Το άγχος που εξ αρχής υπήρχε στον Ολυμπιακό για την απόδοση του Γουίλιαν δεν το συναντάς συχνά. Όταν ο Βραζιλιάνος ήρθε το καλοκαίρι φαινόταν να είναι η καταλληλότερη κίνηση, όχι για την αντικατάσταση του Ποντένσε και του Φορτούνη, αλλά για την δημιουργία μιας καινούργιας ομάδας που ο Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ είχε στο μυαλό του. Η νέα αυτή ομάδα, με τις παραινέσεις και της διοίκησης, έπρεπε να βασίζεται στα νέα παιδιά, που όμως έπρεπε να έχουν αρχικά τον χρόνο για να ενσωματωθούν, ώστε να γίνουν πρωταγωνιστές στην συνέχεια. Ο Βραζιλιάνος έμοιαζε ο κατάλληλος παίκτης για να βασιστεί πάνω του η επίθεση - τουλάχιστον στην αρχή της σεζόν. Είχε εμπειρίες, μπορούσε θεωρητικά να παίξει και στο πλάι και πίσω από τον φορ, είχε στο ρεπερτόριο του καλά χτυπήματα σε στημένες φάσεις και ερχόταν από μια γεμάτη χρονιά στην Πρέμιερ λιγκ. Η περίπτωσή του έμοιαζε πιο πολύ με τις περιπτώσεις του Βαλμπουενά και του Τάισον παρά με του Μαρσέλο, που στην Ρεάλ Μαδρίτης είχε χάσει την θέση του ή του Μπερνάρ που χρειάστηκε κάμποσο χρόνο για να προσαρμοστεί στον ΠΑΟ διότι αγωνιζόταν στην Αραβία. Ο Γουίλαν έπρεπε να μπει και να παίξει. Για να μην πιεστούν με συνεχόμενα ματς ο Κωστούλας κι ο Παππακανέλος, που το καλοκαίρι έπαιζαν στα φιλικά, αλλά και για να υπάρχει ένας αξιόπιστος παίκτης ικανός να μοιραστεί με τον κάπως εύθραυστο Ζέλσον την ηγεσία της επίθεσης. Ο Βραζιλιάνος έμοιαζε μια έτοιμη λύση. Αλλά τελικά δεν ήταν.  

Πέρασαν και δεν ακούμπησαν

Η περίπτωση του Γουίλιαν είναι διδακτική. Το πρόβλημα, κατά την γνώμη μου, ξεκινά από την αδυναμία να εκτιμήσουμε στην Ελλάδα τι σημαίνει Πρέμιερ λιγκ. Πρόκειται για αδυναμία που έχουν πληρώσει κατά καιρούς διάφορες ομάδες. Ο ΠΑΟΚ για τα κατορθώματά του στην Πρέμιερ λιγκ πλήρωσε κάποτε τον Μπερμπάτοφ, αν κι ο παίκτης πριν έρθει στη Θεσσαλονίκη έπαιζε στην Μονακό. Η ΑΕΚ έφερε κάποτε κατευθείαν από την Πρέμιερ λιγκ τον Λέσκοτ – υπάρχουν σίγουρα κι άλλοι. Ο Ολυμπιακός, αν βάλουμε και τους δανεικούς από την Νότιγχαμ Φόρεστ, έχει φέρει τους περισσότερους παίκτες από το νησί. Ο μόνος που αληθινά πρόσφερε πολλά ήταν ο Ποντένσε πέρυσι, που πάντως κι αυτός ήθελε αρχικά τον χρόνο του. Ακόμα κι ο Σωκράτης Παπασταθόπουλος που ήρθε από την Αρσεναλ και έπαιξε σχεδόν 100 ματς ζορίστηκε. Ενώ παίκτες που δεν θα έπρεπε να έχουν προβλήματα προσαρμογής στις επιστροφές τους, όπως ο Μιραλάς και ο Τουρέ, πέρασαν και δεν ακούμπησαν. Η ερώτηση είναι γιατί.

Η συμμετοχή και τι σημαίνει

Υπάρχει μια εύκολη και προφανής απάντηση που λέει ότι η Πρέμιερ λιγκ «ξεζουμίζει» παίκτες, ότι δηλαδή οι παίκτες που αγωνίζονται στο αγγλικό πρωτάθλημα αφήνουν εκεί κάθε απόθεμα ενέργειας κι όταν φεύγουν δεν έχουν να δώσουν τίποτα πια. Θα το άκουγα, αν το πρόβλημα τους είχε να κάνει με την φυσική τους κατάσταση ή την ένταση του παιγνιδιού τους: δεν συμβαίνει όμως έτσι ή τουλάχιστον δεν συμβαίνει πάντα. Πολύ φοβάμαι πως το πράγμα είναι λίγο περισσότερο πολύπλοκο. Εγώ βλέπω ότι συχνά παίκτες που έρχονται από το νησί, σε όποια μάλιστα ηλικία κι αν βρίσκονται, υποφέρουν το πρωτάθλημα μας, δηλαδή τα στενά μαρκαρίσματα, την έλλειψη χώρων, το σκληρό παιγνίδι,  και κυρίως την πίεση για το αποτέλεσμα κάθε Κυριακή. Οι πιο πολλοί μου μοιάζουν παίκτες που περίμεναν εδώ να βρουν και να κάνουν μια εύκολη δουλειά – όταν διαπιστώνουν πως δεν είναι έτσι το πράγμα δυσκολεύονται πολύ να προσαρμοστούν. Ο Γουίλιαν πχ αγωνιζόταν σε μια ομάδα όπως η Φούλαμ που δεν έχει ούτε την μισή πίεση που υπάρχει στον Ολυμπιακό για αποτέλεσμα. Παίζει ωραία ανοιχτά ματς με αντιπάλους ομάδες είτε σαν αυτή – ομάδες δηλαδή που στόχο έχουν μια άνετη παραμονή στην κατηγορία – είτε με αντιπάλους ομάδες πολύ δυνατότερες από τις οποίες κάθε ήττα επιτρέπεται. Στα ματς αυτά, άλλο είναι η παρουσία ενός ποδοσφαιριστή κι άλλο η απόδοσή του. Το να παίζει πχ κάποιος 35 ματς σε ένα χρόνο σε ένα τέτοιο πρωτάθλημα δεν σημαίνει πως παίζει και 35 καλά ματς. Ενώ εδώ, όταν αγωνίζεσαι βασικός, υπάρχουν απαιτήσεις. Η ίδια η συμμετοχή δεν σημαίνει απολύτως τίποτα.

Φεύγοντας από το νησί

Υπάρχουν δυο προβλήματα που ένας παίκτης μπορεί να αντιμετωπίσει φεύγοντας από το νησί. Αν εκεί έχει μείνει καιρό, του είναι δύσκολο να προσαρμοστεί σε μια ομάδα με μεγαλύτερες απαιτήσεις από αυτές με τις οποίες ζούσε χρόνια. Ο Γουίλιαν στην Φούλαμ πχ δεν είχε ευρωπαϊκά ματς, πράγμα που σημαίνει πως δούλευε μια εβδομάδα στις προπονήσεις για να παίξει ένα παιγνίδι κάθε Σάββατο: στον Ολυμπιακό ξαναβρέθηκε να παίζει τρία ματς την εβδομάδα στα οποία έπρεπε να είναι και πολύ καλός. Πολλοί λένε πως άλλο είναι να πρέπει να παίξεις κόντρα στην Λίβερπουλ κι άλλο κόντρα στον Λεβαδειακό πχ. Πολύ σωστά – όμως αυτό ισχύει για τις ομάδες γενικότερα: η ατομική απόδοση είναι κάτι άλλο. Αν πρέπει από 15 σπριντ με την μπάλα να κάνεις στα 37 σου 30 σπριντ με την μπάλα η χρονιά σου δυσκολεύει. Κι όταν δεν έχεις κάνει και καλοκαιρινή προετοιμασία είναι δύσκολο να βρεις γρήγορα την φόρμα σου. Ακούω πχ πολλούς να αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν ο Γουίλιαν που βλέπουμε να έχει παίξει πέρυσι 37 ματς στην Πρέμιερ λιγκ. Φυσικά και είναι δυνατόν. Χωρίς πίεση και με την κατάλληλη προπόνηση μπορεί να τα έπαιζε και φέτος. Αλλά εδώ ήρθε τέλος Αυγούστου και με την πίεση ζει από την πρώτη μέρα.    

Ο συνδυασμός πίεσης και έλλειψης προετοιμασίας μπορεί να σε αγχώσει, κι αγχωμένος ποδόσφαιρο δεν μπορείς να παίξεις, ειδικά αν είσαι ο Γουίλιαν. Κι έπειτα υπάρχει συχνά κι ένα άλλο πρόβλημα: η αίσθηση ότι απομακρύνεσαι από ένα ποδόσφαιρο top επιπέδου, δηλαδή ότι η καριέρα σου σιγά σιγά τελειώνει. Η ακόμα χειρότερα ότι παρακμάζει. Το τέλος έρχεται και το αποδέχεσαι, η παρακμή σε τρώει.

Το πρώτο είναι ένα σύμπτωμα που εμφανίζουν παίκτες μεγαλούτσικους: για κάθε Βαλμπουενά που παίζει για να δείχνει μικρότερος, υπάρχουν δέκα άλλοι βετεράνοι, που όταν καταλήγουν σε πρωταθλήματα σαν το δικό μας, αρχίζουν να σκέφτονται ότι είναι ώρα να πουν αντίο – κάπως έτσι αντί να δούμε τους παίκτες αυτούς, βλέπουμε απλά το φινάλε τους. Αλλά μην νομίζετε ότι προβλήματα τέτοιου είδους έχουν μόνο οι βετεράνοι: και οι μικρότεροι σε ηλικία μπορεί εύκολα να δουν την φυγή τους από την Πρέμιερ λιγκ ως πρόβλημα. Κι αυτοί μπορεί να απογοητευτούν γιατί αλλιώς περίμεναν να πάει το πράγμα. Στην δική τους περίπτωση πρέπει ο προπονητής που θα τους αναλάβει να δουλέψει πολύ καλά κυρίως στο ψυχολογικό κομμάτι – να τους κάνει δηλαδή να αισθανθούν σημαντικοί, όπως ωραία προσπαθεί ο Αλμέιδα με τον Μαρσιάλ. Αν δεν αισθάνονται σημαντικοί τους είναι πολύ δύσκολο να προσφέρουν: ο Μπιανκόν πχ έβαλε γκολ με τον ΟΦΗ κι έβαλε τα κλάματα, πράγμα που δείχνει την πίεση που κουβαλάει. Ο Μπιανκόν είναι μόλις 24 χρόνων. Αλλά όταν στα 22 σου φτάνεις στην Πρέμιερ λιγκ και στα 24 παλεύεις για μια θέση στην 18αδα του Ολυμπιακού, η πορεία της καριέρα σου μπορεί να σε γεμίσει άγχος. Κι αυτό το άγχος κάποιος πρέπει να σε βοηθήσει να το διαχειρισθείς.

Η ιστορία διδάσκει

Θα επιμείνει ο Ολυμπιακός στον Γουίλιαν; Δεν το ξέρω. Ο Βραζιλιάνος δείχνει μια πρόοδο στα δυο τελευταία ματς. Οι παίκτες που γύρισαν το φύλλο κι έπαιξαν καλά μετά από μια αρχική δυσκολία προσαρμογής δεν είναι και λίγοι: οι τελευταίοι λέγονται Ιμπόρα, Μπερνάρ, Τάισον κτλ. Υπάρχουν ωστόσο και πολλοί που δεν κατάφεραν να βρουν τον δρόμο τους και παρέμειναν απομιμήσεις του εαυτού τους – ακριβοπληρωμένες μάλιστα. Η ιστορία διδάσκει πως αυτά τα στοιχήματα είναι ολοένα και πιο δύσκολο να βγουν. Αυτό που χρειάζεται σε κάθε περίσταση είναι αυτοί οι παίκτες να έρχονται νωρίς. Αν ο Γιουίλιαν είχε υπογράψει τον Μάιο κι όχι στα τέλη Αυγούστου θα υπήρχε τουλάχιστον μια βεβαιότητα για το τι μπορεί και το τι δεν μπορεί. Αλλά τον Μάιο πολύ φοβάμαι πως έψαχνε ομάδα στην Πρέμιερ λιγκ, στην οποία πάντα ήθελε να πάει. Από την Σουπερλίγκα μας αμφιβάλω, αν μέχρι πέρυσι, σκεφτόταν ότι μπορεί να περάσει. Και μάλιστα για να δίνει εξετάσες επάρκειας σε κάθε ματς.