Κάθισα χθες το απόγευμα να δω το ντέρμπι του μπάσκετ ανάμεσα στον Ολυμπιακό και στην ΑΕΚ – είχα καιρό να δω ντέρμπι του ελληνικού πρωταθλήματος στο οποίο δεν παίζουν αντιμέτωποι ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός. Τελευταία ομολογώ ότι σπανίως βλέπω τα ματς των δυο στο πρωτάθλημα, ενώ σπανίως χάνω κάποιο παιγνίδι τους στην Ευρωλίγκα και ο λόγος είναι απλός: στο πρωτάθλημα συνήθως κάνουν προπονήσεις – η διαφορά από τους υπόλοιπους είναι μεγάλη. Αξίζουν κάτι τίς τα ματς στη Θεσσαλονίκη, με Αρη και ΠΑΟΚ, άντε κι αυτά με την ΑΕΚ, όπου ξέρεις πως και πάλι στο τέλος θα κερδίσουν, αλλά έχει ενδιαφέρον να δεις το πώς. Στην περίπτωση του Ολυμπιακού, ωστόσο, μεγάλο ενδιαφέρον έχει και να παρακολουθείς το άγχος των διαιτητών να τον κερδίσουν. Δεν συμβαίνει πάντα, και δεν συμβαίνει όσο συχνά συνέβαινε παλιότερα. Αλλά όταν συμβαίνει είναι ό,τι πιο αστείο μπορείς να δεις σε γήπεδο, θέατρο, σινεμά κτλ.

 Σαν ροκ συγκρότημα

Διαιτητές του αγώνα του Ολυμπιακού με την ΑΕΚ ήταν το τρίο Σχινάς- Καρακατσούνης –Παναγιώτου: είναι τόσο αρμονικοί και συμπληρώνουν τόσο καλά ο ένας τον άλλο, που αν τραγουδάνε όσο ωραία σφυρίζουν, μπορεί να γίνουν και συγκρότημα και να βγάλουν δίσκο. Κι αν πάντως δεν το κάνουν, και μείνουν πιστοί στο ρόλο τους, όποιος σε αυτή τη χώρα αγαπάει την καλή κωμωδία δεν θα τους ξεχάσει ποτέ: οι άνθρωποι έχουν σπάνιο κωμικό ταλέντο. Το χθεσινό τους ματς ήταν μια αληθινή κωμωδία βασισμένη στο άγχος. Για ένα μεγάλο μέρος του παιγνιδιού σφύριζαν ό,τι να ναι και το πράγμα γινόταν ακόμα πιο αστείο γιατί η ΑΕΚ, μπερδεμένη από την αλλαγή του προπονητή, αλλά και ψυχολογικά τσακισμένη μετά τον αποκλεισμό από τη Μονακό, δεν μπορούσε να το εκμεταλλευτεί. Ούτε άλλωστε οι παίκτες της ΑΕΚ έμοιαζαν να περιμένουν τόσα δώρα και μάλιστα κάποια στιγμή μου δημιουργήθηκε η εντύπωση πως κι αυτοί από αυτό το σόου μπορεί να εκνευρίστηκαν! Περίμενα μάλιστα κάποιο από τα πολλά σοβαρά παιδιά που έχει η ΑΕΚ να γυρίσει να τους πει «σταματήστε, φτάνει πια». Ευτυχώς δεν συνέβη.

 Ιστορίες με ήρωες

Μου λένε χρόνια τώρα ένα σωρό ιστορίες με ήρωες διαιτητές του μπάσκετ. Για την Επιτροπή διαιτησίας που δεν αλλάζει ποτέ, τους φόβους που έχουν πολλοί από δαύτους, τις καφετέριες στις οποίες μαζεύονται κάπου στα Βόρεια προάστεια και τα λένε μεταξύ τους, τους τρόπους που γίνονται οι αξιολογήσεις και μπαίνουν κάποιοι στους πίνακες της Α1, το ισόβιο δικαίωμα που έχουν κάποιοι συγκεκριμένοι να βρίσκονται στα ματς του Ολυμπιακού, τους δημοσιογράφους που για το καλό του μπάσκετ δεν λένε κουβέντα κτλ. Από όλες αυτές τις ιστορίες εγώ ωστόσο έχω καταλάβει κάτι άλλο: πως κάμποσοι απογοητεύτηκαν γιατί, όταν μπήκαν στο μπάσκετ ο Γιώργος και ο Παναγιώτης Αγγελόπουλος, αρνήθηκαν να περάσουν από το παγκάρι της «Παναγίας της διαιτητομάνας» να καταθέσουν τον όβολό τους και να ανάψουν ένα κερί για να τους φυλάει η χάρη της από το κακό μάτι των διαιτητών. Οι Αγγελόπουλοι είχαν την κακιά συνήθεια να πετάνε τα λεφτά τους σε παίκτες και προπονητές, αλλά όχι σε διαιτητές και λοιπούς παρατρεχάμενους κι αυτό δεν θα τους το συγχωρήσουν ποτέ – όπως πιθανότατα δεν θα τους συγχωρήσουν και ότι όταν εκφράζουν παράπονα πιάνουν στο στόμα τους τον Βασιλακόπουλο. Αλλά όλα αυτά πλέον είναι σχεδόν ασήμαντα, γιατί σπανίως στον Ολυμπιακό τα σφυρίγματα προκαλούν πλέον κάποιου είδους κρίση. Το σημαντικό σε αυτή την ιστορία είναι κυρίως αυτό: όχι τι κάνουν οι διαιτητές, που προκαλούν γέλιο, αλλά τι κάνει ο Ολυμπιακός, που έχει μάθει πλέον να μην μασάει και να μην τσιμπάει.

Υποδειγματικές αντιδράσεις ψυχραιμίας

Χθες οι αντιδράσεις του Σφαιρόπουλου και των παικτών του ήταν σε αυτό το κομμάτι υποδειγματικές, χωρίς μάλιστα η ομάδα να παίζει καλό μπάσκετ και για αυτό το επισημαίνω. Αν σου πάνε όλα καλά κι ο Σχινάς με τον Καρακατσούνη σφυρίζουν την Παπαλάμπραινα είναι εύκολο και να είσαι ψύχραιμος και να γελάς. Όταν δεν σου πάει σχεδόν τίποτα καλά, και παρόλα αυτά αντιμετωπίζεις τους διαιτητές με υπομονή ιώβεια, έχεις κάνει ένα εντυπωσιακό βήμα μπροστά ως ομάδα. Ο Σφαιρόπουλος είναι ένα τέρας ψυχραιμίας: δεν θυμάμαι πότε έχει να πάρει τεχνική ποινή για διαμαρτυρία, παρότι βλέπει συχνά τα απίθανα. Ο Πρίντεζης κάνει μια γκριμάτσα και καμιά φορά γελάει. Ο Παπανικολάου παίρνει τη μπάλα και τη δείχνει – τίποτα άλλο. Οι αμερικάνοι, κάθε φορά που κάτι απίθανο τους σφυρίζουν, αναρωτιούνται τι έγινε κοιτώντας ψηλά, όπως τα καρτούν. Μόνο ο Σπανούλης, τραβάει τα μαλλιά του ή λέει κάτι παραπάνω γιατί είναι αρχηγός: χθες μετά από μια σφαλιάρα που του έδωσαν πάνω σε ένα σουτ, ρωτούσε απλά αν άλλαξαν οι κανονισμοί. Συνολικά ο Ολυμπιακός έμαθε στο ελληνικό πρωτάθλημα να ζει με τη βεβαιότητα πως αν παίξει καλά (έστω κι ένα δεκάλεπτο, όπως χθες με την ΑΕΚ) δύσκολα θα τον σταματήσει άνθρωπος με τα γκρι. Αντίπαλος παίκτης ίσως. Διαιτητής πολύ δύσκολα.

 Όταν ξέρεις τι σε περιμένει

Εχει πλάκα ότι στην Ελλάδα όλοι μιλάνε για διαιτησία κάνοντας αναφορές σε φάσεις – μακάρι το πρόβλημα τις διαιτησίας σε όλα τα σπορ να ήταν δυο – τρία λάθη στην αξιολόγηση μαρκαρισμάτων π.χ. Το πρόβλημα με τη διαιτησία, σε όλα τα σπορ, προκύπτει όταν ξέρεις τι ακριβώς σε περιμένει και το βλέπεις να εξελίσσεται μπροστά σου την ώρα του ματς. Τότε μπορεί να θολώσεις, να διαλυθούν τα νεύρα σου, να σταματήσεις να παίζεις και να αρχίσεις να γκρινιάζεις, να νοιώσεις θύμα, γιατί θύμα είσαι. Στην περίπτωση του μπασκετικού Ολυμπιακού συμβαίνει κάτι εξαιρετικά σπάνιο. Η γνώση ότι τον περιμένουν στη γωνία σε κάθε ευκαιρία, τον οδήγησε ως ομάδα, εδώ και κάμποσο καιρό, σε μια αντίδραση ολότελα διαφορετική: έμαθε να ζει χωρίς να περιμένει ισονομία. Ξέροντας τι περίπου θα συμβεί, έχει ως δεδομένο ότι δεν θα πάρει σχεδόν τίποτα, και προσάρμοσε το παιγνίδι στην βεβαιότητα του λάθους του διαιτητή: ένα από τα πράγματα που είναι ωραίο π.χ είναι να βλέπεις τους ψηλούς του να βγάζουν το ματς φορτωμένοι με τρία φάουλ από το πρώτο δεκάλεπτο! Βλέποντας τον Ολυμπιακό καταλαβαίνεις ότι οι παίκτες του έχουν εκπαιδευτεί να μην περιμένουν τίποτα: αν πάρουν κάτι, το ελάχιστο έστω, κι αυτό κέρδος είναι! Δεν ξέρω πως διάβολο το χουν καταφέρει αυτό, (το κάνει σίγουρα πιο δύσκολο και ότι οι πρόεδροι εξακολουθούν να γκρινιάζουν και φτιάχνουν και βίντεο, αν χρειαστεί…), αλλά το χουν πετύχει και σπανίως εξοργίζονται. Αν μπορούσαν όλοι να το κάνουν, το παγκάρι της «Παναγίας της διαιτητομάνας» θα είχε χρεοκοπήσει, γιατί όσα και να κατέθετες σε αυτό, θα καταλάβαινες στο τέλος ότι το θαύμα το χουν κάνει οι άλλοι που στα θαύματα της σφυρίχτρας έχουν πάψει να πιστεύουν και το κακό μάτι δεν τους πιάνει.