Θα μπορούσαμε απλά να παραφράσουμε τον Γκάρι Λίνεκερ, που χθες αρνήθηκε την διασημότερη διαπίστωση που έχει κάνει - να πούμε δηλαδή ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα στο οποίο είκοσι δύο παίκτες τρέχουν πίσω από μια μπάλα και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί, αλλά όχι πάντα. Οι Ιταλοί, που θυμούνται τα δικά τους παθήματα, γράφουν από χθες ότι υπάρχει μια Κορέα για όλους. Οι Βραζιλιάνοι που δεν ξέχασαν αυτό που έπαθαν στο Μπελ Οριζόντε μιλούνε για τιμωρία από το Θεό, οι Αγγλοι, τώρα που οι Γερμανοί αποκλείστηκαν ονειρεύονται το τρόπαιο  - ποιος θα τους αποκλείσει, λένε, από την ώρα που έφυγαν αυτοί που στα μεγάλα τουρνουά τους έχουν στερήσει τελικούς που δικαιούνταν; Ο κόσμος υποδέχτηκε τον αποκλεισμό της Γερμανίας με μια αίσθηση ανακούφισης: όλοι, όταν τους είδαν να κερδίζουν με τον τρόπο που κέρδισαν την Σουηδία, τρόμαξαν. Όμως αν η νίκη των Γερμανών κόντρα στην ομάδα του Μπεργκ ήταν η απόδειξη της γερμανικότητας της, δηλαδή της πίστης της στη νίκη, πέρα από αυτό εκείνο το βράδυ δεν υπήρχε τίποτα άλλο: οι Γερμανοί αντέδρασαν όταν έμειναν με δέκα παίκτες, αλλά η αντίδραση δεν συνιστά οργανωμένο παιγνίδι. Όταν αυτό ήταν αναγκαίο κι απαραίτητο, οι Γερμανοί μπλέχτηκαν και με αντιπάλους τους Νοτιοκορεάτες, ακριβώς όπως είχαν μπερδευτεί και κόντρα στους Μεξικάνους. Η άμυνά τους δεν ήταν σοβαρή, η επίθεσή τους δεν σκόραρε, η μεσαία γραμμή αποτελούνταν από κουρασμένα παλήκάρια κι ο Γιοακίμ Λεβ πρόδωσε όλη του την σύγχυση εμφανίζοντας την τρίτη διαφορετική ενδεκάδα σε τρία ματς. Αλλά όλα αυτά είναι μάλλον απλά και μαρτυρούν κυρίως την διάθεση των αθλητικογράφων να φτάνουν σε συμπεράσματα κρίνοντας εκ των υστέρων: αυτό που κυρίως έλειψε από την Γερμανία ήταν η δίψα – αυτή που δεν είχαν ούτε οι Γάλλοι το 2002, ούτε οι Ιταλοί το 2010, ούτε οι Ισπανοί το 2014. Ολοι αυτοί υπήρξαν παγκόσμιοι πρωταθλητές και όλοι αποκλείστηκαν από τον πρώτο γύρο - αλλά αυτά τα ξέρετε. Ισως δεν ξέρετε ότι η Γερμανία είχε να αποκλειστεί από τον πρώτο γύρο από το μουντιάλ του 1938: θέλω να πιστεύω πως η μοίρα έκανε στους Γερμανούς αυτό το σκέρτσο για να τους θυμίσει εκείνες τις μέρες, αλλά και όσα ακολούθησαν.        

Ογδόντα χρόνια πριν

Το μουντιάλ του 1938 έγινε με νοκ άουτ ματς – δεν υπήρχαν όμιλοι. Δεν είναι ένα μουντιάλ όπως τα άλλα. Λίγους μήνες πριν αρχίσει, ο Χίτλερ είχε ανακοινώσει την ένωση της Γερμανίας με την Αυστρία, το Anschluss. Η Αυστρία είχε προκριθεί για να παίξει στο μουντιάλ, που γινόταν στη Γαλλία, κι είχε καλύτερη ομάδα από τους Γερμανούς, αλλά στη Λιόν, όπου την περίμενε η Σουηδία δεν εμφανίστηκε ποτέ. Οι Γερμανοί αποφάσισαν να πάρουν στην δική τους Εθνική εννέα από τους καλύτερους Αυστριακούς, ώστε να κερδίσουν το μουντιάλ – το καθεστώς είχε ανάγκη μια τέτοια νίκη. Ενας Αυστριακός αρνήθηκε: ο καλύτερος παίκτης εκείνης της ομάδας, ο Ματίας Ζίντελαρ. Ο εβραϊκής καταγωγής σέντερ φορ, που το 1934 παραλίγο να κερδίσει μόνος του τους μετέπειτα παγκόσμιους πρωταθλητές Ιταλούς στον ημιτελικό του Μιλάνου, είπε ότι η Γερμανία δεν είναι πατρίδα του. Στην προετοιμασία των ομάδων για τα τελικά του 1938, οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί είχαν παίξει ένα φιλικό για να γιορτάσουν την Ενωση. Ο Ζίντελαρ αρνήθηκε να χαιρετήσει φασιστικά κι αποφάσισε να δείξει στους Γερμανούς ποιος είναι: σημείωσε το πρώτο γκολ ντριπλάροντας όλη την άμυνα και πανηγύρισε το δεύτερο κάνοντας υπόκλιση μπροστά στην εξέδρα των αξιωματικών του Ράιχ. Δεν του συγχωρέσανε ποτέ την άρνηση να αγωνιστεί με την Γερμανία: το χειμώνα του 39 βρέθηκε νεκρός μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Καμίλα Καστανιόλα, εβραία ιταλικής καταγωγής. Οι λόγοι του θανάτου δεν έγιναν γνωστοί. Στο σπίτι του βρέθηκε ένα σημείωμα για τη χαμένη του πατρίδα.

 Ενας τρελός από την Ελβετία     

Η Μεγάλη Γερμανία του Ράιχ πήγε στο μουντιάλ κι έφυγε πριν αυτό αρχίσει. Στο Παρκ Ντε Πρενς στις 4 Ιουνίου αντιμετώπισε την Ελβετία. Προηγήθηκε με ένα γκολ του Χουπ Γκούχελ, κυνηγού με έφεση στο γκολ: πέθανε 46 χρονών από καρδιά – μόνος και με την ετικέτα του αποτυχημένου που δεν κατάφερε να οδηγήσει εκείνη την Γερμανία σε ένα θρίαμβο. Η Ελβετία ισοφάρισε με τον Τρέλο Αμπεγκλέν  - στην Εθνική έπαιζαν και τα δυο αδέρφια του, ο Ζαν και ο Μαξ, αυτός ήταν ο νεότερος και ο πιο χαρισματικός. Το ματς τελείωσε 1-1, στην παράταση δεν μπήκαν γκολ και επειδή πέναλτι δεν υπήρχαν, ξανάπαιξαν στις 9 Ιουνίου. Οι Γερμανοί προηγήθηκαν με 2-0 – άνοιξε το σκορ ένας από τους Αυστριακούς, ο Βίλι Χάνεμαν που μετά το τέλος του πολέμου έπαιξε ξανά στην Εθνική Αυστρίας. Το 2-0 το σημείωσε άθελα του ο Ελβετός Ερνστ Λέρτχερ, γερμανικής καταγωγής, που αν επιτρέπονταν οι αλλαγές θα είχε φύγει από το ματς, αφού το πλήθος τον σφύριζε κάθε φορά που ακουμπούσε τη μπάλα. Η Ελβετοί βρήκαν τη δύναμη να γυρίσουν το παιγνίδι έχοντας μαζί τους όλο το γήπεδο: μείωσαν με ένα γκολ του Χένι Βάλασεκ, που ήταν γεννημένος στη Μόσχα από Τσέχα μητέρα – έχει γυριστεί και ταινία για τη ζωή του, ενώ στο μουσείο ποδοσφαίρου της Ζυρίχης υπάρχει το πορτρέτο του. Το 2-2 το σημείωσε ο πιο μικρός της ομάδας, ο Αλφρεντ Μπίκελ, ο μόνος Ελβετός που αγωνίστηκε και στο μουντιάλ του 1950. Όμως τους Γερμανούς κατέστρεψε εντελώς ο τρελός Τρέλο, με δυο δικά του γκολ. Ο Αμπεγκλέν πέθανε τον Νοέμβρη του ΄44 σε ένα παράξενο σιδηροδρομικό δυστύχημα: μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής του, όπου πήγαινε όλοι τον υποδέχονταν σαν ήρωα, αφού ήταν «ο ποδοσφαιριστής που νίκησε τη Γερμανία του Χίτλερ» σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής. Η ήττα των Γερμανών λέγεται ότι ήταν η πρώτη ποδοσφαιρική είδηση που μπήκε στα πρωτοσέλιδα των ευρωπαϊκών εφημερίδων: δεν ήταν μια ποδοσφαιρική ήττα, αλλά μια πολιτική πράξη. Οι ηττημένοι Γερμανοί έχασαν τα προνόμια που είχαν ως αθλητές και ένα χρόνο αργότερο στάλθηκαν στο μέτωπο. Οι πιο πολλοί δεν γνωρίζουμε τι τύχη είχαν.  

Η Γερμανία που δεν φόβιζε

Πρώτη είδηση σε όλο τον κόσμο ήταν και ο χθεσινός αποκλεισμός της υπερφίαλης και κάπως μπλαζέ Γερμανίας που έχασε από τη Νότιο Κορέα γιατί δεν τη φόβισε – γενικά δεν φόβιζε η Γερμανία και μια Γερμανία που δεν φοβίζει δεν είναι μια Γερμανία που μπορεί να κερδίσει το παγκόσμιο κύπελλο. Τα προβλήματα της είχαν φανεί και στο Euro της Γαλλίας, όταν είχαν αποκλειστεί από τους γηπεδούχους υστερώντας (αν είναι ποτέ δυνατόν…) σε δύναμη. Στη Ρωσία εμφανίστηκε με μια ομάδα μπερδεμένη, με πολλούς μικρούς που κουβαλούσαν το βάρος της παγκόσμιας πρωταθλήτριας χωρίς οι ίδιοι να είναι πρωταθλητές: τα παπούτσια του Λαμ, του Σβάινστάιγκερ, του Κλόζε, δεν μπόρεσε να τα φορέσει ούτε ο Κίμιχ, ούτε ο Ρούντι, ούτε ο Γκορέτσκα, ούτε ο Τίμο Βέμερ. Ο αποκλεισμός του Σανέ αποδείχτηκε λάθος τεράστιο και η επιμονή στον Κεντίρα, στον Μίλερ και στον Οζίλ επιλογή καταστροφική. Οι φάσεις των δυο γκολ που οι Γερμανοί δέχτηκαν στο ματς με τους Νοτιοκορεάτες μοιάζουν με φάρσες της μοίρας: το πρώτο το δέχονται εξαιτίας του VAR - αυτοί που την τεχνολογία την έχουν θεοποιήσει. Στο δεύτερο οι Κορεάτες δεν ψαρώνουν από την κατεβασιά του Νόιερ, που τέσσερα χρόνια πριν έπαιζε με τα νεύρα των Αργεντίνων στο Μαρακανά σουλατσάροντας εκτός περιοχής: αυτή τη φορά ο τερματοφύλακας, που δεν θα πρεπε να πάει στο μουντιάλ, χάνει τη μπάλα και οι Νοτιοκορεάτες σκοράρουν σε ένα άδειο τέρμα κάνοντας την ποδοσφαιρική ανθρωπότητα να σκάσει από τα γέλια.

Η επανάληψη ως δράμα

Οι Γερμανοί μαζεύουν τα κομμάτια τους και γυρνάνε σπίτι άδοξα. Το μόνο παρήγορο είναι ότι θα θυμηθούν τις μέρες του 1938, όταν είχαν πάλι αποκλειστεί από τον πρώτο γύρο. Ας ελπίσουμε πως θα θυμηθούν και όσα εκείνες τις μέρες ακολούθησαν και ότι θα προβληματιστούν γιατί κανείς στην Ευρώπη δεν έκλαψε για την ήττα τους και τώρα, όπως και τότε. Ας τους ευχηθούμε η επιστροφή στις μέρες του ΄38 να είναι διδακτική. Παρά τα αντιθέτως λεγόμενα υπάρχουν και ιστορίες που δεν επαναλαμβάνονται ως φάρσες, αλλά ως δράματα…