Το λέμε συνήθως το καλοκαίρι όταν μετά τις κληρώσεις των ελληνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις μαθαίνουμε τους αντιπάλους τους το περίφημο «από αυτούς εξαρτάται». Συχνά καλοκαιριάτικα μόνο έτσι δεν είναι. Ποτέ δεν ξέρεις αν οι ελληνικές ομάδες θα είναι έτοιμες στα ματς που έχουν μπροστά τους, τι μεταγραφές θα έχουν κάνει, σε τι κατάσταση θα βρίσκονται οι αντίπαλοι τους κτλ. Όμως μετά την χθεσινή κλήρωση του Ολυμπιακού και του ΠΑΟΚ στο UEFA Conference League μπορούμε να το πούμε χωρίς πρόβλημα το «από αυτούς εξαρτάται». Η Μακάμπι Τελ Αβίβ που θα αντιμετωπίσει ο Ολυμπιακός και η Ντινάμο Ζάγκρεπ που θα βρει μπροστά του ο ΠΑΟΚ είναι χαμηλά εμπόδια.

Χωρίς καμία δικαιολογία

Ο ΠΑΟΚ το περασμένο καλοκαίρι απέκλεισε χωρίς σοβαρή δυσκολία την Χάιντουκ που είναι φέτος στο πρωτάθλημα της Κροατίας καλύτερη από την Ντινάμο Ζάγκρεπ που την είδαμε να αποκλείεται από την ΑΕΚ. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι η Ντινάμο Ζάγκρεπ, από το καλοκαίρι που την είχαμε δει, έγινε καλύτερη. Είναι αλήθεια πως απέκλεισε την Μπέτις κι αυτό συνέβη διότι είναι ομάδα με σοβαρές ευρωπαϊκές εμπειρίες, αλλά αυτές δεν λείπουν από τον ΠΑΟΚ που σημειωτέων την Ντινάμο Ζάγκρεμπ την έχει αποκλείσει χρόνια πριν με γκολ του Σαλπιγγίδη. Μόλις την περασμένη Τετάρτη στη Λεωφόρο ο ΠΑΟΚ έδειξε δυο πολύ σημαντικά πράγματα: τις αντοχές του στα δύσκολα και την ικανότητα του Ρασβάν Λουτσέσκου να ακολουθεί την καλύτερη δυνατή τακτική σε εκτός έδρας ματς. Καλές ομάδες είναι αυτές που μπορούν να ξεπερνούν αγωνιστικές κρίσεις: ο ΠΑΟΚ έχει αποδείξει πως μπορεί. Το μόνο κακό είναι ο φανατισμός των οπαδών της κροατικής ομάδας, αλλά ο ΠΑΟΚ που έχει νικήσει στην Φρανκφούρτη πχ από δύσκολες έδρες ξέρει. 

Η Μακάμπι Τελ Αβίβ δεν έχει καν έδρα. Με τον Ολυμπιακό θα παίξει στο μοντέρνο γηπεδάκι της Τόπολα όπου ο Ολυμπιακός ήδη έπαιξε μια φορά. Πριν από το ματς αυτό η πρωτοπόρος του πρωταθλήματος Ισραήλ θα ρθει στο Καραϊσκάκη όπου ο Ολυμπιακός πρέπει απλά να την κερδίσει, πράγμα που αν θέλει να προκριθεί στους 8 μιας ευρωπαϊκής διοργάνωσης μοιάζει απαραίτητο για το ηθικό και την ψυχολογία του. Το γνωρίζω πως έχει τέσσερις αποκλεισμούς στην σειρά από ομάδες από το Ισραήλ. Αλλά τα ματς αυτά είχαν γίνει όλα νωρίς στην σεζόν και πρόκειται για αποτελέσματα που δείχνουν κυρίως τα προβλήματα που είχε τότε ο Ολυμπιακός κι όχι τόσο τις αρετές των αντιπάλων του.  Το μεγαλύτερο από τα προβλήματα είναι ότι ομάδες όπως είναι η Μακάμπι Χάιφα, η ίδια η Μακάμπι Τελ Αβίβ και σίγουρα η Μπερ Σεβά ο Ολυμπιακός τις είχε καλοκαιριάτικα υποτιμήσει και τον έπιασαν στον ύπνο. Τώρα δεν θα πάει καλοκαιριάτικα στο Ισραήλ για να αγωνιστεί με 40 βαθμούς θερμοκρασία ανέτοιμος: πρέπει να πάει τα ματς αυτά για δυο νίκες. Η Μακάμπι Τελ Αβίβ πέρασε πρώτη από τον όμιλο του UEFA Conference αλλά αυτό οφείλεται στο ό,τι είχε αντιπάλους την Γάνδη, την Ζόρια Λουχάνσκ και την  Μπρέινταμπλικ και αγωνιζόταν στην έδρα της. Όπως και στην περίπτωση του ΠΑΟΚ δεν υπάρχει δικαιολογία, αλλά ευκαιρία. Μεγάλη.   

Παραδόξως είναι ώρα απολογισμού

Πολλές φορές γράφω ότι οι ομάδες πρέπει να κάνουν απολογισμό τίμιο και με διάθεση αυτοκριτικής μετά το τέλος των υποχρεώσεών τους στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και να μην παίζουν κρυφτούλι από την πραγματικότητα. Αυτό πρέπει να κάνει ο ΠΑΟΚ πχ όταν κι εφόσον οι υποχρεώσεις του ολοκληρωθούν – πράγμα που ελπίζω να αργήσει να συμβεί.

Στον Ολυμπιακό αντιθέτως απολογισμός, δηλαδή εξαγωγή συμπερασμάτων με βάση τα προηγούμενα, πρέπει να γίνει τώρα κυρίως γιατί τα πράγματα πάνε καλά κι όταν αυτό συμβαίνει οι απολογισμοί είναι ευκολότεροι. Με την Μακάμπι Τελ Αβίβ θα ασχοληθεί ο Μεντιλίμπαρ αρχικά και οι παίκτες του στη συνέχεια, όταν και εφόσον φτάσουν τα παιχνίδια. Για την ώρα η διοίκηση του Ολυμπιακού (και ο κόσμος του που ξέρει να πιέζει) πρέπει να σταθούν σε ό,τι έγινε τώρα και να το κάνουν οδηγό για την συνέχεια. Τα συμπεράσματα που έχουν βγει μετά την προσθήκη κάποιων σημαντικών παικτών τον Ιανουάριο, τον ερχομό του Βάσκου προπονητή, και κυρίως μετά τον αποκλεισμό  της Φερεντσβάρος είναι όλα στέρεα. Η πρωταθλήτρια Ουγγαρίας δεν είναι κάποιος κολοσσός, δεν είναι όμως και ομάδα πολύ χειρότερη από την Τόπολα, με την οποία ο Ολυμπιακός έφερε 2-2 εκτός έδρας, από την Μακάμπι Χάιφα από την οποία πέρσι αποκλείστηκε στον προκριματικό του Τσάμπιονς λιγκ και από ομάδες όπως η Καραμπάγκ, ο Απόλλωνας Λεμεσού και η Σλόβαν Μπρατισλάβας που σε ευρωπαϊκά παιχνίδια του έβγαλαν το λάδι πριν ένα χρόνο. Αν θέλεις να έχεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο αξιοπιστία πρέπει να μπορείς να αποκλείσεις ομάδες όπως την πρωταθλήτρια Ουγγαρίας με τον τρόπο που το έκανε ο Ολυμπιακός, δηλαδή με δυο νίκες και με βελτίωση από παιγνίδι σε παιγνίδι. Διότι οι νίκες σε βοηθάνε να βελτιώσεις και την δική σου βαθμολογία στην UEFA, σου δίνουν ηθικό και τραβάνε τα βλέμματα των πλουσιότερων ευρωπαϊκών ομάδων που μπορεί να σου κάνουν καλές προσφορές για τους ποδοσφαιριστές σου. Κυρίως οι ευρωπαϊκές νίκες  φέρνουν αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Δεν είναι μόνο ο Ολυμπιακός που αντιδρά σπασμωδικά μετά από ήττες στην Ευρώπη: ρωτήστε και τον Ιβάν Γιοβάνοβιτς.

Η βασική αρετή

Στον Ολυμπιακό πρέπει πριν ασχοληθούν με τα ματς με τους Ισραηλινούς να σχεδιάσουν την επόμενη χρονιά γιατί έχουν μπροστά στα μάτια τους το πώς προκύπτουν καλές ομάδες. Κοιτάζοντας τι έγινε θα καταλάβουν πόσο καλύτερη θα ήταν η σεζόν αν είχαν στον πάγκο τους έναν προπονητή σαν τον Μεντιλίμπαρ από την αρχή, δηλαδή κάποιον που δεν μοιάζει προσωρινός, ούτε πρέπει να του μάθει ο Ολυμπιακός τον πρωταθλητισμό, ούτε έρχεται από τον Αστέρα Τρίπολης. Είναι πολύ καλό για τους Ερυθρόλευκους ότι ο ερχομός του Βάσκου συνέπεσε και με μια σειρά από πολύ καλές μεταγραφικές προσθήκες που μάλιστα δεν έγιναν με υποδείξεις του προπονητή, αλλά βασίστηκαν σε κάτι που έμοιαζε από τον Ολυμπιακό να λείπει δηλαδή στη λογική που διέπει το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο σήμερα. Σήμερα για να έχεις μια ομάδα αξιόπιστη χρειάζεσαι, τερματοφύλακα κέρβερο, στόπερ σοβαρού επιπέδου (πρώτα από όλα) και πέντε τουλάχιστον μέσους που να μπορούν να πατάνε όλο το γήπεδο κόβοντας και ράβοντας: φυσικά και ένα τουλάχιστον σπουδαίο γκολτζή. Όλα τα άλλα («δεκάρια», επιθετικά μπακ, εξτρέμ που κάνουν ντρίπλες κτλ) είναι για το μάτι – δεν έχουν σχέση με την ουσία του παιγνιδιού, αλλά με το αμπαλάζ. Με το αμπαλάζ ασχολείσαι όταν υπάρχει περιεχόμενο. Και του προπονητή, η βασική αρετή πρέπει να είναι το να ψαρώνει τους παίκτες με την παρουσία του: να βλέπουν κάποιον που οφείλουν να τον ακούν γιατί μπορεί να τους διώξει κι όχι κάποιον που θα φύγει στην πρώτη στραβή.

Κι ένα – δυο άλλους

Λέμε συχνά ότι υπάρχουν προπονητές που βελτιώνουν παίκτες. Σωστό είναι αλλά δεν εξηγούμε το πώς. Σε κανένα ποδοσφαιριστή πάνω από 22-23 χρονών ένας προπονητής δεν μπορεί να μάθει κάτι: είναι σπάνιο. Υπάρχουν όμως προπονητές που με ένα βλέμμα μπορεί να υποχρεώσουν ένα παίκτη να δώσει κάτι παραπάνω αρκεί να το έχει μέσα του. Δεν θα μου κάνει εντύπωση αν στις μεταγραφές του χειμώνα συνυπολογίζουν όλοι σύντομα και τον Ρέτσο, τον Ποντένσε. Ο πρώτος βρίσκει πάσες που έψαχνε από τον Ορτα και τον Τσικίνιο και παίρνει τη μπάλα πιο πολύ. Ο δεύτερος δίπλα στον Κάρμο μπορεί να γίνει ο παίκτης που περίμεναν να δουν όλοι όταν στα 18 του τον έκανε βασικό ο Πάουλο Μπέντο. Εχει τεχνική, παράστημα, αντίληψη της θέσης: αν δει δίπλα του ένα αληθινό ηγέτη και δεν χρειάζεται να παίζει άκομψα αυτός αυτό το ρόλο, η εξέλιξή του θα είναι σημαντική. Και ίσως αυτά ισχύουν και για ένα δυο άλλους…