Δεν έγραψα χθες για τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδος στο μπάσκετ τον οποίο φέτος κέρδισε ο Παναθηναϊκός και έχασε ο Ολυμπιακός. Δεν το έκανα και γιατί ήθελα να διαβάσω την ανάλυση του ματς από πολλούς που ξέρουν μπάσκετ. Και όντως διάβασα πολλά. Αλλά όχι την πιο απλή αλήθεια. Πως η σοφή παροιμία «αυτή η στάνη αυτό το γάλα βγάζει» ισχύει και για τις δυο ομάδες. Οι δυο αιώνιοι αντίπαλοι στον τελικό ήταν απολύτως προβλέψιμοι. Κι όταν όλα είναι προβλέψιμα κερδίζει ο Παναθηναϊκός. Που στα καθοριστικά ματς θυμίζει πως έχει γκαρντ με προσωπικότητα.

Από εκεί που σταμάτησε

Η ζωή παίζει παράξενα παιγνίδια. Θυμάμαι τις αναλύσεις των ειδικών πέρυσι όταν ο ΠΑΟ κέρδισε τον Ολυμπιακό σε τρία σερί ματς των play off και πήρε το πρωτάθλημα – ένα αντίστοιχο ματς ήταν κι αυτό την Κυριακή το βράδυ, ο ΠΑΟ συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε πέρυσι. Πέρυσι λοιπόν η ήττα του Ολυμπιακού αποδόθηκε στις ελλείψεις στην γραμμή των ψηλών του. Διάφοροι αναρωτιόντουσαν τι θα έκανε ο ΠΑΟ αν δεν είχε τους δικούς του ψηλούς – πρώτο από όλους τον ΛεΣόρ. Την απάντηση την είχαμε τώρα. Χωρίς τον Γάλλο, όπως και στο ΟΑΚΑ στο ματς του πρωταθλήματος πριν λίγες μέρες στο οποίο κρίθηκε το πλεονέκτημα έδρας στους τελικούς, κι αυτή την φορά και χωρίς τον Γιούρτσεβεν, ο ΠΑΟ κέρδισε. Γιατί οι σέντερ στο μπάσκετ είναι καλοί και χρήσιμοι για κάποιες ειδικές φάσεις και κάποιες ειδικές καταστάσεις, αλλά δεν υπάρχει αυτή την στιγμή στην Ευρωλίγκα σέντερ που μπορεί να κερδίσει ματς κάνοντας μια σπουδαία εμφάνιση στην επίθεση. Και φυσικά πέραν πάσης αμφιβολίας δεν μπορεί να κερδίσουν ομάδα του Αταμάν ο Φαλ κι ο Μιλουτίνοφ που θεωρούνται δύναμη πυρός του Ολυμπιακού ενώ είναι απλά συμπληρωματικοί παίκτες. Χρήσιμοι ναι: καθοριστικοί ποτέ.

Κανείς ψηλός δεν είναι ιδιαιτέρως καθοριστικός στο ευρωπαϊκό μπάσκετ: αν κάποιος τέτοιος προκύψει θα το επισημάνω. Στο ματς του ΟΑΚΑ ο ΠΑΟ δεν είχε και τον Μήτογλου. Οσα οι ψηλοί δίνουν, μια ομάδα μπορεί να τα πάρει εύκολα μέσα από την ομαδική δουλειά: στον τελικό της Κυριακής ο Χουάντσο πχ χάρη στα καλά box out πήρε περισσότερα ριμπάουντ από τους Φαλ και Μιλουτίνοφ μαζί.   

Το βιβλίο των σχημάτων

Το ευρωπαϊκό μπάσκετ ήταν και θα είναι πάντα υπόθεση των γκαρντ. Ο Αταμάν το ξέρει καλύτερα από όλους και πάνω σε αυτό στήριξε τις επιτυχίες του. Τι άλλο ξέρει ο Αταμάν που στην Ελλάδα δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε; Οτι για να είναι χρήσιμος ένας παίκτης πρέπει να έχει πόντους στα χέρια του όποια κι αν είναι η θέση του. Στην Εφές είχε πχ τον Πλάις που ήταν 2,15μ και σούταρε τρίποντα: Final 4 έχει κρίνει. Είναι αυτό ανορθόδοξο; Ούτε για αστείο. Αν ένας παίκτης μπορεί να πάρει την μπάλα και να την βάλει στο καλάθι διευκολύνοντας την ομάδα του να σκοράρει χωρίς δέκα έξτρα πάσες, είναι στο μπάσκετ χρήσιμος. Όχι στο μπάσκετ του Αταμάν, αλλά στο μπάσκετ γενικά.

Κανείς δεν έχει ανακαλύψει τίποτα στο μπάσκετ τα τελευταία χρόνια, παρόλο που στην Ελλάδα πιστεύουμε πως οι Ελληνες προπονητές είναι ιδιοφυίες και ξέρουν και άλλα τέτοια. Οι Ελληνες προπονητές είναι τιμιότατοι στην δουλειά που κάνουν, αλλά έχουν ένα θεματάκι: θέλουν να πιστώνονται τις επιτυχίες πιο πολύ από τους παίκτες τους και το καταλαβαίνεις όχι από τον τρόπο που οι ομάδες τους παίζουν, αλλά από τον τρόπο που οι ομάδες τους δημιουργούνται. Οι Ελληνες προπονητές, από τα χρόνια του Γιάννη Ιωαννίδη μέχρι τις μέρες μας, έχουν πάρει μέρος με ελληνικές ομάδες σε πάνω από δέκα Final 4. Όλοι μαζί έχουν κερδίσει ένα: αυτό που κέρδισε στο Λονδίνο ο Μπαρτζώκας με τον Ολυμπιακό όταν ο Σπανούλης έκανε το απόλυτο επιθετικό κρεσέντο της καριέρας του παίρνοντας πρωτοβουλίες. Ο Αταμάν λατρεύει την πρωτοβουλία: τον Παναθηναϊκό τον έφτιαξε παίρνοντας μια απόφαση που δεν θα έπαιρνε κανείς Ελληνας προπονητής που πορεύεται με το βιβλίο των σχημάτων του τρόμου. Πέρυσι ενώ είχε τον Σλούκα, τον Γκραντ, τον Βιλντόζα, τον Καλαϊτζάκη, τον Μωραϊτη και τον Κάιλ Γκάι πήρε και τον Κέντρικ Ναν χωρίς κανένα ενδιασμό. Διότι οι σκόρερς κάνουν την διαφορά στο μπάσκετ. Ολοι οι υπόλοιποι είναι καλά παιδιά και στην καλύτερη των περιπτώσεων βοηθάνε τους προπονητές να έχουν ήσυχα αποδυτήρια. Μόνο που τα καλά παιδιά, λένε οι Αμερικάνοι, τερματίζουν δεύτερα.

Πάλι ο Σλούκας

Κεντρικό πρόσωπο του τελικού ήταν φυσικά ο Σλούκας. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η απόφαση του κόουτς  Μπαρτζώκα να αφήσει τον Σλούκα να φύγει από τον Ολυμπιακό ήταν για τον ΠΑΟ και τον Αταμάν ένα πολύτιμο δώρο. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Ο Μπαρτζώκας τον άφησε τον Σλούκα να φύγει κυρίως γιατί πίστευε πως αν πάει στον ΠΑΟ δεν θα ανταποκριθεί στην ευθύνη: ίσως μάλιστα να πίστευε πως αυτή η ευθύνη να κουμαντάρει τον ΠΑΟ θα τον λύγιζε. Όταν έφυγε ο Σλούκας δεν υπήρχε Παναθηναϊκός – καλά καλά δεν είχαν αρχίσει οι μεταγραφές του. Ο Μπαρτζώκας μάλλον πίστευε πως ο Ελληνας γκαρντ θα το παράκανε αναλαμβάνοντας στον ΠΑΟ ένα ρόλο που ο Μπαρτζώκας δεν αντέχει: αυτό του ήρωα της βραδιάς. Για τον Ελληνα προπονητή το περίφημο «hero  ball» είναι πρόβλημα – έλα όμως που είναι αυτό που κρίνει παιγνίδια. Και η νίκη του Ολυμπιακού επί του ΠΑΟ στο ΟΑΚΑ, η μόνη αληθινά μεγάλη φέτος στα ματς μεταξύ των δύο, είχε έρθει με μια καταπληκτική εμφάνιση του Φουρνιέ, που το hero ball το ξέρει. Στον τελικό ο Γάλλος κουράστηκε παριστάνοντας τον play maker (!) – ιδέα αυτοκαταστροφική.  

Ποια ήταν η διαφορά

Στον τελικό του κυπέλλου αυτή ήταν η διαφορά των δυο ομάδων: ο ΠΑΟ είχε παίκτες που βγήκαν μπροστά και πήραν την ευθύνη – ο Ολυμπιακός όχι. Ο Ολυμπιακός για να κερδίσει έπρεπε να πάει το ματς πάνω από τους 90 πόντους και για να το κάνει έπρεπε να πάρει πόντους και από τον πάγκο του, τον οποίο κατά κάποιο τρόπο κατήργησε. Ο Ντόρσεϊ είναι ξένο σώμα, ο Λαρεντζάκης ήταν καλός στο πρώτο ημίχρονο όταν και χρησιμοποιήθηκε: αν δεν παίζει δεν προσφέρει. Ο ΜητρουΛονγκ κρίθηκε πως δεν μπορεί να δώσει ανάσες στον Γκος ούτε για ένα λεπτό!

Ο Μπαρτζώκας θέλησε να πάρει το ματς κάνοντας τον Αταμάν, δηλαδή παίζοντας στο δεύτερο ημίχρονο με 7 παίκτες, αλλά ο Τούρκος αυτό το ξέρει καλύτερα κι έχει και παίκτες να το κάνουν. Ο Γκραντ ήταν καλός σε όλο το ματς κουράζοντας και τον Γκος. Ο Σλούκας μπαίνει κι αλλάζει το παιγνίδι: από τότε που πήγε στον ΠΑΟ είναι MVP σε όλους τους τελικούς που ο ΠΑΟ έχει δώσει πλην του περσινού τελικού κυπέλλου Ελλάδος και των σουπερ καπ. Στο τέλος μιλά ο Ναν. Είχε μόλις 4 πόντους στο ξεκίνημα του τέταρτου δεκαλέπτου κι αυτό ήταν κακό για τον Ολυμπιακό: αποκλείεται να τελείωνε με λιγότερους από 15.

Ο Μπαρτζώκας δεν είναι ούτε κακός προπονητής, ούτε ιδιοφυία: στον τελικό ήθελε να κερδίσει με την άγια άμυνα για αυτό κόλλησε στον Παπανικολάου που επιθετικά δεν βοηθούσε. Ο Ολυμπιακός είχε ένα ξέσπασμα που του επέτρεψε να περάσει με 1 πόντο ενάμισι λεπτό πριν το τέλος κι ενώ σε όλο το δεύτερο δεκάλεπτο αγκομαχούσε να βάλει την μπάλα στο καλάθι. Εγώ λέω ότι μόνο ο Εβανς μπορεί να δώσει σε αυτή την ομάδα τους πόντους από την περιφέρεια που είναι απαραίτητοι και δεν πιστεύω ότι θα άλλαζε πολύ το πράγμα η παρουσία του Βιλντόζα και του Γουόκαπ – στο ΟΑΚΑ πριν ένα μήνα έπαιζαν και οι δυο κι ο Ολυμπιακός και τότε είχε εγκλωβιστεί στους 70 κάτι πόντους. Όταν παίζεις αργά έτσι συμβαίνει με όποιους κι αν παίζεις: με τον ΠΑΟ, σε αυτό το τέμπο, οι πιθανότητες να κερδίσεις είναι μικρές γιατί στο «μία σου και μια μου» ο ΠΑΟ θα σε λυγίσει.

Ο Ολυμπιακός βέβαια είναι μηχανισμός – όταν κάποιοι λείπουν το πράγμα φαίνεται. Όμως πόσο πιθανό είναι σε μια σεζόν με τόσα πολλά ματς να μην λείψει κανένας παίκτης από τραυματισμούς; Μοιάζει απίθανο. Ωραίοι είναι οι μηχανισμοί, οι έξτρα πάσες, τα plays κτλ. Αλλά τα κρίσιμα ματς θέλουν προσωπικότητα, σκόρερς και σωστή επιθετική προσέγγιση. Δεν είμαστε στο 1995.         

Τι είπε στο ημίχρονο

Ο Αταμάν δεν πήρε το ματς στο τέλος γιατί ο Ολυμπιακός δεν έπαιξε καλά στο τελευταίο λεπτό όπως είπε ο προπονητής του. Το πήρε στο τέλος του ημιχρόνου. Θα αρκούσε απλώς να τον ακούσει κανείς τον Αταμάν για να καταλάβει τι σημαίνει μπάσκετ. Ενώ οι άλλοι μιλούσαν για άμυνες κτλ ο Αταμάν είπε πως με 1 στα 14 τρίποντα δεν υπάρχει ματς, και πως αν σε αυτό δεν βελτιωθεί ο ΠΑΟ δεν έχει καμία τύχη. Και μετά ήρθε ο Σλούκας…