Έχει μαγικό ραβδάκι ο Μεντιλίμπαρ; Μεταμόρφωσε τον Ολυμπιακό με τρεις προπονήσεις; Νομίζω πως αν ο Βάσκος τα άκουγε αυτά απλά  θα μας έδειχνε ότι μπορεί και να χαμογελάσει: η κάπως βλοσυρή του φάτσα δεν σε αφήνει να πιστέψεις ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό. Εγώ θα έλεγα αντί να ψάχνουμε τα μαγικά ραβδάκια του να ακούσουμε τι λέει ο ίδιος. «Είδα το πρώτο ματς του Ολυμπιακού με τον ΠΑΟΚ. Δεν παίξαμε με τον ΠΑΟΚ για να διορθώσουμε πράγματα σε σχέση με εκείνο το παιχνίδι. Τότε ήταν εντελώς άλλες συνθήκες, άλλος προπονητής, μία άλλη στιγμή για τον Ολυμπιακό. Εγώ έχω έρθει εδώ γιατί θέλω να εφαρμόσω τις ιδέες μου και προσπαθώ παιχνίδι με παιχνίδι να το καταφέρω» είπε. Κανένα μαγικό ραβδάκι δεν υπάρχει: μόνο ιδέες. Και παίκτες ικανοί να τις υπακούσουν.

Κάποιες ενδείξεις υπάρχουν

Όποιος ισχυρίζεται ότι ο Μεντιλίμπαρ μεταμόρφωσε τον Ολυμπιακό κάνοντας τρεις προπονήσεις και βγάζοντας δύο εμψυχωτικούς λόγους στα αποδυτήρια «κάνει την επιθυμία του είδηση», όπως λέγαμε παλιά για τους καλούς παρεμβατικούς ρεπόρτερ - θα ήθελε δηλαδή κάτι τέτοιο, που είναι εντελώς ανέφικτο, να έχει πραγματικά συμβεί, να συμβαίνει. Ούτε ο καλύτερος προπονητής του κόσμου δεν θα μπορούσε να μεταμορφώσει μια ομάδα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Θα μπορούσε βέβαια να κάνει άλλα χρήσιμα πράγματα. Να παρουσιάσει ενδεκάδες με παίκτες που παίζουν στις θέσεις τους. Να κάνει καλές αλλαγές στην διάρκεια των αγώνων. Να αποδείξει σε χρόνο ρεκόρ ότι έχει μια σπάνια ικανότητα στην διαχείριση των χαρακτήρων. Και άλλα.

Τα έχει κάνει αυτά ο Μεντιλίμπαρ;  Ομολογώ ότι δεν το γνωρίζω, μολονότι κάποιες ενδείξεις υπάρχουν. Βέβαια όλα είναι σχετικά. Πάρτε για παράδειγμα την παρατήρηση που αφορά το ό,τι «οι παίκτες πρέπει να παίζουν στις θέσεις τους» - κι αυτό φαίνεται να γίνεται. Δεν νομίζω ότι η θέση του Καρβάλιο είναι αυτή του δεύτερου αμυντικό χαφ, όπως ο Πορτογάλος αγωνίστηκε κόντρα στην Φερεντσβάρος. Εξακολουθώ επίσης να πιστεύω πως παρά την μεγάλη προσπάθεια που του αναγνωρίζω ο Φορτούνης, όταν αγωνίζεται στο πλάι (και ειδικά μάλιστα σε παιχνίδια όπως αυτό με τον ΠΑΟΚ) κάπου μέσα του δυσανασχετεί. Όμως και οι δύο αυτοί οι ποδοσφαιριστές εκτέλεσαν την αποστολή που τους ανέθεσε ο προπονητής τους όσο καλύτερα μπορούσαν. Και αυτό ισχύει για όλους τους υπόλοιπους και νομίζω ότι είναι το μυστικό αυτής της διδακτικής ιστορίας: η προσήλωση στην αποστολή. Το θέμα είναι πως προκύπτει.  

Το αξίωμα της πάπιας

Και για τους προπονητές όπως και για πολλούς που κάνουν δουλειές που τυγχάνουν προβολής ισχύει το γνωστό αξίωμα της πάπιας: «αν κάποιος μοιάζει με πάπια, περπατάει σαν πάπια και κάνει κουάξ κουάξ είναι πάπια». Εκ του αντιστρόφου, όποιος με πάπια δεν μοιάζει δεν είναι πάπια.  Ο Ολυμπιακός είναι αλήθεια πως μετά τον Πέδρο Μάρτινς είχε αρκετούς προπονητές. Πιστεύω πως όλοι όσοι κάθισαν στον πάγκο του ήταν επαρκέστατοι για τα μέτρα του ελληνικού μας ποδόσφαιρο, ήξεραν δηλαδή να προπονούν ποδοσφαιριστές, είχαν συγκεκριμένο ποδοσφαιρικό γούστο, είχαν στο μυαλό τους μία στρατηγική και μπορούσαν να διαλέξουν τους κατάλληλους ποδοσφαιριστές για την περίσταση – χωρίς όλα αυτά βέβαια να σημαίνουν ότι ήταν και αλάνθαστοι. Όμως οι περισσότεροι είχαν ένα πρόβλημα σοβαρό: πιστεύω πως τα μάτια πολλών ποδοσφαιριστών που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον Ολυμπιακό δεν έμοιαζαν με προπονητές – ειδικά στα μάτια των παλιών που δίνουν και τον τόνο. Για διαφορετικούς λόγους ο καθένας δημιουργούσε στο μυαλό των ποδοσφαιριστών την βεβαιότητα ότι θα πλήρωνε με απόλυση και τα δικά τους λάθη. Δεν έμοιαζε αφεντικό, αλλά υφιστάμενός τους στην εσωτερική ιεραρχία: «αναγκαίο κακό» που έγραφα τις προάλλες, ήταν και για τους ίδιους. Τελειωμένη ιστορία από την αρχή της.     

Πόσοι έχουν όρεξη

Μιλάμε πάρα πολύ εδώ και κάποια χρόνια για ιδιαιτερότητες των προπονητών και λεπτομέρειες του παιχνιδιού ξεχνώντας σιγά σιγά τα βασικά. Το πιο βασικό για ένα προπονητή είναι να σταθεί στα αποδυτήρια μιας ομάδας κι αυτοί να δουν κάποιον που δεν έχει την παραμικρή διάθεση για χωρατά, αλλά έχει μεγάλη όρεξη για δουλειά και διοίκηση. Και να ψαρώσουν.

Ο προπονητής πρέπει να προκαλεί τον σεβασμό περισσότερο και απ’ όσο να τον κερδίσει τον σεβασμό. Αν πρέπει να τον κερδίσει τον σεβασμό, τα πράγματα για μια ομάδα δεν είναι απαραίτητο ότι θα πάνε καλά, διότι ο σεβασμός δεν είναι ποτέ εύκολο να κερδηθεί. Ο Καρβαλιάλ πχ μπορεί να είχε εξαιρετική κατάρτιση – αν πχ είχε λόγο στις μεταγραφές του Ιανουαρίου έκανε καλές επιλογές. Όμως στα μάτια των περισσότερων παικτών του Ολυμπιακού (αλλά και γενικότερα των ανθρώπων που δουλεύουν στο σύλλογο και παίζουν κάποιο ρόλο στην καθημερινότητα του) ήταν ένας τύπος που έχει απολυθεί από τον Αστέρα Τρίπολης. Θα έπρεπε οι παίκτες να τον βοηθήσουν να σταδιοδρομήσει, αλλά σε μια ομάδα που οι παίκτες εύκολα μπορεί να καθίσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου, πόσοι νομίζετε ότι έχουν τέτοια όρεξη;

Ποιος ακούει ποιον

Ο Μεντιλίμπαρ δε νομίζω ότι περιμένει πως κάποιος ποδοσφαιριστής θα τον βοηθήσει προσωπικά, κι αν ωστόσο το περιμένει αποκλείεται με την συμπεριφορά να αφήσει σε κανένα ποδοσφαιριστή το δικαίωμα να πιστέψει ότι είναι ανώτερος του και ότι η δική του επιτυχία εξαρτάται από τη δική του βοήθεια. Απαιτεί εμπιστοσύνη, ζητά υπακοή, κι θέλει αντίληψη της ιεραρχίας: κυρίως ανάληψη της ευθύνης της αποστολής. Διαβάζω δεξιά κι αριστερά ότι στην Τούμπα ή στο ματς με την Φερεντσβάρος έκανε το Χ σατανικό κόλπο κτλ. Υπερβολές: αν οι παίκτες του δεν τον άκουγαν, δεν θα γινόταν τίποτα. Την σύνθεση που κατέβασε θα μπορούσε σε αυτά τα ματς να την χρησιμοποιήσει κι ο Καρβαλιάλ, κι ο Μαρτίνεθ κι οποιοσδήποτε: το θέμα είναι πάντα ποιος ακούει ποιον. Ο Ολυμπιακός χρειάζεται ένα προπονητή που να μην ακούει κανένα και να τον ακούνε όλοι. Και οι παίκτες και η διοίκησή του. Αν γίνεται το αντίθετο, δεν υπάρχει κανένα 4-2-3-1 που μπορεί να τον σώσει και καμία αλλαγή που μπορεί να του επιτρέψει να κρατήσει αποτέλεσμα. Το να σε ακούνε δεν είναι αυτονόητο. Και το να μην ακούς έχει γίνει κι αυτό κομμάτι σπάνιο.       

Ποιο είναι το πρόβλημα

Είναι φανερό ότι ο Βάσκος δεν ήρθε στην Ελλάδα για να γίνει μέλος μιας ωραίας παρέας όπως πχ ο Μαρτίνεθ ή ο Κορμπεράν που ήταν για τους ποδοσφαιριστές κάτι σαν μεγάλα παιδιά της τάξης, αλλά δεν κουβαλάει και το τουπέ του Μίτσελ που και για να σου πει καλημέρα έπρεπε πρώτα να σε κρατήσει σε απόσταση. Η παρουσία του στα αποδυτήρια έφερε για την ώρα την χαμένη σοβαρότητα. Τον βοηθάει σίγουρα το γεγονός ότι είναι και 62 ετών, ούτε νέος κι «ανερχόμενος», ούτε γοητευτικός τυχοδιώκτης που ήρθε στην Ελλάδα να κάνει όνομα. Οι παίκτες βλέπουν κάποιον με πείρα μεγαλύτερη από τη δική τους, με παραστάσεις σοβαρού ποδοσφαίρου, και ένα σχέδιο απολύτως σαφές. Στην Τούμπα είπε πως πριν το ματς αυτό που προσπάθησε περισσότερο να κάνει είναι να πείσει τους παίκτες του πως παρά το γεγονός πως είναι καλοί τεχνίτες και έχουν πολλές επιθετικές ικανότητες, θα πρέπει να είναι και αποτελεσματικοί στην άμυνα, και πως αν το καταφέρουν αυτό αποτελέσματα όπως με τον ΠΑΟΚ θα υπάρχουν κι άλλα. Απλοϊκά είναι αυτά; Ισως. Υποθέτω όμως πως μετά τα όσα έχουν ακούσει παίκτες από διάφορους αυτά τα δύο τελευταία χρόνια, οι απλές οδηγίες του Μεντιλιμπαρ πρέπει να τους φάνηκαν ως αληθινά μαθήματα ζωής. Αλάνθαστα.

Ελυσε τα προβλήματα του ο Ολυμπιακός; Κανείς δεν μπορεί να το πει. Οι προπονητές δεν εγκαταλείπουν τον Ολυμπιακό: απολύονται. Δεν είναι αυτοί που δημιουργούν το πρόβλημα: το πρόβλημα δημιουργείται από την πίεση, την συνεχή ανάγκη αποτελεσμάτων, την γκρίνια που όταν προκύπτει είναι θυελλώδης και επηρεάζει τα πάντα, την έπαρση που πάντα καραδοκεί και τους παραλογισμούς για «δεκάρια» και εξτρέμ σε μια ομάδα που χρειάστηκε να ρθει ο Κάρμο για να καταλάβει το 95% του κόσμου πως χωρίς αμυντικούς σοβαρού επιπέδου δεν γίνεται τίποτα. Θα λύσει αυτά τα προβλήματα ο Μεντελίμπαρ; Δύσκολο. Θα προκριθεί ο Ολυμπιακός με την Φερεντσβάρος; Δεν εξαρτάται τόσο από αυτόν, αλλά από τους παίκτες του και την απόδοσή τους. Το σημαντικό είναι ότι ο Βάσκος υπενθύμισε τα βασικά. Κάποιος που μοιάζει με προπονητής μπορεί να είναι προπονητής. Κάποιος που δεν μοιάζει, δεν είναι. Και χωρίς προπονητή, κι όλα τα υπόλοιπα να τα έχεις, πλέον δεν κάνεις τίποτα.