ΟΙ δηλώσεις του Γιούργκεν Κλοπ μετά το Λίβερπουλ – Μάντσεστερ – Σίτυ (2-2) ενθουσίασαν από ό,τι είδα τις ελληνικές αθλητικές ιστοσελίδες περισσότερο και από το ίδιο το υπέροχο ματς κορυφής του αγγλικού πρωταθλήματος. Δεν είχαν άδικο όσοι ενθουσιάστηκαν. Μιλάμε για ένα μικρό μάθημα ποδοσφαιρικής ανάλυσης προορισμένο σε όσους θέλουν να μάθουν και να καταλάβουν. Θα το υπενθυμίσω.  

Απλά μαθήματα ποδοσφαίρου

Την Κυριακή λοιπόν μετά το ματς με τους πρωταθλητές ο Κλοπ εμφανίστηκε στο περίφημο flash Interview φορμαρισμένος. «Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Παίζαμε με την Μάντσετσερ Σίτι. Η Μάντσεστερ Σίτι όταν έχει την μπάλα είναι αρκετά καλή, αλλά παραμένει μια κανονική ομάδα. Προφανώς υπάρχουν τρόποι για να αμυνθείς απέναντί της. Αυτό που πρέπει να κάνεις είναι παίξεις κλειστά και να περιορίσεις τους χώρους δράσης της περιμένοντας να επιτεθείς σε συγκεκριμένες στιγμές. Τι θέλει να κάνει η Μάντσεστερ Σίτι; Θέλει να επιτεθεί από τον άξονα. Αυτό είναι το πρώτο τους πλάνο. Εάν στον άξονα δεν βρίσκουν χώρο γιατί είναι γεμάτος παίκτες, τότε παίζουν με τους ακραίους τους, οι οποίοι ανοίγονται παίρνοντας το πλάτος του γηπέδου. Σε αυτή την περίπτωση αυτοί τη μπάλα μπορεί να την πάρουν, είτε με μια μεγάλη αλλαγή παιχνιδιού, είτε με μία απλή πάσα από κάποιον που τη μπάλα την κουβαλά και βλέπει την κίνησή τους. Δεν έχω δει πολλά παιχνίδια που η Σίτι μπορούσε να περάσει την μπάλα τόσο εύκολα ανάμεσα στα μεσοδιαστήματα της αντίπαλης αμυντικής τετράδας, όπως σήμερα στο πρώτο ημίχρονο».

Χαμογέλασε και συνέχισε. «Οι παίκτες της Σίτυ περνούσαν συνεχώς χωρίς πρόβλημα τα εξτρέμ και τα οκτάρια μας όταν πιέζαμε. Ποιος ήταν ο λόγος για αυτό; Ήμασταν παθητικοί, δεν βγαίναμε στη μπάλα, και η μεσαία μας γραμμή είχε οπισθοχωρήσει τόσο, ώστε ούτε ο Χέντερσον, αλλά ούτε και ο Κέρτις μπορούσαν να αμυνθούν πιέζοντας επιθετικά, όποιον αντίπαλο κουβαλούσε τη μπάλα. Έτσι αυτοί περνούσαν εύκολα την μπάλα ανάμεσά από τους αμυντικούς μας. Είχαν ευκαιρίες, δεν σκόραραν με αυτόν τον τρόπο, αλλά όλο αυτό σου δημιουργεί μια ταραχή, η οποία σε οδηγεί στο να μην παίζεις ποδόσφαιρο. Απαντήσαμε προσπαθώντας να βγούμε στην επίθεση με βαθιές μπαλιές οι οποίες δεν είχαν κανένα απολύτως νόημα. Μία ή δύο είχαν ίσως, αλλά για όλες τις υπόλοιπες δεν είδα το λόγο που έγιναν» είπε ο Γερμανός.

Και ολοκλήρωσε. «Όλα αυτά άλλαξαν στο δεύτερο ημίχρονο. Αμέσως είδατε ότι πιέσαμε πιο ψηλά στο γήπεδο, ήμασταν πιο επιθετικοί και βρεθήκαμε πιο κοντά στους παίκτες τους που ήθελαν να κατεβάσουν τη μπάλα. Είχαμε μεγαλύτερη συνοχή και έτσι δεν είχαν χώρους για να επιτεθούν με τον τρόπο που ήθελαν εκείνοι. Επιστρέψαμε στο παιχνίδι και πετύχαμε δυο όμορφα γκολ γιατί βγήκαμε γρήγορα μπροστά. Το μήνυμα που έδωσα στο ημίχρονο ήταν στην επίθεση: «δώστε την έξτρα πάσα». Δεν το κάναμε αυτό στο πρώτο ημίχρονο. Είμαι πραγματικά χαρούμενος με τον τρόπο που παίξαμε στο δεύτερο ημίχρονο. Αν υπολογίσουμε ότι το παιγνίδι έχει δυο ημίχρονα, είμαι ευχαριστημένος από την ισοπαλία» τόνισε ο Γερμανός κόουτς.

Καλύτερα να το χαίρεσαι  

Γιατί την παρέθεσα όλη τη δήλωση; Για να επισημάνω κάτι που ακόμα κι όλοι όσοι την δήλωση την πρόβαλαν με αγνό θαυμασμό δεν το επισήμαναν. Παρόλο που ο Γερμανός χρησιμοποίησε στην ανάλυσή του πάνω από 350 λέξεις δεν ανέφερε ούτε ένα σύστημα: δεν είπε ούτε μια φορά 3-4-3 ή 4-3-3 ή κάτι ανάλογο. Ξέρετε γιατί; Γιατί ο άνθρωπος ξέρει ποδόσφαιρο. Κι όταν μιλάει για αυτό ξέρει να τονίζει τα σημαντικά και να αφήνει στην άκρη τα λιγότερο σημαντικά. Τι είναι σημαντικό; Πάντα ο τρόπος που μια ομάδα παίζει – ο τρόπος είναι που δημιουργεί πρόβλημα σε ένα αντίπαλο κι ο τρόπος είναι που λύνει το πρόβλημα το δικό σου. Το σύστημα, δηλαδή η διάταξη, δεν είναι παρά η φωτογραφία του ξεκινήματος κάθε φάσης, που αρχίζει με επαναφορά του τερματοφύλακα. Αλλά μια φωτογραφία δεν είναι ποτέ σπουδαιότερη από κάτι που έχει κίνηση και ζωντάνια. Απλά τη φωτογραφία τη βλέπεις (αν τη βλέπεις…) και μπορείς να την περιγράψεις με νούμερα νομίζοντας πως λες κάτι σπουδαίο, ενώ το τι συμβαίνει στο γήπεδο είναι πάντα πιο δύσκολο να το κατανοήσεις και – κυρίως - να το εξηγήσεις. Πάντα λέω ότι αν αγαπάς το ποδόσφαιρο πρέπει περισσότερο να το χαίρεσαι.  

Μυστικά και ψέματα  

Αν συγκρίνεις τα όσα είπε ο Κλοπ με αυτά που ακούγονται στην Ελλάδα νομίζεις ότι ο Γερμανός μιλάει για άλλο σπορ. Τρεις μέρες π.χ ακούω ότι ο Ολυμπιακός έπαιξε 4-4-2 στο ντέρμπι κι ότι «ο ΠΑΟ αμύνθηκε στο δεύτερο ημίχρονο με 11 παίκτες πίσω από τη μπάλα σοβαρά και δεν έδωσε χώρους». Στην πρώτη περίπτωση αυτό παρουσιάζεται ως λόγος αποτυχίας, στη δεύτερη ως το μυστικό της επιτυχίας. Ο Κλοπ θα πέθαινε στα γέλια. Πρώτον γιατί συζητάμε για ένα 4-4-2 με το οποίο ο Ολυμπιακός απλά άρχισε το ματς: από το 30΄ και μετά τίποτα τέτοιο δεν υπήρχε, αφού ο Ελ Αραμπί έφευγε από την περιοχή. Και δεύτερον γιατί αν σε μια ομάδα έφτανε για να πάρει αποτέλεσμα να παίξει τόσο παθητικά, δηλαδή με 11 παίκτες πίσω από τη μπάλα, θα το έκαναν όλες οι ομάδες που θέλουν μια ισοπαλία – σαν αυτή που ήθελε και πήρε ο ΠΑΟ – και θα την έπαιρναν. Στην πραγματικότητα το πρόβλημα του Ολυμπιακού την Κυριακή ήταν η ελάχιστη κίνηση και  δημιουργία στο πλάι, η έλλειψη συνεργασιών, η χαμηλή ένταση του παιγνιδιού του και η αδυναμία του να αξιοποιήσει στημένες φάσεις. Του Παναθηναϊκού από την άλλη το πρόβλημα (κι όχι η αρετή…) στο δεύτερο ημίχρονο είναι ότι συμπιέστηκε, δεν ήξερε πώς να βγει πιο ψηλά, δεν έκανε τίποτα άλλο από το να διώχνει τη μπάλα με βαθιές μπαλιές, που όπως θα λεγε κι ο Κλοπ «δεν είχαν κανένα νόημα».

Οι δυσκολίες των δυο ομάδων ήταν κυρίως δυσκολίες που οφείλονται στην ατομική απόδοση των ποδοσφαιριστών – πρώτα από όλα με την έλλειψη ενέργειας. Δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι αν οι παίκτες αυτοί τοποθετούνταν στο γήπεδο με μια άλλη διάταξη θα έπαιζαν πολύ καλύτερα. Ο Ολυμπιακός δεν έπαιξε 4-4-2 ούτε με την Νέφσκι, ούτε με τη Λουντογκόρετς, ούτε με την Αντβέρπ στο Καραϊσκάκη. Σε κανένα από αυτά τα ματς δεν ξεκίνησαν μαζί ο Ελ Αραμπί και ο Τινίκιο, αλλά φλόγες δεν πετούσε στην επίθεση. Κι όσο για τις περίφημες απουσίες του ΠΑΟ, να θυμίσω ότι στα Γιάννινα και στο Βικελίδης ήταν πλήρης, αλλά γκολ δεν έβαλε. Κι ότι πέρυσι στο αντίστοιχο ντέρμπι ο Ολυμπιακός απουσίες είχε επτά, αλλά κέρδισε γιατί για ένα τουλάχιστον ημίχρονο είχε πιέσει υποδειγματικά μια ομάδα που τον περίμενε. Πράγμα που ο Ολυμπιακός δεν κάνει σωστά φέτος. Κι ο ΠΑΟ απέχει πολύ απο το να το κάνει, ειδικά εκτός έδρας. 

Το δικό μας το πρόβλημα

Το πρόβλημα του Ολυμπιακού είναι κυρίως πρόβλημα ενέργειας, λύσεων και τρόπων - και για αυτό δεν θα είναι απλό να λυθεί. Το πρόβλημα του ΠΑΟ είναι κυρίως πρόβλημα νοοτροπίας: έχει καταλήξει να παίζει σε ένα πρωτάθλημα με στόχο να βγει με κάθε κόστος στο Conference League – είναι μάλλον λίγο αυτό για τον Παναθηναϊκό που ξέρω. Αντίστοιχα το πρόβλημα του ΠΑΟΚ είναι οι ηλικίες των παικτών του, η μικρή διάρκεια στο παιγνίδι του, οι συνεχείς τραυματισμοί, ενώ το πρόβλημα της ΑΕΚ είναι η ανομοιογένεια, η αμυντική της αδυναμία και ο επαναλαμβανόμενος φόβος της στα ντέρμπι μετά από πολλές ήττες. Τίποτα από αυτά δεν λύνεται με αλλαγή συστήματος – η συζήτηση για τα συστήματα έχει νόημα όταν η καλή απόδοση και η πληρότητα είναι δεδομένα. Τότε όντως μπορείς να συζητήσεις για το πώς κι όχι για το γιατί.   

Το δικό μας πρόβλημα από την άλλη είναι ότι οι προπονητές δεν μιλάνε σαν τον Κλοπ, δηλαδή δεν μιλάνε για ποδόσφαιρο. Γιατί γνωρίζουν πως αν δεν πεις «3-4-3», «4-4-2» και «σύστημα κούκος διπλός» ελάχιστοι καταλαβαίνουν τι λες…