Ο Ολυμπιακός κατέκτησε ένα πρωτάθλημα και υπάρχουν μερικά μυστικά, που εξηγούν αυτή του την επιτυχία. Δεν υπάρχει τίποτα το ανεξήγητο. Όλα σχεδόν έχουν να κάνουν με τον τρόπο που ο προπονητής του εκμεταλλεύτηκε τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά την κατάκτηση του UEFA Conference League. Aς δούμε το πράγμα με κάποιες λεπτομέρειες γιατί έχει ενδιαφέρον.

Η τριπλή πίεση

Στο ξεκίνημα της σεζόν η μεγάλη μου απορία αφορούσε το ποιες θα ήταν οι αντοχές του Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ απέναντι στην υποχρέωση του πρωταθλητισμού. Ο Βάσκος στα 64 χρόνια του δεν είχε κάνει ποτέ του πρωταθλητισμό – δεν είχε δηλαδή ποτέ του αντιμετωπίσει την υποχρέωση να κερδίζει με την ομάδα του κάθε αγωνιστική, πράγμα που επιβάλει ο πρωταθλητισμός όπως γίνεται στην Ελλάδα. Η υποχρέωση αυτή, που στον Ολυμπιακό είναι παραδοσιακή, μετατράπηκε σε ατόφια πίεση και εξαιτίας του ότι η κατάκτηση του 48ου πρωταθλήματος έπρεπε να συνδυαστεί με τον εορτασμό των εκατό χρόνων από την ίδρυση του συλλόγου, αλλά και από την ανάγκη η ομάδα να είναι και αξιοπρεπής στο Europa League, διότι σε αυτό θα συμμετείχε για πρώτη φορά στην ιστορία της ως κάτοχος ευρωπαϊκού τίτλου. Ο Μεντιλίμπαρ μπήκε στο μίξερ της πιο πιεστικής ίσως χρονιάς του Ολυμπιακού. Αλλά είχε ένα όπλο που αποδείχτηκε τρομερό: την τεράστια δημοφιλία που του έχει χαρίσει η κατάκτηση του UEFA Conference League. Αυτή η δημοφιλία του έδωσε την δυνατότητα να επιβάλει τα θέλω του, σε μια ομάδα που αυτό είναι δύσκολο στους προπονητές. Το κατάφερε γιατί δούλεψε σχεδόν υπεράνω κριτικής, πράγμα μάλλον απίθανο για προπονητή του Ολυμπιακού.

Αυτό ήταν το πλαίσιο. Πάμε τώρα να δούμε και τι έκανε ο κόουτς.

Η καλή δουλειά το καλοκαίρι

Σε μια χρονιά πραγματικά δύσκολη ο Βάσκος είχε την μεγάλη τύχη (που είχε φτιάξει μόνος του, χάρη στην κατάκτηση του ευρωπαϊκού τρόπαιου…) να δουλέψει ένα καλοκαίρι χωρίς την υποχρέωση να δώσει η ομάδα του προκριματικά ευρωπαϊκών διοργανώσεων: το σπάνιο αυτό γεγονός το εκμεταλλεύτηκε πολύ καλά παρουσιάζοντας ένα Ολυμπιακό, που χάρη στην καλοκαιρινή δουλειά, έτρεξε πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη ελληνική ομάδα υπηρετώντας το γεμάτο ένταση ποδόσφαιρο που θέλει να βλέπει ο κόουτς.

Η δημοφιλία του του επέτρεψε να επιβάλει και κάποιες επιλογές που δεν είναι πολύ συμβατές με τον Ολυμπιακό γενικότερα. Ο κόουτς επέμενε στο ρόστερ των 25 και μόνο παικτών, βάζοντας νερό στο κρασί του μόνο στο τέλος του καλοκαιριού όταν και δέχτηκε τις προσθήκες του Ολιβέιρα και του άτυχου Γιουσούφ Γιαζίτζι μετά τα πρώτα ματς της σεζόν κι όταν διέκρινε ότι στα χαφ υπήρχαν ανάγκες. Ο «κανόνας των 25» υπηρετήθηκε πιστά και μετά τις μεταγραφές του Ιανουαρίου, όταν παρά τις πολλές υποχρεώσεις οι παίκτες που έφυγαν ήταν πιο πολλοί από αυτούς που ήρθαν – για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία του Ολυμπιακού. Γιατί ο Μεντιλίμπαρ επιμένει σε αυτό; Γιατί θέλει παίκτες ευχαριστημένους που θα λειτουργήσουν ως πιστοί στρατιώτες. Αυτό το ήθελε και στα χρόνια που δούλευε στην Ισπανία και έχει να κάνει με την βασκική καταγωγή του: οι Βάσκοι δεν θέλουν καλλιτέχνες και δεν θέλουν και μουρμούρηδες – θέλουν μαχητές. Κι αν κρίνω από την αποθέωση που ο κόουτς γνώρισε από τους παίκτες του την Κυριακή στα αποδυτήρια, μάλλον μια χαρά το κατάφερε. Κι ας υπήρξαν λόγω τραυματισμών στην διάρκεια της σεζόν και ματς που οι επιλογές ήταν μετρημένες.

Το μικρό ρόστερ και τα μηνύματα

Η επιλογή του μικρού ρόστερ δημιούργησε ένα Ολυμπιακό που είχε μεγάλη ανάγκη καλής προετοιμασίας των παιγνιδιών του – ψυχολογικής, αλλά και στρατηγικής- καθώς δεν υπήρχαν πολυτέλειες στον πάγκο. Στο αμιγώς ψυχολογικό τομέα ο Μεντιλίμπαρ έχει μια απαρέγκλιτη αρχή: όπως λέει θέλει να δουλεύει με άντρες. Ο τρόπος χειρισμού των Μουζακίτη και Κωστούλα, υπό αυτό το πρίσμα, ήταν ιδανικός και για τους μικρούς ως έναρξη καριέρας, αλλά για τους μεγάλους ως μήνυμα. Τα δυο χαρισματικά παιδιά αντιμετωπίστηκαν ως κανονικοί παίκτες: τον Κωστούλα τον έκανε αλλαγή στο ντεμπούτο του στο Βόλο μετά από 45 λεπτά, τον Μουζακίτη τον άφησε στον πάγκο βλέποντας μια πτώση στην απόδοσή του, μετά το καλύτερο του ματς – αυτό με τον ΠΑΟ στο κύπελλο, το οποίο ο μικρός έκρινε με δικό του γκολ στο τέλος. Ο τρόπος αντιμετώπισης ήταν μήνυμα για όλους: κανείς δεν είχε δικαίωμα σε μια ειδική μεταχείριση. Κι όποιος την είχε ανάγκη (ο Γουίλαν πχ) ή την απαιτούσε (ο Ολιβέιρα) έφυγε γρήγορα.

Όμως ακόμα πιο σημαντική ήταν η ανάγκη να υπάρχει από την μεριά του κόουτς μια καλή διαχείριση των αγώνων και κυρίως μια έλλειψη προβλεψιμότητας της ενδεκάδας. Ο Μεντιλίμπαρ παίζει σχεδόν πάντα με τον ίδιο τρόπο (ο Ολυμπιακός του έχει αμυντική σοβαρότητα, πιέζει ψηλά, έχει ένταση, γρήγορες μεταβάσεις και κάνει και «γεμίσματα» για τον φορ), αλλά όχι πάντα με προβλέψιμες ενδεκάδες. Μερικές από τις επιλογές του κόουτς υπήρξαν θεατικότατες. Ο Ροντινέι ως δεξιός εξτρέμ, ο Πιρόλα ως ακραίος μπακ, ο Εσε σαν «δεκάρι», ο Τσικίνιο ως κρυφός φορ, το σχήμα με την ταυτόχρονη παρουσία των ΕλΚαμπί – Ρέαμτσουκ, ο ελεύθερος ρόλος του Κωστούλα ήταν επιλογές που έγιναν για να είναι ο Ολυμπιακός απρόβλεπτος. Μερικές φορές αυτή η προσπάθεια να υπάρξει όσο λιγότερη προβλεψιμότητα οδηγούσε και σε μπερδέματα: η ιδέα να παίξει ο Ολυμπιακός με φορ τον Ζέλσον στο ματς με την Μπόντο ήταν αυτοκαταστροφική. Αλλά ο Μεντιλίμπαρ όταν κάτι αποφασίζει είναι γιατί παιδεύει το μυαλό του και το παιδεύει πολύ. «Το μυαλό» λέει «είναι εξίσου σημαντικό όσο τα πόδια». Και για αυτό «ένας προπονητής πρέπει να μπορεί να σκέφτεται και για τους  παίκτες του».

Οι στόπερ και η επίθεση

Δυο ακόμα κινήσεις του δεν προκάλεσαν συζητήσεις χάρη στην δημοφιλία του: το γεγονός ότι ο Ολυμπιακός έφτασε να έχει καλύτερους στόπερ από μεσοεπιθετικούς και φυσικά ο τρόπος που η ομάδα του έπαιζε στην επίθεση.

Το πακέτο των στόπερ του Ολυμπιακού ήταν εξαιρετικό και ήταν ένα από τα μυστικά της επιτυχίας: ο Κάρμο, ο Πιρόλα, ο Ρέτσος και ο Μπιανκόν έκαναν όλοι τους πολλά και καλά. Ο Κάρμο, αν και δεν έκανε τις περσινές σπουδαίες εμφανίσεις, εγγυάται πάντα ότι γύρω του μπορεί να χτιστεί μια άμυνα – αυτό δεν υπάρχει στους ανταγωνιστές του Ολυμπιακού. Ο Πιρόλα απέκτησε γαλόνια κι ο Ρέτσος σοβαρότητα. Ο δε Μπιανκόν ήταν πάντα έτοιμος. Ο Μεντιλίμπαρ τους στήριξε αφήνοντας τον Ντόι και τον πολύ ταλαντούχο Αμπι να φύγουν. Χρόνια έλεγα πως μια ομάδα ξεκινά από τους κεντρικούς αμυντικούς της. Οι οπαδοί των «δεκαριών» και των «εξτρέμ» διαφωνούσαν: ο Βάσκος έδειξε το γιατί με μια επιλογή που δεν θύμιζε Ολυμπιακό – την επιλογή η καλύτερη γραμμή της ομάδας να είναι η άμυνα της.

Εντελώς εκτός παραδοσιακής λογικής του Ολυμπιακού και ο τρόπος επίθεσης που έχει η ομάδα. Το περίφημο «άμεσο ποδόσφαιρο» του Μεντιλίμπαρ σχεδόν καταργεί τα εξτρέμ που πρέπει να μαζεύουν δεύτερες μπάλες και να παίζουν σχεδόν αποκλειστικά για τον φορ πιέζοντας: οι τρεις πρώτοι σκόρερ της ομάδας (ο ΕλΚαμπί, ο Γιάρεμτσουκ και ο Κωστούλας) έχουν περάσει από αυτή τη θέση. Το Καραϊσκάκη δέχτηκε σχεδόν αδιαμαρτύρητα πολλά μετριότατα ημίχρονα (με την Καλλιθέα, τον Πανσερραϊκό, τον ΟΦΗ, τον Παναιτωλικό, τον Λεβαδειακό κτλ) γιατί κανείς δεν θα τολμούσε να γκρινιάξει έστω στον στρατηγό της κατάκτησης του πρώτου ευρωπαϊκού τροπαίου: αυτό το πλεονέκτημα δεν το είχε κανείς από τους προπονητές των άλλων ομάδων – ο Αλμέιδα και ο Λουτσέσκου το έχασαν σχετικά σύντομα. Βέβαια ο Μεντιλίμπαρ πρόσεχε και πολύ: κατά την διάρκεια της σεζόν μια σειρά από νίκες σε ντέρμπι, αλλά και σε ευρωπαϊκά ματς (Μπράγκα, Πόρτο κτλ) ανανέωναν την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του. Και ήρθαν όλες αυτές οι «νίκες- ενέσεις αυτοπεποίθησης» σε παιγνίδια στα οποία η προετοιμασία της ομάδας, η ενδεκάδα της και οι παρεμβάσεις κατά την διάρκεια του των αγώνων επέτρεπαν στον κόσμο να θυμάται τα κατορθώματα του κόουτς. Ο ίδιος κοκκινίζει όταν η εξέδρα τραγουδάει το όνομά του, αλλά απολαμβάνει την δημοφιλία του. Οχι τυχαία πάει και στο ΣΕΦ.

Ο Μεντιλίμπαρ κεφαλαιοποίησε φέτος το τεράστιο credit που του χάρισε η περσινή κατάκτηση του UEFA Conference League. O Ολυμπιακός κέρδισε τα πρωτεία στην Ελλάδα ακολουθώντας ένα ευρωπαϊκό δρόμο: αυτό είναι κάτι πρωτόγνωρο στην ιστορία του. Η Ευρώπη που συνήθως του προκαλούσε πονοκεφάλους, αποδείχτηκε φέτος δρόμος προς ένα θρίαμβο. Για μένα δεν χωρά αμφιβολία πως ο Ολυμπιακός που κατέκτησε το πρωτάθλημα γεννήθηκε στην Οpap Αρένα στις 30 Μάϊου του 2024 την βραδιά που κατέκτησε το UEFA Conference League...