H Αρσεναλ πέτυχε ίσως την νίκη της χρονιάς με το επιβλητικό 3-0 κόντρα στην Ρεάλ Μαδρίτης αλλά για αυτή θα γράψω αύριο στο σημείωμα που θα αφιερώσω συνολικά στους προημιτελικούς του Τσάμπιονς λιγκ. Σήμερα θέλω να γράψω κάτι για μια χαμένη τέχνη την ύπαρξη της οποίας μας υπενθύμισε χθες βράδυ ο Ντέγκλαν Ράις: την τέχνη των χτυπημάτων φάουλ που πάντα ενθουσίαζε τους ποδοσφαιρόφιλους. Ο Αγγλος διεθνής έγινε ο πρώτος παίκτης που σημείωσε δυο γκολ με χτυπήματα φάουλ στην Ρεάλ από το μακρινό 1956 όταν και το είχε καταφέρει ο μυθικός Ερνστ Χάπελ.

Μια σχεδόν χαμένη Τέχνη

Η τέχνη του χτυπήματος φάουλ έχει αρχίσει να χάνεται και η απόδειξη για αυτό είναι ότι στην εποχή μας είναι δύσκολο να πεις ποιος είναι ο παίκτης που στην Ευρώπη χτυπά τα καλύτερα φάουλ σκοράροντας. Να σημειωθεί – για να γίνει κατανοητό και το σπάνιο του γεγονότος που ζήσαμε χθες βράδυ – ότι στους προηγούμενους 339 αγώνες που ο Ράις είχε δώσει με την Γουεστ Χάμ, την Αρσεναλ και την Εθνική Αγγλίας ο Ράις με χτύπημα φάουλ δεν είχε σκοράρει ποτέ. Στο τελευταίο μουντιάλ αυτό που έγινε στο Κατάρ δυο μόνο γκολ είχαν προκύψει από απευθείας εκτελέσεις φάουλ: ένα το είχε πετύχει ο Αγγλος Ράσφορντ στο ματς των Λιονταριών με την Ουαλία και ένα ο Μεξικάνος Τσάβες κόντρα στους Σαουδάραβες. Στο Κατάρ δεν είχε σκοράρει από χτύπημα φάουλ ούτε ο Λίο Μέσι ο τελευταίος γνώστης της χαμένης τέχνης. Ο Αργεντίνος άρχισε να χτυπά φάουλ μεγαλώνοντας κι αφού ακολούθησε ένα ειδικό πρόγραμμα προπονήσεων. Οι εκτελέσεις του μάλιστα ήταν αρκετά διαφορετικές: ο Μέσι δεν ήταν ένας εκτελεστής φάουλ που βασιζόταν στο ένστικτό του όπως οι αληθινοί μετρ του είδους. Η επιτυχία του ήταν θέμα δουλειάς και γνώσης ακόμα του αντίπαλου τερματοφύλακα, του τρόπου που αυτός έστησε το τοίχος κτλ. Όχι τυχαία αρκετές από τις επιτυχημένες εκτελέσεις του ήρθαν από συρτά σουτ πράγμα καθόλου συνηθισμένο. Τα χτυπήματα του δεν ήταν δυνατά αλλά αποτελέσματα τεχνικής: ο Μέσι ήξερε πώς να βρει την μπάλα για να την περάσει από το τοίχος και για αυτό είχε γίνει επικίνδυνος εκτελώντας από κάθε απόσταση. Πολλά στην τεχνική του Μέσι θύμιζαν την αντίστοιχη του Μισέλ Πλατινί που επίσης ειδικευόταν στα χαϊδέματα της μπάλας και όχι στα πολύ δυνατά σουτ – βέβαια οι μπάλες στον καιρό του Γάλλου ήταν τελείως διαφορετικές (πιο βαριές δηλαδή…) και αυτές οι πινελιές ακριβείας ήταν μάλλον και πιο δύσκολες. Ο Πλατινί δεν σούταρε ποτέ φάουλ μετά από πάσα παρόλο που είχε δυνατά πόδια: έλεγε πως αυτά τα μη απευθείας χτυπήματα φάουλ είναι σαν να ανοίγεις ένα μπουκάλι σαμπάνια κρατώντας τον φελό!  

Μίμηση πράξεως σπουδαίας

Στην ερώτηση αν η δύσκολη αυτή τέχνη μαθαίνεται ο Μέσι απαντά πάντως ναι. Ισως κι ο Ράις να είναι μια ανάλογη περίπτωση: ο καιρός θα δείξει αν έβαλε στο μάλλον φτωχό εκτελεστικά ρεπερτόριό του μια τέτοια ολοένα και σπανιότερη ικανότητα.

Το να σκοράρεις από χτυπήματα φάουλ σε καθιστά συχνά ως ποδοσφαιριστή απαραίτητο: σου προσθέτει μάλιστα και γαλόνια στο γήπεδο και φυσικά σε καθιστά σπουδαίο στην συνείδηση του κόσμου. Ο Κώστας Φραντσέσκος πχ είναι μια τέτοια περίπτωση. Δεν είχε γενικά το γκολ στο αίμα του, ούτε και ήταν πιο εγκεφαλικός από τα πολλά «δεκάρια» του ελληνικού μας ποδοσφαίρου. Αλλά όταν έστηνε την μπάλα για να εκτελέσει φάουλ περίμενες πως θα την περάσει  από το τοίχος και θα σκοράρει με κάθε τρόπο: λέγανε ότι είχε αντιγράψει χτυπήματα από τους παίκτες του βόλεϊ – δεν το αποκλείω, αν και δεν το πίστεψα ποτέ μου.

Η τέχνη του χτυπήματος φάουλ ενθουσιάζει τόσο πολύ ώστε πάντα σχεδόν οι εκτελεστές καλούνται να αποκαλύψουν το μυστικό τους. Λέγανε πως όταν κάποτε ο Ανδρέα Πίρλο θέλησε να γίνει εκτελεστής φάουλ (έμαθε τελικά την τέχνη πολύ καλά) επισκέφτηκε ένα αληθινό σπεσιαλίστα όπως ήταν ο Ζουνίνιο Περναμπουκάνο στην Λιόν και του ζήτησε τι πρέπει να κάνει. Ο Βραζιλιάνος του συνέστησε αρχικά στην προπόνηση να χτυπά φάουλ χωρίς να φοράει παπούτσι (!) ώστε να αποκτήσει μέσα του την βεβαιότητα πως όλα γίνονται.

Για όλους τους εκτελεστές φάουλ το πρώτο και το βασικότερο ζητούμενο είναι η πίστη. Ενας από τους τελευταίους και μεγαλύτερους εκτελεστές, ο Σίνισα Μηχαϊλοβιτς, έλεγε πως ποτέ δεν έχει στήσει την μπάλα για να σουτάρει από οποιαδήποτε απόσταση χωρίς να πιστεύει πως θα σκοράρει. Ο Σέρβος, που έχει το ρεκόρ καριέρας ποδοσφαιριστή σε ό,τι έχει να κάνει με επιτυχημένες εκτελέσεις φάουλ έχοντας πετύχει 28 γκολ, έλεγε πάντως πως η τέχνη αυτή δεν διδάσκεται: «το να χτυπάς σωστά ένα φάουλ είναι απλά ένα δώρο από το Θεό, μια ικανότητα που την έχουν οι ευλογημένοι» υποστήριζε. Μια αντίστοιχη άποψη είχε κι ο μεγάλος Ζίκο: αυτός και όχι ο Ρομπέρτο Κάρλος ή ο Ζουνίνιο θεωρείται στην Βραζιλία ο μεγαλύτερος εκτελεστής φάουλ. «Έστηνα την μπάλα, σούταρα και ένιωθα ότι κατεύθυνα την μπάλα με τα μάτια» έχει πει. Ο Ζίκο ισχυριζόταν πως ο καλός εκτελεστής πρέπει να έχει ένα και μόνο τρόπο και να δουλεύει στις προπονήσεις για να τον τελειοποιήσει.

Το ίδιο πίστευε και ο Κριστιάνο Ρονάλντο που εκτελούσε όχι απλά με τον ίδιο τρόπο, αλλά και κάνοντας το ίδιο τρέξιμο. Η βρετανική εφημερίδα Telegraph είχε γράψει κάποτε πως «ο Κριστιάνο δίνει μια μικρή θεατρική παράσταση κάθε φορά που χτυπά ένα φάουλ» και πως «το πρόβλημα είναι πως αυτή είναι συνήθως αποτυχημένη». Δεν είχε και πολύ άδικο: ο χαρισματικός σκόρερ Πορτογάλος στην Γιουβέντους είχε ένα γκολ από φάουλ σε 43 προσπάθειες – με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ τα είχε πάει καλύτερα όταν βέβαια του επέτρεπε να σουτάρει ο Μπέκαμ, ο τελευταίος ίσως βρετανός σπεσιαλίστας. Ενας άλλος σπεσιαλίστας από τους τελευταίους στην Ευρώπη, ο Σέρβος Πιάνιτς, έλεγε πως μαθαίνεις να χτυπάς φάουλ όταν μικρός θες να αντιγράψεις ένα μεγάλο εκτελεστή που είχε την τέχνη αυτή στο ρεπερτόριο του. Ο Πιάνιτς είχε είδωλο τον Μαραντόνα που δεν έβαλε πολλά γκολ από χτυπήματα φάουλ, ήταν όμως πολύ καλός και στο να βρίσκει συμπαίκτες μετά από εκτελέσεις μοιράζοντας ασίστ. Ο Πιάνιτς έλεγε ότι ο Μαραντόνα δημιουργούσε κομπίνες και προσπαθούσε από μικρός αυτό να το μιμηθεί δοκιμάζοντας στις προπονήσεις με συμπαίκτες του πολλές συνεργασίες. «Με τον καιρό, όταν αυτές προκύπτουν εύκολα, αποκτάς και την βεβαιότητα πως μπορείς να σκοράρεις και με απευθείας εκτελέσεις» έλεγε προσθέτοντας πως για τον ίδιο ήταν ευκολότερο να εκτελεί ένα φάουλ από ένα πέναλτι!

Βαρετή η προπόνηση

Γιατί σήμερα δεν βλέπουμε πλέον πολλά γκολ από εκτελέσεις φάουλ; Ο Κούμαν, που έχει κρίνει τελικό κυπέλλου Πρωταθλητριών με εκτέλεση φάουλ, λέει πως λείπει η προπόνηση. «Κάποτε χτυπούσα περίπου διακόσια φάουλ μετά από κάθε προπόνηση» λέει υποστηρίζοντας πως ακόμα και για τον ίδιο η άσκηση αυτή ήταν ολότελα βαρετή. «Σήμερα αν αυτό το ζητήσεις από ένα ποδοσφαιριστή, έχεις αυτόματα αποκτήσεις ένα εχθρό» λέει - ίσως έχει και δίκιο.

Τα δυο γκολ- φάουλ του Ράις ήταν πάντως καταπληκτικά. Στο δεύτερο η κομπίνα εκτελείται τέλεια καθώς το μίνι τοίχος των συμπαικτών του ανοίγει ακριβώς την στιγμή που αυτός σουτάρει: ο χρονισμός θυμίζει χορευτική παράσταση – το σουτ βέβαια είναι εξαιρετικά δυνατό και καταλήγει εκεί που ο κατά τα άλλα άψογος Κουρτουά δεν μπορεί να φτάσει. Όμως το απόλυτο αριστούργημα του Αγγλου είναι το πρώτο γκολ: περνά την μπάλα πλάγια από το τοίχος με ένα τρόπο που ίσως μόνο ο Ρομπέρτο Κάρλος είχε κάνει στο περίφημο εκείνο φιλικό ματς της Βραζιλίας με την Γαλλία νικώντας τον Μπαρτέζ. Εκείνο το γκολ, αποτέλεσμα κατά τον ίδιο της ικανότητάς του να χτυπά την μπάλα με τα τρία δάχτυλα του ποδιού του, είχε γίνει αντικείμενο μελέτης από το γαλλικό Πολυτεχνείο: ο καθηγητής Φυσικής Νταβίντ Κερέ είχε αναλάβει την επιστημονική εξήγησή του και είχε γράψει στην Βίβλο των επιστημόνων της Φυσικής, το New Journal of Physics, άρθρο για την καταστρατήγηση των νόμων της Φύσης. Χθες μια τρομερή σκηνοθεσία της μοίρας ήθελε τον Βραζιλιάνο παρόντα στο γήπεδο. Για να δει από κοντά πως Ο Ράις μάλλον τον ξεπέρασε: το δικό του γκολ με εκτέλεση ανάλογη ήρθε σε ένα προημιτελικό του Τσάμπιονς λιγκ κόντρα στην Ρεάλ Μαδρίτης και όχι σε ένα φιλικό ματς που αν δεν υπήρχε το γκολ του Ρομπέρτο Κάρλος δεν θα θυμόταν κανείς…