Τις πρώτες μέρες, μετά το τέλος της καραντίνας, διάβαζα τις ειδήσεις και ομολογώ ότι κομμάτι διασκέδαζα. Στη Βάρκιζα, μια εβδομάδα πριν, ξαναγίνανε κόντρες ανάμεσα σε μηχανόβιους: οι πρώτες μετά από πενήντα περίπου μέρες. Χρειάστηκε διαβάζω και κινητοποίηση της Τροχαίας! Αλλού γίνανε άλλα ωραία και σαφώς μαζικότερα. Σε κάμποσες πλατείες σε όλη την Ελλάδα είχαμε ξαφνικά μη προσχεδιασμένα "πάρτι" στα οποία ξεσάλωσαν οι πιτσιρικάδες και κατέληξαν να τα βάλουν με δυνάμεις της αστυνομίας, που κλήθηκαν να σταματήσουν την φασαρία από τους θαμώνες της περιοχής. Οι σχετικές εκδηλώσεις αυθόρμητης ανυπακοής στο όνομα της διασκέδασης, εκτός από την Αγία Παρασκευή, το Παγκράτι και την Κυψέλη έγιναν και στο Βόλο, στη Λάρισα, στη Λαμία, αλλά και στην Κηφισιά. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις καταστηματάρχες που έχουν καφέ κράτησαν ως αργά ανοιχτά τα καταστήματα και σέρβιραν ποτά στους νεαρούς πελάτες τους. Οι πελάτες έκαναν ότι δήθεν θα τα πάρουν μαζί τους, οι καταστηματάρχες ισχυρίζονται ότι αυτό επιτρέπεται με βάση την άδεια λειτουργίας ως take away. Το αποτέλεσμα ήταν ο συνωστισμός έξω απο τα καταστήματα – σε κανένα πάρτι δεν κρατήθηκαν ποτέ αποστάσεις.

Ένας από τους φόβους μου

Να πω ότι ένοιωσα δυσάρεστα με αυτά; Θα πω ψέματα. Το ‘ξερα ότι είναι όλα καταδικαστέα και ότι έχει κάθε δίκιο ο κ. Νίκος Χαρδαλιάς να επισημαίνει πως θα μπουν μεγάλα πρόστιμα στους καταστηματάρχες αν συνεχίσουν την πρακτική. Καταλαβαίνω επίσης την αγωνία του κ. Σωτήρη Τσίοδρα, όταν μας υπενθυμίζει ότι ο κίνδυνος δεν πέρασε. Αλλά, ένοχα πλην όμως ειλικρινέστατα, ομολογώ ότι χαιρόμουν αρχικά με την όρεξη των πιτσιρικάδων να επιστρέψουν στην δική τους κανονικότητα, δηλαδή σε ένα κόσμο χωρίς φόβο, με πολλές ελευθερίες και κάμποση διασκέδαση - σε ένα πραγματικό κόσμο δηλαδή.

Η καραντίνα άφησε πίσω κι αύξηση των ψυχικών νοσημάτων – ας μην το ξεχνάμε. Ενας από τους φόβους μου ήταν να προκύψει καλοκαιριάτικα ένας νέος κόσμος, γεμάτος από τρομοκρατημένους ανθρώπους χωρίς κέφι. Η πιτσιρικαρία, με τις πράξεις της τις πρώτες μέρες, έστω κι άγαρμπα, έδειξε ότι τέτοιος κόσμος δεν θα υπάρξει και είχε την συμπάθεια μου παρά το επικίνδυνο της πράξης. Αλλά είμαι πάντα αισιόδοξα προκατειλημμένος και για αυτό συχνά απογοητεύομαι: απογοητευτικά κομμάτι και τώρα.

Η συνέχεια έδειξε πως αυτό που εγώ έβλεπα με συμπάθεια εξελίχτηκε από παιγνιδιάρικη ανυπακοή σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Τα τάχα μου αυθόρμητα πάρτι έγιναν σε χρόνο ρεκόρ ευκαιρία για εκδηλώσεις βίας και όσοι στην καραντίνα είχαν λουφάξει από φόβο, τώρα που η χώρα πέρασε (;) το σκόπελο αποφάσισαν να καλύψουν το χαμένο έδαφος καταστρέφοντας περιουσίες στο όνομα μιας απερίγραπτης ιδεολογικής (;) κουταμάρας που μας ζητάνε να την πάρουμε και στα σοβαρά. Παίρνουν, λέει, πίσω την ζωή τους, η χαρά της οποίας είναι το μπάχαλο. Δεν ξέρω αν τελικά υπάρχει η ανοσία της αγέλης: η ανοησία της αγέλης, ωστόσο υπάρχει σίγουρα.

Επιστροφή στην κανονικότητα

Τις μέρες της καραντίνας το μυστικό της επιτυχίας της ήταν ότι εμφανίστηκε μια παράξενη ενιαία θέληση να αντιμετωπίσουμε την πανδημία κάνοντας πράγματα απλούστατα, τα οποία όμως απαιτούσαν την συμμετοχή μας. Μείναμε σπίτι, κυκλοφορήσαμε ελάχιστα τα βράδια, βγαίνουμε κρατώντας αποστάσεις χωρίς κανένας να χρειάζεται συνεχώς να μας το υπενθυμίσει – σκεφτήκαμε τους ανθρώπους μας. Αλλά η κανονικότητα μας δεν είναι η συνεννόηση, ο κοινός σκοπός και ο μεγάλος στόχος: η κανονικότητα μας είναι η γκρίνια, οι διχαστικές υπερβολές, η πίστη μας σε παραλογισμούς και φυσικά η αδυναμία μας να συζητήσουμε ήρεμα τα προβλήματα και να βρούμε λύσεις. Η επιτυχία της καραντίνας, πολύ φοβάμαι πως προέκυψε ακριβώς γιατί δεν έγινε αντικείμενο συζήτησης: η σοβαρότητα του Τσιόδρα, οι εικόνες από την Ιταλία, η βεβαιότητα ότι το Εθνικό μας Σύστημα Υγείας δεν είναι και το καλύτερο του κόσμου, μας οδήγησαν στο να δεχτούμε τις οδηγίες χωρίς προηγουμένως να δώσουμε το λόγο στους μόνιμους υπέρμαχους της μπουρδολογίας. Αλλά δεν αποβάλαμε τα βίτσια μας επειδή αποφασίσαμε για λίγο καιρό να δείξουμε μια κάποια σοβαρότητα: μάλλον τα καταπιέσαμε. Κι όταν τα μέτρα χαλάρωσαν, στριμωχτήκαμε για να πάρουμε θέση στο πανηγύρι της αγανάκτησης. Οι μπαχαλάκηδες πλακώνονται με την αστυνομία και σπάζουν μαγαζιά κι αυτοκίνητα. Κάτι δεκάδες λέει πιστοί κλειστήκαν με τους αγαπημένους παππάδες τους σε μια εκκλησία στην Ηλιούπολη. Η ΟΛΜΕ κήρυξε στάση εργασίας την πρώτη μέρα της επιστροφής των καθηγητών στα σχολεία, ενώ οι κατ’ επάγγελμα καταστροφολόγοι αποφάσισαν να διαλύσουν το ηθικό του κόσμου μιλώντας για την ύφεση που θα ρθει, πριν ακόμα τη δούμε. Μια εβδομάδα μετά την καραντίνα εμφανίστηκαν διάφοροι περίεργοι για να μας πείσουν ότι για τα δεινά της ανθρωπότητας φταίει ο Τσιόδρας, διάφοροι άρχισαν να τσιρίζουν για το σποτ του Λούλη, κι άλλοι τα χουν με την αστυνομία, τους άθεους που κλείσανε τις εκκλησίες, τις μάσκες, τα ιατρικά πρωτόκολλα, τα πάντα!

Ακόμα και άνθρωποι, όπως οι καλλιτέχνες, που θα πρεπε να έχουν την ικανότητα να εκφράσουν τα δίκια τους με ήπιο, πολιτισμένο και πειστικό τρόπο, προτιμούν να βάλουν μπροστά το μίξερ της έντασης με αποτέλεσμα ελάχιστοι να καταλαβαίνουν τι ακριβώς διεκδικούν και πολλοί να τους αντιμετωπίζουν, σαν κηφήνες που ονειρεύονται το δημόσιο ταμείο – ελπίζω να γράψω κάτι κάποια μέρα αναλυτικά. Σήμερα απλά θέλω να επισημάνω πως αν η καραντίνα ήταν ένα μεγάλο τάιμ άουτ, στην επιστροφή κάποιοι προσπαθούν να παίξουν το σύστημα «καν τα όλα μπάχαλο»: δεν αποκλείω κάποιοι από αυτούς που πήραν τις λαϊκίστικες ντουντούκες της ανυπακοής να ελπίζουν στην επιστροφή του κορονοϊού για να καταστραφεί η καλή εντύπωση που η χώρα δημιούργησε στα μάτια των ξένων, που ακόμα δεν μπορούν να καταλάβουν πως η Ελλάδα τα κατάφερε τόσο καλά. Για αυτούς κανονικότητα είναι να καίγεται το Σύνταγμα: δεν έχουν μάλιστα ούτε την επιμονή να περιμένουν.

Χτίζονται καριέρες

Ξέρετε τι παράγει κάθε κρίση; Πέρα από ανέργους, ύφεση και οικονομικά προβλήματα, παράγει κυρίως πολιτικές καριέρες. Η δυστυχία παράγει πολιτικά αφηγήματα, δηλαδή ωραία παραμύθια στα οποία επενδύοντας κανείς δεν έχασε. Αυτή η παράξενη απαίτηση να λυθούν όλα τα προβλήματα της χώρας σε μια εβδομάδα (ακόμα κι αυτά που ακόμα δεν ξεκίνησαν…) είναι ο σπόρος μιας αυριανής ταραχής: προετοιμάζεται το έδαφος για  διχασμούς και καταστροφές – ο σκοπός είναι να ξεχάσουμε γρήγορα πως χάρη στην υπεύθυνη στάση των πολιτών της η Ελλάδα έβαλε τα γυαλιά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Θα λεγα ότι είναι χρέος μας να θυμόμαστε πως κερδίσαμε ένα αγώνα που έγινε στο όνομα της διαφύλαξης κάθε ανθρώπινης ζωής – αυτό είναι το μεγαλύτερο ιδανικό. Αλλά στην αγέλη της ανοησίας είναι αδύνατο να μιλάς για ιδανικά…