Ο αποχαιρετισμός του Ζιοβάνι από τον κόσμο του Ολυμπιακού θα ήταν συγκινητικός, όποτε κι αν συνέβαινε. Δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί ο Ολυμπιακός δεν του ανανέωσε το συμβόλαιο για ένα ακόμα χρόνο από τη στιγμή που μάλιστα δεν υπήρχε τεχνική εισήγηση αποδέσμευσής του. Η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου τον θέλει και η διοίκηση του Ολυμπιακού τον κόσμο αυτό έχει μάθει να τον ακούει. Άλλωστε για την «υπόθεση Ζιοβάνι» έχει λόγο ο οπαδός του Ολυμπιακού και κανείς άλλος.

Μια φορά

Η φυγή του Ζιοβάνι σηματοδοτεί την έναρξη της ιστορίας του μύθου του, είναι το «μια φορά κι ένα καιρό» του παραμυθιού. Όποιος πρόλαβε να κριτικάρει τον Βραζιλιάνο το έκανε, από εδώ και πέρα κανείς δε θα μπορεί να τον αγγίξει πλέον: τη νύχτα που ο Ζιοβάνι θα φύγει από την Ελλάδα το συμβόλαιο αγάπης με τον κόσμο του Ολυμπιακού θα γίνει ισόβιο. Και η αγάπη δε σηκώνει κριτική, ούτε εκτίμηση- όταν υπάρχει φτάνει.

Αναρχικός

Η λατρεία προς το Ζιοβάνι από ένα μέρος της εξέδρας του Ολυμπιακού – ασυζητητί το μεγαλύτερο – εξηγείται όπως όλα τα πάθη μόνο ψυχαναλυτικά. Ο Ζιοβάνι δεν λατρεύτηκε γιατί ήταν καλός παίκτης, ή γιατί ήταν ένας μεγάλος αναρχικός μέσα στο γήπεδο, ή γιατί του συνέβησαν πράγματα σκληρά που προκαλούν έτσι κι αλλιώς μια πιο αγαπησιάρικα αντιμετώπιση, όπως ήταν για παράδειγμα ο τραυματισμός του από το Σέμο. Όλα αυτά συνέβησαν και θα συμβούν και με άλλους: η περίπτωση του Ζιοβάνι είναι πολύ πιο ειδική.

Προσωπολατρεία

Στη μυθολογία του οπαδού του Ολυμπιακού – όχι αυτού που πήγαινε στο Καραϊσκάκη για να βρίσει τον «ΠΑΟ και τη Λεωφόρο» και που είναι ίδιος με αυτόν που πήγαινε στη Λεωφόρο για να βρίσει το «Θρύλο και τον Πειραιά» αλλά εκείνου που σκαρφάλωνε τα κάγκελα για να αλλάξει θύρα και να βλέπει το ματς καλύτερα- ο Ζιοβάνι προϋπήρξε στο ρόστερ του Ολυμπιακού πριν έρθει στην Ελλάδα: ήταν παίκτης του Ολυμπιακού αλλά δεν το ξερε. Το ξέρω ότι ακούγεται παρανοϊκό και δυσνόητο αυτό που λέω αλλά έτσι είναι. Στην παιδική ψυχοσύνθεση του οπαδού του Ολυμπιακού (που ανάθεμα κι αν μεγαλώνει ποτέ του…) ο μεγάλος παίκτης έχει μια παράξενη ιερότητα. Αυτοί που πάνε στο γήπεδο βασικά για να βρίσουν λένε ότι ο οπαδός του Ολυμπιακού δεν είναι προσωπολάτρης: λάθος ασυγχώρητο. Ο οπαδός του Ολυμπιακού λάτρευε πάντα τους παίκτες και το δέος που οι ιστορίες τους προκαλούσαν. Ο οπαδός του ΠΑΟ που είναι πιο μεγάλο παιδί καταλάβαινε την αξία της διοικητικής οργάνωσης (το «Παύλο Θεέ πάρε την ΠΑΕ» π.χ είναι ένα σύνθημα διοικητικής παρεμβατικότητας που στην εξέδρα του Ολυμπιακού ποτέ δεν υπήρξε ακόμα κι όταν υπήρχε διοικητικά χάλι απερίγραπτο), ενώ ο οπαδός της ΑΕΚ αγαπούσε πάντοτε και διέκρινε το ωραίο ομαδικό ποδόσφαιρο: ο «γαύρος» –αν και δε μ αρέσει η λέξη – αυτά δεν τα καταλάβαινε.

Μεσσίας

Στο αιώνιο παιδικό υποσυνείδητο ο Ζιο προϋπήρχε – στο Καραϊσκάκη τον περίμεναν. Θα έρχονταν από τη Βραζιλία, θα είχε μακριά μαλλιά, θα έκανε ντρίπλες, τακουνάκια, λόμπες, μαγικά και απίστευτα πράγματα, θα κέρδιζε το θαυμασμό των άλλων και θα φορούσε τη φανέλα με το δέκα! Όταν ο Ζιοβάνι ήρθε τον Ιούλιο του ΄99 και έκανε μάγια στα καλοκαιρινά φιλικά, έπαιξε μόνος του και στα ίσια την άμυνα της Ρεάλ Μαδρίτης, κι έβαλε στον ΠΑΟΚ ένα γκολ κάνοντας τον κόσμο να αναρωτιέται αν αυτό που είδε συνέβη πραγματικά, η εξέδρα είδε τον προφήτη που περίμενε: ο Ζίο είναι ο πρώτος αληθινός μεσσίας του κόσμου Ολυμπιακού που ήταν μπουχτισμένος από ψευτοπροφήτες που είτε αποδεικνύονταν κατώτεροι των περιστάσεων, είτε έφευγαν πάνω στο καλύτερο.

Ονειρα

Η περίπτωση του Ζιοβάνι δεν είναι μια ποδοσφαιρική ιστορία, είναι μια μυθιστορηματική πράξη αφήγησης των δικαιωμένων ονείρων μιας παιδικότητας. Ο Βραζιλιάνος θα μπορούσε να μην έχει παίξει ποτέ του στον Ολυμπιακό: πάλι η προσδοκία ενός τέτοιου τύπου παίκτη θα στοίχειωνε τα όνειρα των οπαδών του πρωταθλητή. Στην πραγματικότητα δεν είχε ανάγκη ο Ζιοβάνι τον Ολυμπιακό αλλά ο κόσμος του Ολυμπιακού το Ζιοβάνι για αυτό και προέκυψε ο παράξενος αυτός έρωτας, που παρά τις ουκ ολίγες τρέλες του Βραζιλιάνου δεν κλονίστηκε ποτέ. Η παρουσία του στο λιμάνι ήταν η απόδειξη ότι τα οράματα δικαιώνονται.

Απάντηση

Ο Ζιοβάνι πιθανολογώ ότι δεν θα καταλάβαινε ποτέ του τίποτα απ' όλα αυτά. Δεν θα άλλαζε και κάτι: οι παράφορα ερωτευμένοι ξέρουν ότι δεν υπάρχει απάντηση στην ερώτηση γιατί μ’ αγαπάς. Απλά σαν μεγάλος λαοπλάνος και δημαγωγός της μπάλας ο Βραζιλιάνος φρόντιζε πάντοτε αυτή τη τρέλα των οπαδών να την εξιτάρει ακόμα πιο πολύ προσπαθώντας πράγματα απίθανα – το τι πέτυχε και το τι δεν πέτυχε από όλα αυτά που προσπάθησε ελάχιστη σημασία έχει, άλλωστε η καθοριστηκότητά του δεν υπήρξε το φόρτε του: στην καλύτερη χρονιά του ο Ολυμπιακός δεν κέρδισε τίποτα και στη χειρότερή του έκανε νταμπλ, αλλά θα ήταν λάθος να έβλεπε κανείς το πράγμα έτσι. Ο Ζιοβάνι δεν αγαπήθηκε για όσα πέτυχε - αγαπήθηκε για όσα μπορούσε και όλοι - μα όλοι - στον Ολυμπιακό πιστεύουν πως μπορούσε τα πάντα.

Λιμάνι

Οσοι τον αμφισβήτησαν θα πονέσουν περισσότερο, όσοι τον αρνήθηκαν θα ζητήσουν συγχώρεση, όσοι τον πίστεψαν θα τον εξιδανικεύσουν. Ηρθε από τη μυθολογία και σε αυτή επιστρέφει όπως όλοι οι Θεοί. Κάθε οπαδός του Ολυμπιακού από εδώ και πέρα θα είναι ο Απόστολος της Παρουσίας του, δεύτερη δεν θα υπάρξει γιατί στην περίπτωσή του έφτανε μόνο μια. Το σύνθημα «Ζιοβάνι Ζιοβάνι για πάντα στο λιμάνι» δεν είναι απαίτηση είναι σύμβολο πίστης, κάτι σαν το «Πιστεύω». Ο Ζίο ήταν και θα είναι για πάντα στο λιμάνι. Σε ένα λιμάνι, που χθες, όταν ο κόσμος αποθέωσε το μάγο για τελευταία φορά γέμισε δάκρια…
(Sportime Ιούνιος του 2005)