούμε όπως στ αλήθεια είναι.

Μετά

Όταν μετά το θαύμα της Πορτογαλίας ο κόσμος αναζητούσε ερμηνείες για κάτι που έμοιαζε ανεξήγητο προέκυψαν ήρωες παραμυθένιοι. Ο Οττο Ρεχάγκελ έγινε ο δάσκαλος που αρνήθηκε τη γερμανικότητά του για να γίνει εν τη σοφία του Ελληνας. Ο Γιάννης Τοπαλίδης προβλήθηκε ως η διάνοια που λύνει κάθε πρόβλημα για χάρη του προπονητή. Ο Κώστας Κατσουράνης (γράφω ένα όνομα στην τύχη) έγινε περιζήτητος στην Ευρώπη. Στους θριάμβους, οι υπερβολές γίνονται κανόνας. Η αλήθεια είναι ότι ο Γερμανός πέτυχε όσα πέτυχε γιατί Ελληνας δεν έγινε ποτέ: παρέμεινα αποστασιοποιημένος και μακριά μας. Ο Τοπαλίδης δεν είναι μια παρεξηγημένη προπονητική ιδιοφυΐα και ο Κατσουράνης – όπως και όλοι σχεδόν οι Ελληνες παίκτες – απασχόλησε ελάχιστες ομάδες του εξωτερικού – τουλάχιστον πήγε στη Μπενφίκα. Ο παραμορφωτικός καθρέφτης της ευτυχίας ωραιοποίησε την πραγματικότητα: όπως συμβαίνει και στις σχέσεις, όταν τον αρχικό ενθουσιασμό διαδέχτηκε η ρουτίνα της καθημερινότητας, όλα έγιναν λιγότερο αψεγάδιαστα. Όλα; Όχι ακριβώς! Ο Ζαγοράκης συνέχισε να ζει στη διάσταση του δικού του παραμυθιού που δεν έλεγε να τελειώσει.

Αλανιάρης

Τη στιγμή που ο αρχηγός σήκωσε στη Λισσαβόνα την κούπα ο καλός παίκτης έγινε ο τελευταίος έλληνας Θεός - ένας Θεός αλανιάρης. Ουδεμία έκπληξη: πάντα οι Ελληνες δημιουργούσαν Θεούς κατ εικόνα και ομοίωση. Ο Ζαγοράκης έγινε ο αρχηγός – σύμβολο μιας Ελλάδας που θριαμβεύει με τον τρόπο της. Ο ηγέτης που βάζει τις φωνές στ’ αποδυτήρια και όλοι στέκονται σούζα. Ο μάγκας που η ζωή του γίνεται εξώφυλλο στα περιοδικά. Ο αυριανός σωτήρας του ΠΑΟΚ. Η ασπίδα του Οττο Ρεχάγκελ. Ο Έλληνας που ζηλεύουν οι ξένοι. Ο σκληρός που δεν κωλώνει. Ο κοσμοπολίτης που έζησε σε δύο χώρες, αλλά επειδή τους έχει γραμμένους δεν έμαθε ούτε ιταλικά, ούτε αγγλικά. Ο σούπερ σταρ, που όταν έμπαινε σε μαγαζί νόμιζες ότι σταματούσε το πρόγραμμα. Ο γυναικάς που κάνει τα κοριτσάκια να λιώνουν και τις κυρίες να τον παρακαλάνε. Κάποτε μια φίλη μου είπε ότι της αρέσει γιατί είναι ψηλός! Η ίδια ήταν γύρω στο 1.80, όταν ένα βράδυ της τον έδειξα απογοητεύτηκε, αλλά μετά πρόσθεσε ότι έχει ένα κάτι της στο βλέμμα. Όντως είχε κάτι: είχε το κρεμασμένο μάτι των μεθυσμένων. Ηταν καλοκαίρι και είχε πιει ένα ποτό παραπάνω…

Γλύτωσε

Οσοι τον ήξεραν καλά και πριν το θρίαμβο στο Euro, ορκίζονται ότι ο Θοδωρής άλλαξε. Κάποιοι φίλοι του γκρινιάζουν κιόλας γιατί το κινητό του είναι συχνά απενεργοποιημένο, γιατί χάθηκε, γιατί πήγε στη Σαλονίκη με την Ιωάννα και στον αρραβώνα του κάλεσε μόνο τριάντα άτομα. Άκουγα πάντα όλες αυτές τις ενστάσεις – αντρικές κουβέντες γύρω από καφέδες κι αναμμένα τσιγάρα – και η εκτίμησή μου στο Ζαγόρ μεγάλωνε. Πιθανότατα είναι ο μόνος από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της απίστευτης επιτυχίας που κατάφερε να τη διαχειρισθεί. Όχι γιατί χάρη σε αυτή άλλαξε την δημόσια εικόνα του, αλλά γιατί δεν τρελάθηκε τελείως. Δεν ξέρω πόσοι άλλοι στη θέση του θα τη γλύτωναν.

Πάθη

Τώρα που η αυλαία έπεσε μπορώ να σας πω ότι ο Ζαγοράκης δεν είναι ένας γεννημένος ηγέτης, αλλά απλά ένας μεγάλος μαχητής. Τον άκουγαν οι συμπάικτες του γιατί ήταν ένας από όλους χωρίς να παριστάνει, όπως άλλοι, ότι είναι κάτι ξεχωριστό. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι στο Euro αγωνίστηκε γιατί ευτυχώς ήταν πλήρης ο ιατρικός φάκελός του: λίγο πριν την έναρξη των αγώνων η συμμετοχή του ήταν αμφίβολη και τον είχε φάει η αγωνία. Γνωρίζω ότι είναι γοητευτικά ανασφαλής, κυκλοθυμικός, μεγάλος χαβαλές, αλλά θα θελε να μιλάει ξένες γλώσσες. Ότι όταν μπαίνει στα μπουζούκια νοιώθει λίγη ενοχή, γιατί στην Καβάλα κάποτε, ακριβώς πριν το Euro, του την είχαν πέσει γιατί ξενυχτούσε ενώ η ΑΕΚ έχει προβλήματα. Σας διαβεβαιώνω ότι αγαπάει τρελά τον ΠΑΟΚ και θα ήθελα να τον σώσει, αλλά δεν ξέρει πως. Ξέρω ότι το βράδυ του Σαββάτου επειδή δεν έπαιξε εναντίον των Νορβηγών, τον μπαμπά Ρεχάγκελ δεν ήθελε να τον δει: είναι ατσαλάκωτος και ψυχρός, αλλά γεμάτος πάθη. Και ότι στις γκόμενες όντως την πέφτει εύκολα, αλλά πιο πολύ τον κυνηγάνε αυτές σε σημείο που μερικές φορές να το χει βάλει και στα πόδια για να γλυτώσει. Ασε που μερικές γκρίνιαζαν και γιατί δεν τις κυκλοφορούσε…

Ευτυχία

Ποτέ ένας τόσο απλός άνθρωπος δεν πιέστηκε τόσο για να γίνει Θεός. Ο Ζαγοράκης που σήκωσε το κύπελλο του πρωταθλητή Ευρώπης κόντρα στη λογική, που σκόραρε το πρώτο του γκολ στην Εθνική τη νύχτα που συμπλήρωσε 100 συμμετοχές, που στη βιογραφία του θα διαβάζει κανείς ότι κατηγορήθηκε για ντόπινγκ λίγο πριν γίνει ο πολυτιμότερος παίκτης τελικών πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος, είναι μια περίπτωση ανθρώπου που κλείνει ένα κεφάλαιο της ζωής του χωρίς να αναρωτιέται πόσο διαφορετικά θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα, αν οι επιλογές του ήταν άλλες. Αν και ομολογώ ότι θα μου λείψει – κάτι μέσα μου λέει ότι τώρα, μετά τη δόξα, τον περιμένει η ευτυχία του. Σε λίγο θα μπορεί να γκαζώνει το τζιπ έχοντας τέρμα το Βασίλη Καρρά χωρίς να σκέφτεται τα απορημένα βλέμματα εκείνων που τον λάτρεψαν χωρίς να τον καταλαβαίνουν.

Ποτάμι

Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι δεν μπορείς να κολυμπήσεις δύο φορές στα ίδια νερά του ποταμού. Ο Θοδωρής σταματάει με την ικανοποίηση που νοιώθει όποιος το ποτάμι το χει κολυμπήσει και κανονικά κι ανάποδα…

(Sportday Ioύνιος του 2006)