Δεν μου άρεσε καθόλου ο τρόπος που ο Κώστας Φορτούνης πανηγύρισε το καταπληκτικό γκολ που σημείωσε κόντρα στην ΑΕΚ. Οσο σκληρή κι αν είναι μαζί σου η εξέδρα δεν χρειάζεται ποτέ να την προκαλείς, γιατί στο τέλος χάνεις το όποιο δίκιο σου. Μου άρεσε όμως το γεγονός ότι παραδέχτηκε το λάθος του. Κυρίως μου άρεσε η δήλωσή του που αφορά μια πιθανή τιμωρία του: «Ήταν λάθος μου το παραδέχομαι και θα δεχθώ τις οποιεσδήποτε συνέπειες, γιατί έχω μάθει να αναλαμβάνω τις ευθύνες μου» είπε χαρακτηριστικά. Είναι μια πρόοδος.

Τίποτα δεν είναι καινούργιο

Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι ποδοσφαιριστές (κι όχι μόνο) κάνουν χειρονομίες στην εξέδρα ή λένε μια κουβέντα παραπάνω: στην ένταση ενός παιγνιδιού μπορεί να συμβεί. Φέτος είχαμε τον Φορτούνη και λίγες μέρες πριν τον Πασχαλάκη. Πέρυσι ήταν ο Μανόλο Χιμένεθ, που έκανε χειρονομίες στον κόσμο στη Λεωφόρο, ενώ θυμάμαι και τον Πέλκα να σκαρφαλώνει στα κάγκελα στην Τούμπα και να βρίζει κι αυτός αντιπάλους φωνάζοντας και συνθήματα – νομίζω ήταν σε ένα ματς με τον Πανιώνιο. Αν πάμε πιο πίσω θα βρούμε πολλά και αν δούμε τι γίνεται στο εξωτερικό θα βρούμε ακόμα περισσότερα. Οι παίκτες λένε πολλά που δεν πρέπει σε αντιπάλους και οπαδούς, θυμώνουν και μουρμουράνε με τους προπονητές τους: ακόμα και στη διάρκεια του παιγνιδιού βρίζουν συμπαίκτες και αντιπάλους όσο ο διαιτητής το επιτρέπει. Τίποτα δεν είναι καινούργιο: θυμάμαι κάποτε τον Ερίκ Καντονά να ανεβαίνει στην εξέδρα και να δέρνει ένα οπαδό, που όπως είχε πει, γυρνούσε τα γήπεδα της Αγγλίας και τον έβριζε. Τιμωρήθηκε, εξέτισε την ποινή του, που μάλιστα δεν ήταν αμιγώς ποδοσφαιρική, αφού είχε υποχρεωθεί και σε κοινωνική εργασία, και ήταν και το επεισόδιο αυτό ένας λόγος που δεν τον καλούσαν στην Εθνική Γαλλίας. Αλλά κανείς δεν είχε σκανδαλιστεί ιδιαίτερα γιατί ό,τι είχε κάνει ήταν απολύτως συμβατό με την γενικότερη προσωπικότητα του – κάτι τέτοιες αντιδράσεις από αυτόν τις περίμενες. Από τον Φορτούνη όχι.

Η χυδαιότητα έχει γίνει κανόνας

Οσο βλέπω αυτές τις αντιδράσεις των αθλητών να πληθαίνουν, (όχι μόνο μέσα στα γήπεδα, αλλά και στα περίφημα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου διάφοροι μάγκες του πληκτρολογίου είναι έτοιμοι για τις χειρότερες αναρτήσεις με μοναδικό σκοπό να προκαλέσουν), τόσο περισσότερο πιστεύω πως πρόκειται για θεατρικές συμπεριφορές. Νομίζω πως κάποιοι παίκτες (κι όχι μόνο στο ποδόσφαιρο…) πιέζονται για να δείξουν ένα είδος οπαδικής συμπεριφοράς, που εκλαμβάνεται όχι μόνο ως επίδειξη ανδρισμού, αλλά και ως ένα είδος έκφρασης αγάπης για την ομάδα. Πρόκειται για μια συμπεριφορά που στον καιρό μας υποτίθεται πως «πουλάει» στον οπαδό και συγχρόνως μαρτυρά και το πάθος του παίκτη για τη νίκη, ίσως και τις ηγετικές του ικανότητες: συγνώμη, αλλά όλα αυτά είναι κουραφέξαλα. Είναι αλήθεια πως διάφοροι έχουν καταφέρει να γίνουν συμπαθείς με τέτοιου τύπου κουταμάρες, αλλά η βωμολοχία και η πρόκληση δεν είναι παρά απλή απόδειξη έλλειψης ψυχραιμίας – σε κάποιες περιπτώσεις μαρτυρά και έλλειψη παιδείας και καθαρού μυαλού.

Ο Φορτούνης αναλαμβάνοντας την ευθύνη της πράξης του έδειξε μια μεταμέλεια – δεν περίμενα κάτι διαφορετικό. Κάτι ανάλογο είχε κάνει πριν λίγες μέρες και ο Πασχαλάκης που ξεσήκωσε την εξέδρα του ΟΦΗ και είναι τυχερός που αυτή αντέδρασε ψύχραιμα. Η συνειδητοποίηση της κουταμάρας είναι κάτι χρήσιμο: παλιότερα συνήθως τέτοιου είδους ενέργειες οι ποδοσφαιριστές και οι δικηγόροι τους τις αρνούνταν στον αθλητικό δικαστή με δικαιολογίες απερίγραπτες. Άλλος έχει πει ότι έδειχνε απλά το σκορ, όταν σήκωνε επιδεικτικά το δάχτυλό του στην εξέδρα, άλλος ότι έδειχνε το Θεό, άλλος ότι είπε κάτι διαφορετικό από αυτό που κατέγραψαν οι κάμερες. Η ανάληψη της ευθύνης είναι μια πρόοδός. Κυρίως γιατί γίνεται σε μια εποχή που η βωμολοχία, η μαγκιά του πληκτρολογίου και η χυδαιότητα έχουν γίνει χάρη στα Social Media κανόνας.

Ποιος μπορεί να το κάνει;

Η καφρίλα έχει συχνά μια γοητεία - προκαλεί εκτόνωση, βγάζει τον αντίπαλο από τα ρούχα του, ενοχλεί τους σοβαροφανείς. Αλλά οι αθλητές πρέπει να είναι πρότυπα συμπεριφοράς, όχι γιατί είναι είδωλα για παιδιά, αλλά γιατί ο κοινωνικός τους ρόλος το επιβάλει - είναι το αντίδοτο στη χυδαιότητα, οι καλοί της ιστορίας. Ποιος όμως μπορεί αυτό να τους το υπενθυμίζει; Ποιος έχει το ηθικό ανάστημα να τους πει ότι δεν πρέπει να κάνουν τέτοιες κουταμάρες; Ποιος μπορεί να το κάνει; Νομίζω κανείς. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει παράγοντες να μπουκάρουν στα γήπεδα με κουμπούρια και μπράβους, άλλους να απειλούν ότι θα κρεμάσουν ανθρώπους από τα κασκόλ, άλλους να πλακώνονται στις συνεδριάσεις της Σουπερλίγκας κι άλλους να βρίζουν αθλητές και να τους εύχονται να πάθουν καρκίνο. Ακόμα χειρότερος έχει γίνει ο δημόσιος λόγος των οπαδών που βρήκαν στα Facebook και στα Twitter ένα προνομιακό πεδίο έκφρασης καφρίλας – μάλιστα αρκετοί  είναι και περήφανοι για την χυδαιότητά τους και την θεωρούν αυθεντική έκφραση. Τις τελευταίες μέρες οι πιο πολλοί από αυτούς που σκανδαλίστηκαν από τον Φορτούνη και ζητάνε την παραδειγματική τιμωρία του, τον βρίζουν με τις χειρότερες εκφράσεις που μπορεί να φανταστεί άνθρωπος! Πολλοί περιμένουν απλά τέτοια παραπτώματα αθλητών ή προπονητών για να αποενοχοποιηθούν οι ίδιοι και να βγάλουν ό,τι χειρότερο κουβαλάνε μέσα τους. Δεν αναφέρομαι φυσικά μόνο στους οπαδούς της ΑΕΚ: όλοι έτσι ακριβώς λειτουργούν. Οποτε αθλητής (ή προπονητής ή παράγοντας ή δημοσιογράφος κτλ) τους δώσει την ευκαιρία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετατρέπονται σε βόθρο πραγματικό. Οι αθλητές δεν πρέπει να δίνουν αφορμές κυρίως για να μην αφήνουν αυτό το βόθρο να ξεχειλίζει. Διότι οι ίδιοι μπορεί να τιμωρηθούν για τις πράξεις τους, αλλά από το βόθρο δεν μας γλυτώνει κανείς.

Δεν τους ταιριάζει η καφρίλα

Λατρεύω τους ειρωνικούς πανηγυρισμούς – μερικοί έχουν περάσει στην ιστορία και τους θυμόμαστε πιο πολύ από το επίτευγμα που προηγήθηκε. Όταν ο Μπατιστούτα ζήτησε από ένα γήπεδο να σωπάσει, δεν είχε καταλάβει ότι έβαλε στο παγκόσμιο ρεπερτόριο μια κίνηση που θα μιμούνται για χρόνια εκατοντάδες αθλητές. Νομίζω ότι όποιος άνθρωπος έχει χιούμορ είχε γελάσει όταν ο Σπανούλης έδειξε κάποτε τα αυτιά του στην εξέδρα: δεν υπήρχε τίποτα το χυδαίο σε αυτό. Προτιμώ το Ρονάλντο που γδύνεται και δείχνει τους κοιλιακούς του, από όσους σκαρφαλώνουν σε κάγκελα για να τραγουδήσουν συνθήματα χουλιγκάνικα. Από την άλλη, όμως, είναι ελάχιστοι αυτοί που μπορούν να κάνουν συστάσεις σε αθλητές γιατί ξέφυγαν, ενώ η αδρεναλίνη τους ήταν στα ύψη. Έχουν τόσες φορές ξεφύγει οι ίδιοι, που κάθε τους παραίνεση είναι απερίγραπτα υποκριτική. Λυπάμαι για τους αθλητές που δεν καταλαβαίνουν ότι δεν τους ταιριάζει η καφρίλα, λυπάμαι όταν λερώνονται από την υπερχείλιση του βόθρου. Αλλά ο βόθρος είμαστε όλοι εμείς οι υπόλοιποι…